بررسی نظام مسئله جبر و اختیار که بخش انسانی قضا و قدر است، به ویژه از جنبه قرآنی و روایی آن، ضمن نیاز به مبادی تصوری موضوع در اصل متوجه مبادی تصدیقی آن می‏ باشد. مستندات نظریه‏ های جبری صفات خداوند مانند علم ازلی، خالقیت مطلقه، مشیت عام است. تقریر قرآنی و کلامی این آرا، و دلایل آنها و نشان دادن نقطه ضعف‏ های دلایل ایشان همراه با تذکر به توالی و همگونی نتایج این نوع تقریرهای ناصواب، و نیز پیش فر...

مسئله کلاه : یک تیم متشکل از n بازیکن وارد یک اتاق شده، هر بازیکن به طور تصادفی و مستقل با یک کلاه به رنگ آبی یا قرمز در سر خود مشخص میشود. بازیکنان هیچ تصوری از رنگ کلاه خود ندارند، بدون اینکه با هم در ارتباط باشند؛ به طور همزمان هر بازیکن باید رنگ کلاه خود را با نگاه کردن به رنگ کلاه دیگر بازیکنان حدس بزند. اگر حداقل یکی از بازیکنان رنگ کلاه خود را درست حدس بزند و حدس دیگر بازیکنان نادرست نبا...

در این مقاله با نگرش شناختی به بررسی آن دسته از استعاره­های مفهومی پرداخته­ایم که با استفاده از اعضای بدن ساخته شده­اند. بدین منظور، نخست به تعریف استعاره­ی مفهومی و تفاوت آن با سنت مطالعه­ی استعاره پرداخته شده و سپس در چارچوب استعاره­ی مفهومی و طرح­واره­های تصوری، به بررسی برخی از استعاره­های مفهومی حاوی اعضای بدن اقدام شده است. نتایج پژوهش نشان می­دهد که استعاره­های مفهومی زیادی با بهره­گیری ...

یکی از نظریه­ های توجیه معرفت که از دیرینه­ای بلند برخوردار است، مبناگرایی حداکثری است. بیشتر فیلسوفان سنتی، از افلاطون و ارسطو در یونان تا فیلسوفان مسلمان و عقل گرایان و تجربه گرایان کلاسیک دوران جدید و شماری از فیلسوفان معاصر، آن را پذیرفته­اند. ملاصدرا نیز در معرفت شناسی دیدگاهی مبناگرایانه دارد. البته نباید این نکته را فراموش کرد که مبناگرایی در معرفت شناسی غربی بر اساس تمرکز بر علم حصولی ت...

نمایش چهره زمین (تاریخ نقشه) از تحیل و نقشی های تصوری تا واقعیت و دقتهای هندسی و گرافیکی سیر تکاملی خود را رقم زده است. پیوند و همبستگی علوم ریاضی ، فیزیک و جغرافیای ریاضی با نقشه­ برداری و دانش تهیه نقشه (کارتوگرافی) همواره در بالا بردن دقت اندازه­ گیری­ ها، صحت محاسبات و ترسیمات هنری نقشه؛ تأثیر عمیق داشته است. مخصوصا ورود کامپیوتر و دورسنجی و امواج الکترومغناطیسی و الکترونیک در علوم جغرافیا ...

از آنجا که زبان،‌ اندیشه و واقعیّت در ارتباط نزدیک باهم قرار دارند، هرگونه حکمی‌که در حیطۀ معرفت‌شناسی و هستی‌شناسی صادر شود، بازتاب و پیامدی ‌نیز در فلسفۀ زبان دارد. در این مقاله کوشش کرده‌ایم تا از راه بررسی مبانی و لوازم فلسفۀ زبانی برخی از ادلّۀ وجود ذهنی ملاصدرا، نظریة او را دربارة معنا استخراج کنیم. به نظر می‌رسد که نظریة معنای ملاصدرا قرابت زیادی با نظریات تصوری معنا دارد؛ چون مطابق پیش‌فر...

قاعده ((الواحد)) در زمره قواعد مهم فلسفی، و یکی از مسائلی است که مورد تضارب آرا اندیشمندان بوده است. قاطبه حکما اسلامی این قاعده را پذیرفته اند و برای اثبات آن، ادله و براهین مختلفی اقامه نموده اند. برخلاف فلاسفه، برخی از متکلمان مسلمان بویژه اشاعره مفاد آن را رد کرده اند زیرا آن را موجب محدودیت در قدرت مطلقه الهی دانسته اند. این طرز تلقی از آنرو است که آنان مبادی تصوری این قاعده از قبیل ((الوا...

قابوس نامه، اثر عنصرالمعالی متعلق به قرن پنچم هجری از جمله آثار بجای مانده از ایران پس از اسلام (دوران میانه) می باشد. قابوس نامه هرچند منحصراً در باب سیاست نگاشته نشده است، اما از آن جایی که چندین باب از آن، به موضوع حکومت و حکومت داری اختصاص یافته است، می توان برای آن، اندیشه سیاسیِ منظمی متصور شد. هدف ما در پژوهش حاضر نیز، بررسی و تحلیل این اندیشه سیاسی است. در واقع، ما با در نظر گرفتن مبدأیی ...

می توانیم با به کارگیری مفهوم فضای cybernetic به منظور مشخص نمودن ارتباط بین فضاها، فرهنگ و هویت فرد در فضای ،cybernetic ارتباط بین فضاهای واقعی و مجازی را بررسی کنیم. این واژة جدید به ما اجازه می دهد که به بررسی همه جانبة اینترنت در فرهنگ عمومی بپردازیم.مقدمه :ورود اینترنت به زندگی روزانة میلیون ها نفر در سراسر جهان ، باعث تغییر شرایط زندگی افراد مثل هویتآن ها، جامعه شان و ارتباطات بین آن ها ش...

مفاهیم امام و شاهد در دو عالم دنیا و آخرت در قرآن کریم از انواع گوناگونی برخوردارند که با توجه به تقابل عمده تصوری دنیا و آخرت در قرآن می توانند در عین حال که هر کدام در دو این دو عالم، معنای خاص خودشان را دارند، به صورت مترادف لحاظ شوند. در برخی استعمالات قرآنی به معانی جامع و یا نسبتاً جامع از این واژگان می رسیم. این معانی که گستردگی مفاهیم قرآنی را به نمایش می گذارند، معنای خود را مدیون بهره ...