شبرنگ‌نامه یکی از منظومه‌های پهلوانی است که تا چندی پیش شهرتی نداشت و کمتر مورد توجّه پژوهشگران بود. موضوع این منظومه، داستان نبرد شبرنگ پسر دیو سپید با ایرانیان در کین‌خواهی از خون پدر است که علی‌رغم کوشش‌هایی که در این راه از خود نشان می‌دهد ناکام می‌ماند و در نهایت به توران گریزان می‌شود و دیگر از سرنوشت او سخنی به میان نمی‌آید. اگرچه روایت این منظومه برگرفته از کتاب نامۀ خسروان آزاد‌سرو است ...

نقش مایۀ درخت سخنگو یا درخت واق واق، که در داستان ها و افسانه های سرزمین های گوناگون ریشه دارد، به اشکال مختلفی بر آثار هنری نمایان شده است. این نقش سرچشمۀ پیدایش نقوش تزیینی واق است که ترکیبی از سر جانداران طبیعی یا تخیلی با ساقه ها و گل های اسلیمی و ختایی است و به عنوان یکی از نقش مایه های اصلی قالی بافی ایران مطرح می شود و در طرح های مختلفی چون لچک ترنج و درختی جلوه گر می شود. این نقوش گونه ...

ظهور حکایت عرفانی در ایران با گسترش گفتمان عرفانی در قرن پنجم هجری همراه است. این نوع حکایت بیشتر در پی معرفت استعلایی شخصیت های عارف خویش است و به منظور نمایش جایگاه شخصیت اصلی و مقام معنوی او به وجود می آید. آنچه به این گونه حکایت انسجام می بخشد، پیام اخلاقی و نقش تعلیمی آن است؛ هدفی که حکایت برای بیان و انتقال آن به مخاطب نوشته می شود. روایت شناسان ساختارگرا، در حیطة روایت، نظام حاکم بر اثر...

ظهور حکایت عرفانی در ایران با گسترش گفتمان عرفانی در قرن پنجم هجری همراه است. این نوع حکایت بیشتر در پی معرفت استعلایی شخصیت های عارف خویش است و به منظور نمایش جایگاه شخصیت اصلی و مقام معنوی او به وجود می آید. آنچه به این گونه حکایت انسجام می بخشد، پیام اخلاقی و نقش تعلیمی آن است؛ هدفی که حکایت برای بیان و انتقال آن به مخاطب نوشته می شود. روایت شناسان ساختارگرا، در حیطة روایت، نظام حاکم بر اثر...

در شاهنامه فردوسی بازتاب بسیاری از آیین ها و باورهای کهن مردم این سرزمین را می توان یافت. داستان های شاهنامه در طول هزاره های زندگی بشر به دست نسل های گوناگون آفریده و در کنار هم چیده شده و از تأثیر ادیان و عقاید گوناگون برکنار نمانده است. آیین زروانی نیز در سده های بسیاری در ایران، دین و باور حاکم بوده است. آیین زروانی از متون اوستایی و پهلوی به متون فارسی زردشتی و از خدای نامه های عصر ساسانی ...

داستان رستم و سهراب یکی از زیباترین داستان های تراژیک شاهنامه فردوسی است که تاکنون با رویکردهای گوناگون هدف پژوهش قرار گرفته است. شخصیت سهراب در این داستان به منزله قهرمان جست وجوگر/ قربانی، محور کنش های داستانی است. جست وجوی بی فرجام او برای یافتن پدر که با الگوی رشد برای دستیابی به خویشتن/ فردیت در اندیشه یونگ قابل تطبیق است از ظرفیت فراوانی برای بررسی و تحلیل روان شناختی برخوردار است. در این...

مولفه هایِ روایت زنانه چون سکوت به معنای مرگ، بیان نمادین و تلویحی،ایجاز و سرعت بیان و چند-صدایی با برخی مولفه های روایت شرقی پیوند دارد.شهرزاد راویی است که برای حفظ جانش در هزار و یک شب داستان می گوید و از طرف شهریار تهدید به مرگی می شود که در روایت زنانه به معنایِ امر به سکوت تلقی می شود. شهرزاد به خاطر همین تهدید داستانهایش را با ایجاز و سرعت، و از زبان شخصیت هایِ داستان و با بیانی تلویحی و نما...

نگارنده که طی مطالعات خود، اپیدمی دلبستگی و تعلق خاطر برخی اساتید و دانشجویان ادبیات را به گریماس و نظریۀ وی در باب الگوی کنش گر مشاهده کرده است، به نکاتی دست یافته که در این مجال عرض می کند. مهم ترین معیارهای تشخیص یک مقالۀ علمی و پژوهشی در وادی ادبیات، وجود نوآروی در موضوع، سخن جدید و ابداع روشی نوین در ارزیابی مسائل ادبی است. لیکن برای کسانی که دغدغۀ آفرینش اثری درخور و شایسته ندارند تا هم م...

چکیده آوازه و شهرتی که داستان رستم و سهراب در میان مردم داشت و نیز پایان غم‌انگیز این داستان، سبب شد داستان‌هایی به تقلید از آن ساخته شود که برزونامه‌ یکی از آن‌ها است و روایت‌های متعدّدی از آن، به نظم و نثر باقی مانده است. ساختار برزونامه‌ها از نظر ویژگی‌های حماسی، حوادث، قهرمانان داستان با یک‌دیگر تفاوت‌های چشم‌گیری دارد. با بررسی روایت‌های برجای مانده از زندگی برزو، می‌توان حوادث زندگی او را ...

فرض کنیم r حلقه ای یکدار و شرکت پذیر باشد. یک r-مدول m را دیو (دیو ضعیف) می نامیم هرگاه هر زیرمدول (جمعوند مستقیم) از m کاملاً پایا باشد. یک r-مدول m را نیم-درون ساده می نامیم هرگاه فاقد زیرمدول اساسی کاملا ًپایا باشد. ابتدا نشان می دهیم در یک دامنه تعویض پذیر با میدان کسرهای k، یک r-مدول یکنواخت فارغ از تاب یک مدول دیو است اگر و تنها اگر هر عنصر k در k، به طوری که km مشمول در m باشد، متعلق به r ...