گویجه قلعه با معماری سنگی، آرامگاه صخره­ای و اتاق‌ها و انبارهایی مختص عصر آهن آذربایجان و همچنین آثار دورۀ تاریخی و قرن­های میانۀ اسلامی، در شهرستان مراغه واقع شده است. استفادة مکرر از این محوطه در قرون متمادی و گوناگون، نشان از اهمیت استراتژیک و موقعیت خاص آن دارد. به نظر می­رسد با هجوم اورارتو در سال­های پایانی قرن نهم ق.م به کرانه­های شرقی دریاچۀ ارومیه، این منطقه نیز به تسلط آنان درآمده است...

تبخیر و تعرق از مؤلفه‏های اصلی بیلان آب هر منطقه و از عوامل کلیدی برای برنامه‏ریزی صحیح و مناسب به منظور بهبود بازده آب مصرفی در اراضی فاریاب است. تصاویر ماهواره‏ای به دلیل پوشش مناطق وسیع، به منظور غلبه بر محدودیت‏های مکانی روش‏های نقطه‏ای، کاربرد بهتری برای مطالعات ناحیه‏ای نسبت به داده‏های ایستگاه‏های هواشناسی دارند. بنابراین، هدف از تحقیق حاضر برآورد تبخیر و تعرق واقعی حوضۀ آبریز دریاچۀ ارو...

امروزه رشد و توسعة صنعت گردشگری به‌منظور کسب درآمد و پیشرفت اقتصاد کشور امری ضروری است و به‌دنبال آن آسیب‌‌های زیست‌محیطی در این بخش سبب افزایش نگرانی‌‌ها نسبت‌به مقاصد گردشگری در سطح بین‌‌المللی برای ارائۀ محصولی با استانداردهای زیست‌‌محیطی شده‌است. بدین‌منظور ایدۀ طراحی اکوکمپ‌‌ها که برمبنای اصول پایداری و اکوتوریسم هستند و در زمرۀ اقامتگاه‌‌های سبز به‌شمار می‌‌آیند، مورد توجه قرار گرفته است....

دریاچۀ مهارلو به لحاظ نزدیکی به کلان‌شهر شیراز نقش تعدیل‌کنندۀ رطوبتی و دمایی مهمی بر این شهر دارد. بروز خشکسالی طی دهه‌های اخیر و متعاقب آن کاهش سطح آب این دریاچه بر وضعیت رطوبتی و دمایی مناطق پیرامونی آن به ویژه شهر شیراز آثار نامطلوبی به همراه داشته است. در این پژوهش تغییرات خط ساحلی دریاچۀ مهارلو و تأثیر آن بر عناصر آب و هوایی به ویژه رطوبت هوا و دمای سطح زمین نواحی مجاور دریاچه مورد بررسی ...

توریسم صنعتی درآمدزا و با صرفۀ اقتصادی بسیار مناسب است که امروزه، با ایجاد تبادلات فرهنگی و اجتماعی میان ملل مختلف و به علت فقدان آلودگی‌های زیست‌محیطی درخور توجه بسیار است. جاذبه‌های طبیعی هر کشور نقش بسزایی در جذب گردشگر دارند. ژئوتوریسم شاخه‌ای از اکوتوریسم است که در آن، بازدید‌کننده به دنبال مشاهدۀ جاذبه‌های ژئومورفولوژیکی، یافته‌های دیرینه انسان‌شناسی، غارها، جذابیت‌های معدنی و ... است. در...

سیستان نام سرزمینی وسیع در بخش های جنوب شرقی فلات ایران است که امروزه قسمت اعظم آن در خاک افغانستان واقع شده و با نام "ولایت نیمروز" خوانده می شود. سیستان ایرانی یا سیستان جنوبی که در شمالی ترین بخش استان سیستان و بلوچستان واقع شده، سرزمین نسبتاً همواری است که بیشتر زمین های آن از رسوبات و ته نشست های رودخانه هیرمند تشکیل شده است. "حوزه گیردی" یکی از حوزه های جغرافیایی بیست و دوگانه سیستان به ش...

دریاچۀ ارومیه تحت تأثیر عوامل مختلف، طی 10 سال اخیر شاهد کاهش تراز سطح آب بوده است. در تحقیقات متعددی دلایل این مسئله بررسی شده است، ولی با وجود اهمیت ذخایر باارزش آب زیرزمینی، کمتر به آن پرداخته شده است. به‌همین دلیل در این تحقیق منابع آب زیرزمینی همجوار دریاچۀ ارومیه به‌عنوان یکی از منابع مهم تأمین آب منطقه بررسی شده است. با توجه به افزایش بهره‌برداری آب زیرزمینی، با افزایش سطح زیر کشت و متعا...

پیامدهای منفی از بین‏ رفتن منابع آب برای حیات انسان و دیگر گونه‏های زیستی موجب شده تا بررسی اطمینان‏پذیری حوضه‏های آبریز برای تأمین این نیاز اساسی ضرورت یابد. از این رو، در پژوهش حاضر برای نخستین‏بار روش تحلیل ریسک برای شناسایی نقاط آسیب‏پذیر و ارائۀ یک شاخص جامع در مقیاس حوضۀ آبریز به کار گرفته شد. به این ترتیب، با استفاده از روش تحلیل ریسک درخت خطا رویداد نامطلوب حوضه تعیین شد. سپس، عوامل منج...

نتایج به دست آمده نشان می دهد که بیشترین تعداد روستاهای دارای شدت آسیب پذیری خفیف و متوسط، در شهرستان های زهک و هامون که به ترتیب در قسمت های جنوب شرقی و جنوب منطقه سیستان واقع شده اند، قرار دارند و بیشترین تعداد روستاهای دارای آسیب پذیری شدید و بسیار شدید، در شهرستان های هیرمند و نیمروز که در قسمت های شمال شرقی و شمال منطقه قرار دارند، پراکنده می باشند.

تغییرات کاربری و پوشش اراضی از عوامل مهم در تغییر جریان هیدرولوژیک، فرسایش و تنوع زیستی مناطق تحت حفاظت قلمداد می شود. با درک این تغییرات می توان اکوسیستم را در مسیر اهداف حفاظتی، مدیریت کرد. این مطالعه به منظور بررسی تغییرات کاربری و پوشش اراضی پناهنگاه حیات وحش هامون در سه دهه گذشته با استفاده از تصاویر ماهواره لندست سال های 1365 و 1379 و 1388 صورت گرفت. پس از انجام تصحیحات بر روی تصاویر، با ...