میرزا محمّد علی خان  متخلص به سروش  (1228-1285ق)، از شاعران بنام دوره بازگشت ادبی به شمار می­رود که قصایدش تقلیدی از قصیده سرایان نامی دوره غزنوی است، تا آنجا که وی ملقب به فرخی قرن سیزده شده است. نمود واژگانی چون پاداشن، فریشته، آهو (عیب) و ایچ ؛ اصطلاحات دیوانی مثل اقطاع، پرّه، دبّوس و طغرا؛ اصطلاحات و افعال کهن همچون یله کردن، گسیل کردن، ژاژ، سهی، خستن، الفنجیدن و خوشیدن؛ حرف اضافه مضاعف، یای ...

دکتر علی شریعتی از بزرگ ترین روشنفکران و از بارز ترین نویسندگان صاحب سبک دوره ی معاصر است. در این پایان نامه، چهار اثر برگزیده ی وی، یعنی هبوط، کویر، انسان و نامه ها از نظر سبک شناسی نقد و تحلیل شده است. بررسی و تحلیل این آثار برجسته، از منظر سبک شناسی در سه سطح زبانی(آوایی، واژگانی و نحوی)، فکری و ادبی صورت گرفته است. حاصل یافته های نگارنده در سه بخش و هفت فصل ارائه شده است. در بخش اوّل با عن...

طی چند دهه اخیر، بسیاری از محققان زبان دوم توجه خود را به نقش مهمی که راهبرد های یادگیری زبان در فرایند یادگیری زبان آموزان ایفا می کند، معطوف کرده اند. این گرایش فزاینده به راهبرد های یادگیری زبان سبب شده است تا این محققان عواملی را که بر کارایی این راهکارها تاثیر می گذارند نیز در مرکز توجه خویش قرار دهند. با در نظر گرفتن این موضوع، مطالعه حاضر چهار هدف اصلی را در بر دارد: 1) بررسی احتمال وجود...

زبان شناسی نقش گرا یکی از سه نگرش مسلّط زبان شناسی نظری است که زیرمجموعه های مختلفی از جمله دستور نظام مند دارد. دستور نقش گرایی هلیدی نظام صوری زبان را توأم با نظام معنایی و نقشی در بافت در نظر می گیرد بنابراین قابلیت مناسبی برای بررسی های ادبی و سبک شناختی دارد. هلیدی در نظریه ی خود سه سطح برای معنا مطرح می کند که عبارتند از: فرانقش تجربی، فرانقش بینافردی و فرانقش متنی. این پایان نامه با رویکر...

کم توجهی محققان به سبک بازگشت به دلیل فقدان نوآوری و تکرار سبک پیشینیان، سبب ناشناخته ماندن بسیاری از شاعران این دوره و دیوان اشعار آن‌ها گشته است. اما بی شک کاوش در اشعار شاعران دوره بازگشت نیز خالی از فایده نبوده و بخشی از گنجینه ادبیات فارسی را بازنمایی می‌کند. محمد حسین وفای فراهانی، ادیب و شاعر متخلص به «وفا»، عموی قائم مقام اول و از سادات فراهان بود. وفای فراهانی از شاعر...

نشاط اصفهانی از شاعران دوره­ای است که مزین به زیور ارزندة رستاخیز ادبی می باشد. وی یکی از هواخواهان واقعی نهضت بازگشت ادبی و حتی یکی از پرچمداران بنام این نهضت بوده و کوشش بسیار کرده است تا شعر فارسی و اصولا شیوة نگارش را از فساد و تباهی سبک هندی برهاند و سبک قدیم خراسانی و عراقی را دوباره زنده نماید. از آن جهت که تنها سود شایان یادآوری در بیانیه شاعران دوره بازگشت، مسئلة زبان است، تلاش این پژو...

با روی کار آمدن حکومت صفوی به عنوان مهمترین حکومت شیعی ایرانی، فضای فکری و فرهنگی ایران به کلّی متحوّل شد. شاهان صفوی که عمدتاً در کنار جایگاه سیاسی، خود را رهبر دینی نیز می دانستند در گسترش اندیشه تشیّع بسیار کوشیدند و گاه کار را به افراط کشاندند. بروز این تلاش را می توان در جای جای آثار علمی این دوره نیز یافت؛ بررسی آثار فارسی علاّمه مجلسی به عنوان اصلی ترین چهره دینی این دوره از دریچه سبک شناسی ب...

سبک آذربایجانی، سبک شاعران شمال غربی ایران؛ یعنی منطقه ی ارّان و آذربایجان است و از نظر زمانی، مصادف با قرن ششم و اوایل قرن هفتم هجری است. شاعران شاخص آن عبارتند از: ابوالعلای گنجوی، خاقانی، نظامی، مجیرالدّین بیلقانی و . . . . این سبک از لحاظ فکری، ادبی و زبانی،تحوّلات شگرفی را نشان می دهد. این تحوّلات از نظر فکری، عبارتند از: فضل فروشی، هجاگویی، اشاره به علوم مختلف، اشاره به عقاید عامیانه، اشاره ب...

سفرنامه‏ها از جمله آثاری هستند که به دلیل جنبه­های انتقادی، قابلیت تحلیل از دیدگاه گفتمان انتقادی را دارند. در الگوی سه سطحی تحلیل انتقادی گفتمان، متن در سه لایه بررسی می‏شود. سطح نخستین که به محور همنشینی و افقی کلام محدود است، واژگان و دستور زبان را در بر می‏گیرد و از طریق بررسی تکنیک‏های زبانی مد نظر فرکلاف می‏توان به ویژگی‏های سبکی و ایدئولوژیکی متن دست یافت. با توجه به این امر و د...

یکی از مفاهیم اساسی سبک، شیوۀ متمایز کاربرد زبان برای ایجاد تأثیر بر مخاطب است. ساختار ویژه و گزینش قالب، نوع ادبی، ترجیح برخی واژه­ها و ترکیبات عواملی است که در تحلیل سبک­شناسی اثر مورد توجّه قرار می­گیرد و نویسندگان و شعرا از این عوامل برای القای معنا و مفهوم مورد نظر خود بهره می­برند. از آن­جا که زبان، بنیاد اندیشه و تفکّر شمرده می­شود و می­تواند نظیر سایر رفتارهای اجتماعی بر مقصودی ویژه دلالت...