تحلیل آیات ولایت اهل بیت(ع) از نگاه مستبصرین سیل عظیم گروندگان به تشیع، محققین را واداشت تا به بررسی مهم ترین دلایل ایشان بپردازند که در اصطلاح به آنان مستبصر می گویند. مستبصر کسی است که از سایر ادیان و فرق به مذهب شیعه روی آورده و با عنایت خداوند و اهل بیت(ع)، چشمش به سوی حقیقت بینا شده باشد.آنها در کتب خویش که پس از استبصار تألیف کرده اند به آیات و روایاتی که زمینه ساز گرایش آنها به تشیع شده...

 روشهاى اصحاب ائمه(ع) در فهم و تفسیر آیات الأحکام مورد بررسى و نقد قرار گرفته است.  صحابه ائمه به کسى گفته مى‌شود که علاوه بر تشرف و نقل سخن امامان راه و روش آنها را هم پذیرفته باشد. اصحاب ائمه(ع) در جمع مفسّران و فقیهان قرن اول، دوم و سوم حضور چشم‌گیر دارند. دیدگاه‌هاى فقهى قرآنى اصحاب ائمه(ع)، تفاوتهایى با هم دارد، آن دسته از صحابه ائمه(ع) که معاصر صحابه پیامبر(ص) و تابعین صحابه هستند در موار...

در جامعۀ مسلمانان سدۀ اول و دوم، اندیشۀ «ارجاء» در دو مرحلۀ سیاسی و کلامی ظهور و بروز یافت که در هر دو مرحله، تأخیر و وانهادن امری به روز قیامت و یا واگذاری امری به خداوند نهفته است. واژه «مرجئه» در روایات منسوب به پیامبر(ص) و امیرالمؤمنین7(ع)نیز به‌کار رفته است که با حذف روایات ضعیف، می‌توان ادعا کرد که در کلام آن دو بزرگوار این واژه اغلب در معنای «اهل سنت و جماعت» یا «اصحاب حدیث»؛ و در معنایی...

اهل بیت^ بی‌شک و به شهادت قرائن عقلی و نقلی، قرآنِ ناطق و وارثان حقیقی علوم و معارف رسول خدا| به‌شمار می‌روند. در فرازهایی از روایات شیعی، اهل بیت^ با وصف «امیران کلام» ستوده شده‌اند. از آنجا که فهم معانی کلام به فهم کلمه یا کلمات وابسته است، بی‌تردید دقت‌نظر و کاوش در دیدگاههای تفسیری اهل بیت^ در تبیین معنا یا معانی مفردات قرآنی از اهمیت به‌سزایی در تفسیر قرآن برخوردار است. روش‌های تفسیر مفردات...

بررسی و نقد جایگاه و نقش اسباب نزول در تفسیر »جامع البیان عن تأویل آی القرآن« اثر محمد بن جریر طبری (310 ه .ق.( است. یکی از ویژگی های این تفسیر، بهره گیری گسترده از اسباب نزول است. هر چند طبری درباره اهمیّت اسباب نزول سخن نگفته، امّا تفسیر او نشان از تأثیر پذیری بسیار از اسباب نزول دارد. این تأثیر پذیری گسترده، از یک سو، به جهت اعتماد طبری بر نقلها و احادیث است و از سوی دیگر به جهت حجّیت قول صحابه...

در این پژوهش سعی شده تا جایگاه روایات در تفسیر زاد المسیر مشخص شود. در واقع با بررسی روایات موجود در این تفسیر، به دنبال معیار و ملاک های ابن جوزی در نقل روایات و برخورد وی نسبت به رد یا پذیرش روایات بودیم. از آن جا که ابن جوزی در زمینه ی روایات جعلی کتاب «الموضوعات» را نگاشته و این اقوال را از محدوده ی روایات جدا کرده، بررسی روایات در کتاب تفسیری اش، ارزش مند است؛ از این جهت که معیارها مقایسه ...

یکی از مسائل مطرح بین فریقین مسأله اهل بیت(ع) وجهت گیریهایشان نسبت به حضرات(ع) در زمینه مقامات علمی،ولایی، معنوی و عصمت اهل بیت(ع) است. این مقامات از لحاظ نقلی و عقلی برای اهل بیت(ع) ثابت است، ولی اهل سنت در خصوص اهل بیت(ع) تفریطهایی داشته اند، از جمله اینکه مقام ولایتی اهل بیت(ع) را نپذیرفته اند و قائل به خلافت خلفایی شده اند که ادله قابل قبولی ندارند، ودر حیطه علمی نیز با پذیرش علوم غیر معت...

چکیده قرآن مجید از آغاز نزولش به وسیله ی پیامبر و اوصیای معصوم او تبیین و تفسیر شده است و یاران او، پس از قرائت ده آیه و حفظ آن، به آموختن تفسیر آن، نزد پیامبر می پرداختند و پس از فراغت از تفسیر ده آیه، آموزش آیات دیگر را آغاز می کردند. پیامبر گرامی نخستین معلم و مفسر قرآن است. و پس از وی شاگرد برجسته اش امیرالمومنین علیه السلام دارای آن مسئولیت است. و به اعتراف تاریخ نگاران علم تفسیر، امیر مو...

موضوع این پژوهش، تفسیر تطبیقی روایی سوره های قلم و حاقه بر مبنای روایات نورالثقلین از شیعه، و الدرّالمنثور از اهل سنّت می باشد. لذا ابتدا ذیل هر سوره مفاد ظاهری و روایی آیات آن بیان شده و در نهایت بین این مفاد، مقایسه صورت گرفته است. نتیجه مقایسه فوق این بود که رابطه روایات تفسیری با مفاد ظاهری دارای حالتهای متفاوتی است. برخی روایات تبیین و توضیح همان مفاد ظاهری هستند و بیشتر نقش آموزشی برای استف...

بر اساس گزارشهای تاریخی و روائی در زمان های مختلف برخی افراد،اهل بیت (ع) را از حد بشری تا مقام الوهیت بالاتر برده اند. این تجاوز از حد و اندازه در اصطلاح قرآن و روایات، "غلو"، و این افراد "غالی" نامیده شده اند. در این نوشتار روایاتی که حاکی از برخوردهای اهل بیت (ع) با جریان غلو و غالیان است، مورد ارزیابی قرار گرفته است؛ تا پس از جداسازی روایات صحیح از سقیم، میزان تأثیر شرایط سیاسی، اجتماعی و فر...