در بررسی سیر تحول معماری، لزوم توجه به گونه‌شناسی‌های انجام شده نظیر : اقلیمی، شکلی و تاریخی- تکاملی بیش از پیش احساس می‌‌‌شود. این گونه‌شناسی‌ها بیانگر زوایای دید پژوهشگرانی است که سعی در روشمندسازی طراحی ابعاد مختلف معماری نظیر پلان، حجم، فرم و فضای معماری را داشته‌اند، به طور مثال اُلگی1از زاویه اقلیم و جنبه تأثیرگذاری عوامل اقلیمی بر شکل‌گیری کالبد بنا به معماری نگریسته است و یا دوران2 و کرا...

حکومت پهلوی با در پیش گرفتن سیاست هایی متفاوت از حکومت های پیشین تغییرات عمده ای را در تمام ارکان کشور از جمله نهاد وقف ایجاد کرد. سیاست هایی مانند سکولار بودن و مدرنیزه کردن کشور در دور ه ی رضا شاه و اصلاحات ارضی در دوره ی محمد رضا شاه در وضع اوقاف تأثیر مستقیم نهاد. بررسی وضعیت اوقاف اصفهان بر اساس سیاست های اتخاذ شده دغدغه ی اصلی این پژوهش است. سیاست سکولار (جدایی دین از سیاست) حکومت پهلوی ...

اسلام­گرایی به مثابه هویت­سیاسی نوین در عصر پهلوی علیرضا کلانتر مهرجردی[1]- حسین صولتی[2] تاریخ دریافت: 7/11/1396  تاریخ پذیرش:23/12/1396   چکیده: فهم هویت ­سیاسی در مواجهه قدرت سیاسی و نیروهای اجتماعی در ایران مساله­ای است که منظری بر فهم تحولات سیاسی اجتماعی جامعه ایران می­گشاید. با شکست مشروطه و خفقان سیاسی ناشی از حاکمیت پهلوی اول، دغدغه هویت ­سیاسی به محاق رفت. پس از استبداد رضاشاهی، دوره...

تحولات سیاسی و اجتماعی و برنامه ریزی های سیاست فرهنگی ، نقش مهمی در ورود و تثبیت مدرنیسم در هنرهای تجسمی ایران و ایجاد جریان های هنری مدرن در دوره پهلوی دوم داشته است. رویکرد و نظریات منتقدین و نظریه پردازان هنر و نوشت و نقدهای آنان در مقوله ی هنر تجسمی مدرن، در کنار دخالت ها و اقدامات حکومتی ، بر سیر تحولات هنری و ساخت گفتمان هنر تجسمی مدرن دوره ی پهلوی دوم تأثیر فراوانی گذاشته است. منتقدین آث...

مقالة حاضر به مفهوم طبقة متوسط جدید و چگونگی گسترش و عملکرد آن در فاصلة زمانی سال‌های پهلوی دوم میپردازد. می توان گفت طبقه متوسط جدید به موازات رشدِ خود، جایگاه بسیار بالایی در مشارکت سیاسی و اجتماعی نتوانست پیدا کند و به همین دلیل برخلاف اهدافی که حکومت قبل داشت، به ضد آن حکومت مُبدّل شد. در این راستا دیدگاه‌های مختلف دربارة مفهوم طبقة متوسط و طبقة متوسط جدید ارائه شده و سپس فرایند تاریخیِ گسترش آ...

ارتشبد فریدون جم از جمله نظامیان متشخص و تحصیلکرده ای بود که تعهد و دلسوزی و آگاهی اش در میان دیگر همقطارانش زبانزد بود. وی که برخوردار از تحصیلاتی عالی در زمینه امور نظامی در فرانسه بود اگرچه به صورت نا خواسته به ارتش ایران پیوست اما توانست مدارج ترقی را به سرعت بپیماید و در نهایت به ریاست ستاد ارتش ایران برسد. اطلاعات و آگاهی های موجود درباره عملکرد وی نه تنها درباره آن دوره از فعالیتش در ارت...

ایجاد و گسترش موًسسه های خیریه نوین در دوره مشروطه پایه‌گذاری شد . از همین دوران، شمار زیادی از زنان با برپایی انجمن‌ها و جمعیت‌های مخصوص بانوان، موجودیت خود را اعلام کردند. این انجمن‌ها با صبغه سیاسی و درعین‌حال فعالیتی مخفیانه، در دوران رضاشاه و هم سو با شعارهای دولت مدرن پهلوی اول عرصه تازه‌ای یافتند که فعالیت زنان در موًسسات و انجمن‌های اجتماعی و فرهنگی را میسّر می‌نمود. با تحوّل این تشکّل‌ها و ...

توسعه ساختار نظامی از نمادهای مشخص حاکمیت پهلوی در دهه 50 ﻫ.ش/70م بود. دولت پهلوی با پذیرش نقش جدید سیاسی و امنیتی، تحت تأثیر مجموعه عوامل به هم پیوسته بین المللی و داخلی به سرعت به کانون توجه غرب تبدیل گشت و به صورت کاملاً شتاب آلود به قدرت نظامی عمده ای دست یافت. نتیجه این دگردیسی، افزایش تحرکات و مداخلات نظامی و سیاسی منطقه ای و فرامرزی ایران در دهه واپسین حکومت پهلوی بود. هدف از این نوشتار ب...

ایران در دهۀ1350ﻫ ش یک نقش منطقه ای را در خلیج فارس بر عهده گرفت. عواملی که به این امر کمک کرد عبارت بودند از : خروج نیروهای انگلستان از خلیج فارس بر اساس سیاست شرق کانال سوئز و مسئله خلاء قدرت در منطقه،دکترین نیکسون مبنی براعطای هر چه بیشتر اختیارات امنیتی به متحدان آمریکا در مناطق ژئوپولتیک جهان، تحول نقش آفرینی ایران به عنوان قدرت برتر در حوضه خلیج فارس با هدف پر کردن خلاء قدرت، افزایش قیمت ...

وقوع انقلاب اسلامی نظریات مسلط جامعه شناسی سیاسی در حوزه مطالعات انقلاب و رابطه دولت و جامعه را به طور نسبی تحت تاثیر خود قرار داد. مهم‌ترین سوال‌ها پیرامون این حادثه سیاسی در تاریخ معاصر ایران مربوط به «چرایی و چگونگی» وقوع آن است. هدف اصلی در این مقاله پاسخ به «چرایی» ساختاری فروپاشی رژیم پهلوی دوم است. در پاسخ به این «چرایی» به سه علت/ فرضیه ساختاری و مکانیسم‏های علّی آن اشاره خواهد شد که نشا...