چکیده: طبقه متوسط محور حرکت و فعالیت های سیاسی و مدنی و ثبات سیاسی و اجتماعی در جوامع مدرن است. در ایران مقارن حکومت رضاشاه پهلوی که دولت اجرای طرح گسترده و پیچیده نوسازی را مد نظر داشت، این طبقه به واسطه تغییر در شکل و نقش خود از اهمیت خاصی برخوردار بود. در این پژوهش بررسی شکل، نقش و مفهوم طبقه متوسط اجتماعی در رابطه با تغییرات اجتماعی دوره پهلوی اول مد نظر می باشد. واژگان کلیدی: طبقه مت...

هدف این مقاله بررسی سیاست های امنیت منطقه ای ایران در دوران حکومت محمدرضا پهلوی در فاصله سالهای 1962 تا 1979 است. این مقاله ماهیت تهدیدات منطقه ای را که رژیم پهلوی با آن مواجه بود مورد بررسی قرار می دهد. سپس به تبیین ابزاری که شاه برای مقابله با این تهدیدات بدان متوسل شد می پردازد و اثرات آن را بر سیاستهای امنیتی ایران به خصوص بر همکاری های دفاعی ایران و آمریکا را بررسی می کند. در خاتمه این مقا...

برخی از ضروری ترین سؤالات سیاسی در خصوص اشخاص، نهادها و نظام سیاسی به حوزه روان شناسی مربوط می شوند و بسیاری از محققان با اتخاذ این رویکرد، به بررسی ابعاد شخصیت و روان کاوی رهبران سیاسی برای تحلیل و بررسی وضعیت گذشته، حال و آینده روی آوردند. نگارنده با تطبیق نظریه روان شناسی کارن هورنای بر رفتار محمدرضا پهلوی، بر این باور است که عوامل ناهمگون محیطی و اجتماعی دوران کودکی محمدرضا شاه، و نگرش سلطه...

در زمان حاکمیت حکومت تمامیت خواه پهلوی، دلسوختگان مکتب اسلام نمی توانستند در برابر این روند ویرانگر بی تفاوت باشند؛ بنابراین بر حسب وظیفه روشنگری خود و در پی آگاه سازی امت اسلامی از این رویه و مسیر نادرست، بهترین ابزار را بهره گیری از مطبوعات دانستند که می توانست در گستره ای وسیع در اختیار مخاطبان قرار گیرد. ذهن این اندیشورزان مسلمان بیش از همه درگیر استفاده ابزاری از مقوله «زن» توسط حکومت وقت ...

چکیده مسئله وقف و موضوعات مرتبط با آن سابقه ای دیرینه در تاریخ بشر دارد. وقف تقریباً در تمام ادوار تاریخ ایران وجود داشته و در هر دوره و سلسله فراز و فرودهایی را به خود دیده است؛ به گونه ای که در دوره صفویان موقوفات و تعداد واقفان گسترش یافته و در سلسله هایی مانند خوارزمشاهیان و زندیان، یا به علت کوتاهی عمر حکومت یا جنگ های مداوم، موقوفات کاهش داشته است. وقف در دوره پهلوی نیز کماکان ادامه داشته...

گفتمان مبارزه ی مسلحانه در میان بخشی از فعالان سیاسی عصر پهلوی دوم پدید آمد و در دهه ی 1350، حکومت پهلوی را با چالش مواجه ساخت. مبارزه ی مسلحانه اساساً برخاسته از ماهیت سرکوب گرانه ی حکومت پهلوی دوم پس از کودتای 28 مرداد 1332 بود. پس از کودتا، امکان هرگونه فعالیت سیاسی قانونی از میان رفت و راه برای توسل به شیوه های خشونت آمیز و زیرزمینی مبارزه ی سیاسی هموار شد. نخستین نشانه های اعتقاد به مبارزه ...

حکومت پهلوی اول در جهت تقویت قدرت خود و تشکیل دولت مدرن، مجبور به رویارویی با سروران اجتماعی جامعه شبکه ای ایران بود. از همین رو به مقابله همزمان با نهاد قدرتمند اجتماعی مسئولین محلی پرداخت. از آنجا که رابطه میان مردم و حکمرانان محلی بر مبنای زور بود، به سادگی این نهاد از میان برداشته شد اما در مواجه با روحانیون، دولت به سادگی نتوانست قدرت اجتماعی آنان را محدود سازد بلکه بر عکس با از هم گسسته ش...

دوره سلطنت رضاشاه به دلیل تلاش حکومت برای تأسیس دولت مدرن و گسترش غرب­گرایی و تلاش شخص رضاشاه و روشنفکران همراه و همرأی وی برای کسب مشروعیت سیاسی از طریق پیوند دادن سلطنت پهلوی با پادشاهی های باستانی ایران، یک مقطع دوران ساز و مؤثر در شکل دهی بنیان های فکری ایران نوین به شمار می رود. در این میان ناسیونالیسم که به عنوان یکی از ایدئولوژی های اصلی و ماهوی جریان تجدد خواهی، با پیروزی انقلاب مشروطیت...

هدف مقاله حاضر مطالعه چگونگی تأثیر فراز و فرود سیاست های فرهنگی نظام های قدرت بر مفهوم هنر ملی و جریان تولید هنر در ایران است. در جستجوی این مسأله با به کارگیری روش تحلیلی لاکلا و موفه، عناصر گفتمانی مانند مفصل بندی، دال مرکزی و دال های شناور در سه دوره گفتمانی هویت ملی ایران از هم متمایز گردید و سپس نشان داده شد که چگونه هنرمندان در این سه دوره تاریخی به بازتولید گفتمان مسلط پرداخته و سه نوع م...

هدف این مقاله بررسی سیاست های امنیت منطقه ای ایران در دوران حکومت محمدرضا پهلوی در فاصله سالهای 1962 تا 1979 است. این مقاله ماهیت تهدیدات منطقه ای را که رژیم پهلوی با آن مواجه بود مورد بررسی قرار می دهد. سپس به تبیین ابزاری که شاه برای مقابله با این تهدیدات بدان متوسل شد می پردازد و اثرات آن را بر سیاستهای امنیتی ایران به خصوص بر همکاری های دفاعی ایران و آمریکا را بررسی می کند. در خاتمه این مقا...