نظریۀ «دستور خوانش تصاویر[1]»، در حوزۀ نشانه­شناسی اجتماعی قرارگرفته و در رمز­گشایی نشانه­های تصویری به کار می­رود. کرس و ون­لیوون (2006)، با الهام از سه فرانقش معنایی هلیدی، ساختاری مشابه را برای خوانش معانیِ نشانه­هایِ تصویری ابداع نموده و قائل به‌وجود سه معنای «بازنمودی»، «تعاملی» و «ترکیبی» در تصاویر هستند. هدف از انجام این پژوهش یافتن پاسخی مناسب به این پرسش­ها است. آیا این نظریه در رمزگشایی...

در مقالۀ حاضر نگارنده به بررسی مقولۀ حذف گروه فعلی در بافت گزارش‌های زندۀ فوتبال رادیویی پرداخته است. به‌این‌منظور، در ابتدا نگرش دستورنویسانِ ایرانی و غربی را به مقولۀ حذف معرفی کرده، و سپس انواع حذف را از دیدگاه زبان‌شناسانی چون هلیدی و حسن و همچنین کوئرک و دیگران طبقه‌بندی کرده است. مقولۀ حذف از دیدگاه معنا‌شناسیِ شناختی نیز مورد بررسی قرار گرفته­است. داده‌های مقاله حاضر از دو گزارش زنده فوتبا...

پژوهش حاضر با هدف توصیف و تحلیل بازنمایی فعل مرکب و ساخت سببی به عنوان دو ساخت دستوری، و حذف ضمیرفاعلی غیر موکد به عنوان یک ساز و کار گفتمانی، در گفتار کودکان قبل از سن دبستان به نگارش درآمده است . چارچوب نظری این پژوهش را دستور نقش گرای نظام مند هلیدی به عنوان رویکردی نقش گرا که اهتمام ویژه به معنا دارد، تشکیل می دهد و بررسی ها از منظر فرانقش تجربی مطرح در این دستور انجام می گیرد . بدین صورت ک...

این پژوهش کوشیده است ضمن معرفی فرانقش بینافردی در نظریه ی نقش گرای هلیدی به توزیع عنصر نفی در گروه فعلی در زبان فارسی بپردازد و همین طور تأثیر تغییر جایگاه عنصر نفی در گروه فعلی حاوی فعل وجهی را بر تعبیر معنایی جمله براساس دیدگاه نظریه ی نظام مند هلیدی بررسی کند. در این خصوص افعال وجهی "توانستن"، "شدن" و "بایستن" به عنوان افعال وجهی مورد بررسی قرار گرفته اند. این تحقیق به روش توصیفی_تحلیلی صورت...

در مقالة حاضر، توزیع بسامدی و درصدی انواع زمان را در سه دفتر چهارم، پنجم و ششم مثنوی با رویکرد «سبک شناسی رایانشی – پیکره ای» بررسی کرده ایم که هدف از آن، کشف جنبه هایی از صدای دستوری، سبک روایی و میزان واقع گرایی در دفاتر ذکر شده است. مبانی نظری و کاربردی پژوهش، تلفیقی از «نظریة نقش گرایی هلیدی» و دستور سنتی فارسی است و پیکرة زبانی آن شامل15890 فعل است که به روش نمونه گیری نظام مند از جامعة آم...

بررسی و تحلیل مقایسه‏‌ای متون آموزشی، ما را به درک دقیق‌تری از ویژگی‌ها‌ی آنها رهنمون می‌سازد؛ در همین راستا، پژوهش حاضر درصدد پاسخگویی به این پرسش‌ است که آیا اساساً تفاوتی بین متون ویژه‌ی علوم پزشکی دوره‌ی تکمیلی فارسی‌آموزان غیرایرانی و متون پزشکی ترم نخست دوره‌ی دانشگاهی از نظر موضوعات استعاره‌ی دستوری، اجزای مرتبه‌بندی‌شده و واژگون‌مرتبه در سطح بند و بند مرکب وجود دارد یا خیر؟ در انجام پژوه...

به­­طور کلی آموزش «فعل­» اهمیت بسیار زیادی در فراگیری ساختار معنایی و دستوری هر زبان دارد. در دستور نقش­گرای هلیدی، فعل ذیل نظام گذاریی با نام «فرایند» بررسی می­شود. از منظر این نظام، فعل دارای قابلیت بازنمایی تجربه در زبان است؛ ازین­رو، در قالب فرانقش تجربی بررسی می­شود. فرایند، رخداد، بود و نبود، احساس و کنش اموری هستند که به شکل گروه­های فعلی ظاهر می­شوند. با بررسی بسامد و انواع فرایندها در ...

هدف از پژوهش حاضر بررسی انسجام واژگانی در کتاب های داستان تألیفی و ترجم? دو گروه سنی «الف» و «ب» بر اساس نظری? نقش گرای سیستمیک هلیدی بود. پیکر? این مطالعه در مجموع 64 کتاب داستان بود که برای هر گروه سنی در هر طبق? تألیف و ترجمه، 16 کتاب انتخاب شد. عناصر انسجام واژگانی بر اساس مدل هلیدی و حسن (1976)، در حدود 15000 جمله شمارش شد و مورد ارزیابی قرار گرفت.انواع انسجام واژگانی در کتاب-های داستان به...