واقعیت تلخ رویاروییهایی درونی که امروزه جهان اسلام بدان دچار است، بسیاری از اندیشمندان را به چاره اندیشی واداشته است. گره‌گشایی از وضعیت موجود هیچ راهی جز گفتگو ندارد. این نوشتار پس از مروری بر مفهوم گفتگو و برخی ویژگیهای آن، با تکیه بر تجربة زیسته (Lived Experience) به اهمیت گفتگوی ایرانی ـ عربی و زمینه های آماده برای موفقیت آن و قابلیت تعمیم الگوی این گفتگو برای همة دیگر انواع گفتگوها در امت ...

واقعۀ عاشورا از حوادث و پدیدارهای مهم تاریخ بوده که تاکنون بخش عظیمی از پژوهش‌های محققان را به خود اختصاص داده است. اما با وجود این واقعیت، واقعۀ پیش‌گفته، از منظر پژوهشگران حوزۀ فلسفۀ دین و معنای زندگی دور مانده است. این پژوهش کوشش معنامحورانه‌ای در باب حادثۀ عاشوراست که به مؤلفۀ هدف در عاشورا می‌پردازد و اهداف و انگیزه‌هایی را ذکر می‌کند که محل توجه و عنایت امام حسین (ع) در کربلا بوده است. اه...

بحث درباره رابطه دین و سیاست از دیر باز مطرح بوده است ، ولی پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، این بحث جان تازه ای گرفته است . به خصوص اینکه در این انقلاب قرائت خاصی از (دین) و (سیاست) ابراز شده است ، که از مکتب تشیع و تببین آن ضروری به نظر می رسد. و این پایان نامه در راستای این هدف نوشته است . فرضیه اصلی این است که از دیدگاه امام صادق (ع) سیاست در داخل دایره دین قرار می گیرد و بخشی از سامان ...

مبانی تقسیم‏بندی و مرزبندی در تفکر اسلامی و فقه سیاسی، عقیده است و بر این اساس، جهان به دو قلمرو دارالاسلام و دارالکفر / دارلشرک تقسیم می‏شود. از سوی دیگر، در جهان معاصر، ممالک اسلامی به دهها کشور جداگانه تقسیم شده‏اند. چگونگی سازگار‏کردن این تقسیم بالفعل عالم اسلام به دولت‏های ملّی با اندیشه امت واحدۀ اسلامی، ذهن بسیاری از پژوهش‏گران و احیا‏گران اسلامی را مشغول کرده و برای آن راه‏حل‏‎هایی ار...

منقبت به معنای فعل کریمانه مورد اهتمام خاص قرآن و سنت است. با نگاهی گذرا به قرآن، محورهایی چون خویشاوندی با پیامبر(ص)، سبقت در اسلام و ایمان، هجرت، جهاد و فداکاری در راه شریعت همراه با داشتن بصیرت، مهم‏ترین منقبت‏ها به نظر می‏آیند. اهتمام خدا و رسول(ص) به مناقب، جهت الگوسازی برای انسان‏ها بوده و در برخی مقاطع، توجه به مناقب سبب تحول در جامعه شده است. اخبار مناقب، بخش عمده‌ای از جوامع حدیثی را د...

بازشناسی کلیدواژگان قانون اساسی، گذرگاهی مهم برای شناخت مطلوب منظومه‌ی حقوق اساسی در هر نظام سیاسی است. آنگاه که یک کلیدواژه‌ ریشه در مبانی اعتقادی و نظریه‌ی سیاسی زیربنای نظام حقوق اساسی داشته باشد، این بازشناسی اهمیتی دوچندان می‌یابد. «امت» از دانش‌واژه‌هایی است که درون‌مایه‌ی دینی و صبغه‌ی اسلامی داشته و از ادبیات دینی به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران راه یافته است. بررسی ابعاد نظام حقوق ...

حرمت بهتان همواره مورد اجماع مسلمانان بوده است، ولی وجود روایت نبوی در مواجهه با اهل بدعت و عبارت «باهتوهم» در آن، بحث هایی را در مورد اطلاق یا تخصیص حرمت بهتان درباره این گروه برانگیخته است. شهید ثانی نخستین فقیهی است که حتی در مواجهه با اهل بدعت، بر عمومیت بهتان اصرار ورزیده است؛ پس از وی، شارحان کافی «باهتوهم» را به مبهوت ساختن بدعت گذاران با مجادلات علمی معنا کرده اند و فقیهان دیگر نیز یا ف...

این رساله به صورت تحلیلی توصیفی با روش کتابخانه ای در حوزه علوم قرآن و حدیث انجام گرفته است. از منظر آیات قرآن ادیان قبل از اسلام تحریف شده اند و لذا آیات فراوان در مذمت رفتار اهل کتاب وجود دارد. اما نسخ ادیان پیشین به معنای ناسازگاری اصول ادیان نمی باشد چرا که تعالیم مشترکی میان ادیان توحیدی مشاهده می شود و پیامبران هر یک پایه گذاران دین مستقلی نبوده اند به عبارت دیگر: در ادیان تکامل وجود دارد...

آنچه در این مجموعه آمده است در مورد واپس گرایی از نظر قرآن و حدیث می باشد. واپس گرایی همانست که قرآن انقلاب علی اعقاب و ارتداد علی ادبارش خوانده و از زبان راسخان در علم و اولوالالباب با عنوان گمراهی بعد از هدایت از آن یاد کرده است. بعد از مدخل که به روشن نمودن مفهوم عنوان پرداخته ، عوامل زمینه ساز و موانع صیانت بخش و نتایج زیانبار به تصویر کشیده شده است در عوامل زمینه ساز از دشمن ، القا شبهه ، ...