فضاآفرینی یکی از شگردهای رایج در آفرینش های هنری و ادبی است و در زمینه ی ادبیات داستانی از پراهمیت-ترین عناصر است؛ به گونه ای که می توان گفت توفیق نویسنده در پدید آوردن و شکل دادن و ارائه ی دیگر عناصر داستان، وابسته به توانایی او در آفرینش فضای مناسب در داستان است. فضاآفرینی از عناصر غیرمستقل داستان است، فرایندی است که بر اثر عوامل دیگر داستان چون پیرنگ، صحنه، شخصیّت، سبک، نماد و ضربآهنگ اثر پدی...

سرآغاز شکل گیری ادبیات بومی یا اقلیمی در ایران به دهه سی باز می گردد. در این دهه به سبب تحولات سیاسی و اجتماعی و اقتصادی، این نوع ادبی گسترش یافت و در دهه چهل به اوج شکوفایی و پختگی خود رسید. ادبیات اقلیمی در حقیقت مبین نوعی ادبیات است که شاخصه های جغرافیایی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی منطقه ای معین را نشان می دهد، به گونه ای که این شاخصه ها نشانه ویژگیهای این منطقه در مقایسه با سایر مناطق باشد...

مثنوی لیلی و مجنون نظامی از شاهکارهای منظومه پردازی عاشقانه در ادب فارسی است که بارها مورد تتبع و تقلید دیگر شاعران قرار گرفته است. از جملۀ نکاتی که در آثار این مقلدان می¬توان مشاهده کرد، سیمای زن است. از آن جایی که مثنوی لیلی و مجنون نظامی دومین مثنوی مشهور اوست و شاعران زیادی از آن تقلید کرده¬اند و اساس داستان زن و معشوق می باشد، ضروری است سیمای زن در لیلی و مجنون نظامی و مقلدان او مورد بررسی...

هویت فرهنگی مردم یک جامعه شامل باورها، عقاید و آداب و رسوم آن قوم است . در این مجموعه جلوه های مختلف هویت فرهنگی در آثار سه نویسنده ی معاصر: احمد محمودو علی اشرف درویشیان و سیمین دانشور بررسی شده است. عناصر فرهنگی با مولفه های مختلفی مانند باورها و اعتقادات دینی و مذهبی و شکل های مختلف حضور این باورها در زندگی عملی شخصیت ها، باورهای عامیانه، عقاید خرافی، کنایه ها و ضرب المثل ها، آداب و رسوم گو...

چکیده جامعه‏شناسی ادبیات، یکی از شیوه‏های نقد ادبی است که گئورگ لوکاچ و لوسین گلدمن از برجسته‏ترین نظریه‏پردازان آن هستند. این نظریه در ایران، توسط آثار جمشید مصباحی‏پور و سپس ترجمه‏های محمدجعفر پوینده رواج پیدا کرد. ردپای آرا و نظریات لوکاچ و گلدمن را می‏توان در ادبیات داستانی ایران در ده? بیست، یعنی زمان رواج اندیشه‏های چپ‏گرایانه در کشور و به ویژه در آثار صادق هدایت، جلال آل احمد، بزرگ علو...

واژه ی «شخصیت» در ادبیات داستانی معادل واژه ی «character» در زبان لاتین و در روان شناسی معادل واژه ی «persona» است. که در تحلیل شخصیت های داستان این اصطلاح در هر دو معنا و کاربرد خود مورد توجّه است؛ زیرا شخصیت ها استعاره ای برای ذات و طبیعت بشر هستند و همان طور که هر کدام از اشخاص واقعی دارای ویژگی های روحی و روانی هستند، انسان های غیر واقعی داستان نیز می توانند دارای این ویژگی ها باشند؛ ضمن این...

عبدالکریم کشمیری، فرزند عاقبت محمود، فرزند خواجه محمد بولاقی،  فرزند خواجه محمدرضا (1198ق)، تاریخ‌نگار فارسی‌نویس شبه‌قاره بود. دربارة زندگی وی ظاهراً جزآنچه از کتاب وی (بیان واقع) به دست می‌آید، آگاهی‌هایی در دست نیست. وی از مردم کشمیر بود و در شاه‌جهان‌آبادِ دهلی می‌زیست. در سالهایی که در دهلی سکونت داشت، نادرشاه افشار (1160ـ 1148ق)، بدان شهر تاخت و آنجا را گرفت (1151ق). عبدا...

سوگ¬سرود، برخورد هنری شاعران با چند و چون مرگ است؛ مرگی که نه تنها پایان زندگی نیست بلکه گویای بخش نهانی در سیر کمال انسانی است. در داستان¬های منظوم پارسی شاعران کوشیده¬اند که مرگ را مورد بازشناسی قرار دهند و نقش انسان را در برابر آن توضیح دهند و خویشکاری او را مشخص نمایند. در ادب حماسی از آن¬جا که مرگ قهرمانان داستان، بیش¬تر در میدان جنگ رخ می¬دهد، رنگ و نمای پهلوانی و خردمندانه به خود می¬گیرد...