الگوی نظام شهری هر منطقه در طول زمان تحت تأثیر عوامل مختلفی شکل می گیرد که در این بین دولت ها و تصمیمات دولتی نقش برجسته ای در شکل دهی به شبکة شهری و روابط سکونتگاهی ایفامی کند. از جمله ابزارهای قدرت مند دولت در این زمینه که با انگیزة تمرکززدایی صورت می گیرد، سازماندهی سیاسی فضا و تقسیمات کشوری است. بر همین اساس، این پژوهش با هدف بررسی تأثیرات تقسیمات سیاسی- اداری استان خراسان بزرگ بر نظام شهری...

روستا و روستا نشینی در ایران از جایگاه و اهمیت بالایی برخوردار است، عدم توجه به فضاهای روستایی، توان و امکانات تولیدی نواحی روستایی و بی توجهی به نیروی انسانی پرتوان روستاها، از مشکلات اساسی در دستیابی به توسعه ی روستایی است. اینکه مناطق روستایی به طور عام و بخش کشاورزی به طور خاص چگونه از تغییرات جمعیت تأثیر می پذیرد مستلزم بررسی چندین عامل است. در این راستا، تشخیص آثار متقابل تغییرات جمعیت بر...

تمرکز شدید و عدم تعادل منطقه ای نتایج سیاستهای رشد قطبی به شمار می آید که در نتیجه، تعدادی از مناطق نقش کلیدی گرفته و سایر مناطق به صورت حاشیه ای عمل می نمایند. اولین گام در برنامه ریزی منطقه ای برای ایجاد تعادل ، شناخت نابرابریهای نواحی مختلف و تعیین ساختار سلسله مراتبی می باشد . تحقیق حاضر بحث ساختار سلسه مراتب سکونتگاهی و تعیین الگوی فضایی بهینه را دنبال می کند و هدف آن بررسی شکافها و کمبو...

با توجه به نگرش مکانی - فضایی که جغرافیدانان در مطالعات جمعیتی دنبال می کنند لذا تغییرات جمعیتی ناشی از مهاجرت را بیشتر مورد توجه داشته زیرا جابجایی جمعیت خود منجر به ایجاد الگوهای مکانی جدید در توزیع ساختار شده لذا برای آنان بررسی علل این جابجایی باعث دستیبابی به چگونگی تغییرات الگوهای مکانی توزیع و ساختار جمعیت دست یافته اند. از آنجاییکه جغرافیدانان درمطالعات جمعیتی نگرش مکانی - فضایی را دنبا...

کشورهای مسلمان با وجود پیشینه ی تاریخی- اسلامی چندین هزار ساله و امور مشترک فرهنگی- دینی به عنوان غنی­ ترین کانون فرهنگی تمدن جهان و دارا بودن منابع عظیم طبیعی، مزیت­ ها و ظرفیت های توسعه ­ای استثنایی، اغلب از مناطق کم تر توسعه یافته ی جهان محسوب می­ شوند. وسعت کشورهای اسلامی بیش از ۲۹ میلیون کیلومتر مربع شامل ۵۹ کشور و دارای جمعیتی بیش از یک میلیارد و پانصد و نود و دو میلیون نفر است. به عبارتی...

تعیین تراکم شهری بهینه از موضوعات جالب توجه در تحقیقات برنامه ریزی شهری است. اعمال سلیقه و دیدگاه های غیر علمی در تعیین تراکم پیشنهادی وعدم تناسب ضوابط با حجم تقاضای ساخت وساز را می توان از دلایلی دانست که مانع از تحقق پذیری مقادیر پیشنهادی تراکم می شوند. این پژوهش می کوشد بابررسی و تعیین شاخص های اثرگذار بر تراکم ساختمانی، روشی کاربردی در تعیین تراکم ساختمانی بر اساس توان کالبدی-خدماتی در محدو...

امروزه الگوی قطبی شدن شهرهای پرجمعیت و چیرگی پدیده بزرگ سری نظام شهری را در ایران شاهد هستیم. این امر دستاویز عدم تعادل و ناموزونی شهری- منطقه ای در کشور گردیده و با برتری و حکمروایی بر شهرهای میانی و کوچک دشواری‌های بسیاری را فرا روی مناطق کشور قرار داده است. اکنون در راستای تعادل بخشی در نظام شهری- منطقه ای کشور، شهرهای کوچک می‌توانند تأثیرگذاری مثبت داشته باشند. به طوری که این دسته از شهرها ...

در جهان امروز، نابرابری های اقتصادی و اجتماعی به عنوان پدیده‌ ای فراگیر و رو به گسترش قابل مشاهده است تمرکز بیش از حد جمعیت و فعالیت، مخصوصاٌ در بزرگترین شهرهای کشورهای در حال توسعه باعث جذب بخش عمده ای از پتانسیل های توسعه  و جمعیت به این شهرها شده است و در نتیجه اختلاف وگسیختگی در نظام شهری این کشورها بوجود آمده است . که این روند مطالعه شهرها و کمک به حل مسائل و مشکلات آن امر اجتناب نا...

پژوهش‌های کمّی (‌و بعضاً کیفی) بسیاری در رابطه با نقش شهرهای کوچک و میانی در توسعۀ منطقه‌ای انجام گرفته است. مقالۀ حاضر نیز در این راستا انجام شده است؛ اما با اندکی تغییر و ساختارشکنی در شیوۀ برخورد با موضوع و تحلیل مسئله که آن‌هم تحلیل چند‌جانبۀ داده‌ها به کمک سیستم استنباط فازی است. هدف پژوهش با توجه به عنوان، کاربردی- توسعه‌ای است و ماهیت رویکردی توصیفی‌- تحلیلی دارد. به‌صورت کلی، روش کاربردی ...

هدف این مقاله بررسی عملکرد شهر ابهر بعنوان یک شهر میانی در ساختار توسعه فضایی استان زنجان است. روش تحقیق توصیفی– تحلیلی می باشد. برای بررسی نقش شهر و حوزه نفوذ آن از روشها و مدلهای کمی استفاده شده است. مدلهای اقتصادی نشان می دهد، این شهر در بخش دوم و سوم اقتصاد دارای شرایط پایه ای بوده و نقش خدماتی داشته است. در بخش صنعت نیز از رشد مناسبی برخوردار می باشد. بررسی حوزه نفوذ شهر ابهر، بیانگر اختصا...