سمک عیار داستانی است عامیانه، بازمانده از حدود قرن ششم یا اوایل قرن هفتم که فرامرز بن خداداد آن را بر اساس روایت صدقۀ بن ابی القاسم شیرازی گرد آورده است. داستان بر محور اعمال و رفتار یکی از عیّاران به نام سمک می‏چرخد و دست‏کم از سه جهت عناصر عامیانه در آن قابل تشخیص است: اعتقادات و فرهنگ عوام، بعضی جنبه‏های روائی از جمله وجود حوادث تصادفی و واقعه‏های عامه‏پسند و زبان داستان. اشاره به تقدیر در اتّ...

فرهنگ عامیانه، فرهنگ و دانش بومی است که امور ملموس و غیرملموسی مانند عقاید، آداب و رسوم، دانش، تکنولوژی و طبابت عمومی را شامل می­شود. تابو و خرافه، باورهای عامیانه­ای هستند که انعکاس آنها در متون ادبی، تأثیر زیادی بر افکار و باورهای توده­های مردم دارد. "عبدالحمید بن هدوقة" نویسندة الجزایری در رمان  "ریح الجنوب" جلوه­هایی از فرهنگ عامیانه را به تصویر کشیده است. این پژوهش به روش توصیفی – تحلیلی و...

«زبان» به عنوان محور تفکر و اندیشه و یکی از مؤلفه‌های اساسی هویت فرهنگی در بحث جهانی‌شدن از چنان اهمیتی برخوردار است که قدرت‌های رسانه‌ای از آن به عنوان مهم‌ترین بستر ترویج جهانی‌سازی استفاده می‌نمایند. آمریکایی‌ها  با استفاده از رسانه‌ها و فناوری‌های نوین، جهت مشروعیت دادن به توسعه‌طلبی و امپریالیسم غرب و معرفی فرهنگ غربی  به عنوان تمدن جهانی در پی تضعیف فرهنگ و زبان دیگر کشورها برآمده‌اند. د...

در این مقاله، فرهنگ مردم: کلمات و اصطلاحات خودمانی، عامیانه و اسلنگ مردم آمریکا نوشتۀ ریچِرد الن اسپیرز، ترجمۀ بابک محقق و مسعود قاسمیان به زبان فارسی، معرفی و نقد شده است. از ویژگی‌‌های مثبت این فرهنگ ثبت و حفظ بخش بزرگی از واژه‌‌های گفتاری، کوچه‌‌بازاری، و ممنوع زبان فارسی و دیگری کارآمدی بسیار آن برای مترجمان انگلیسی به فارسی است. ترجمۀ اصطلاحات و پاره‌‌گفتارهای انگلیسی آن نیز در بیش...

از خصوصیات بارز معماری مسکونی بومی آن است که با محیط فرهنگی خود مطابقت داشته و بدون دخالت معماران، بر پایه سنت عامیانه­ای شکل گرفته که در بطن فرهنگ آن جامعه جریان دارد و به نوعی با نیازها، آرمان­ها و جهان­بینی­های مردمانی که در واقع سازندگان آن بنا نیز هستند، مرتبط است. تداوم سنت، تداوم معماری بومی را به‌همراه خواهد داشت، آن هم نه به‌صورت کلیشه­ای، بلکه به‌عنوان بازنمودی از یک فرهنگ که در محیطی...

استعاره ی شناختی نه تنها به بررسی زبان می پردازد بلکه در نگاهی کلان تر چگونگی کارکردهای ذهن بشر در درک مفاهیم، فرایند مفهوم سازی در ذهن و بازتاب های آن در زبان را بررسی می کند. این نظریه می تواند به عنوان ابزاری مناسب در بررسی های ادبی مورد استفاده قرار گیرد و پژوهشگر را در رسیدن به شناختی عمیق تر از متون و آفرینندگان آنها یاری رساند. ادبیات شفاهی و ترانه های عامیانه بخش هایی از ادبیات و فرهنگ ...

نظام باورهای فردی در انسان زیربنای تفکر و در پی آن زیرساخت کنش های اجتماعی فردی است. در این نظام عواملی همچون شجاعت، قدرت، تمایل به کسب ثروت، معنویت، موفقیت و غیره هرکدام جایگاهی می یابند تا با تقویت عناصر مرتبط با آن، تیپ شخصیتی فرد در آینده ترسیم شود.قصه های عامیانه هر فرهنگ و ملتی علاوه بر جنبه سرگرمی، بخشی از این باورها را در خود جای داده و به صورتی غیرمستقیم آنها را ترویج می نماید.ترویج خو...

ادبیات کهن و عامیانه که یکی از بارزترین جلوه های فرهنگ غنی ایران است، سرشار از مضامین بکر و ایده­های ناب برای اقتباس در سینما و تلویزیون است؛ اما با وجود چنین سرمایة عظیم فرهنگی، سینماگران، درام نویسان و سریال­سازان ایرانی تاکنون نتوانسته­اند به درستی از این توان و ظرفیت بالقوه استفاده کنند. مقالة حاضر با تکیه بر جلوه های نمایشی و ظرفیت های فرهنگی نهفته در مجموعه آثار ادبیات عامیانه و کهن ایران...

در این نوشته، نخست به ارتباط ناگزیر بین جامعه و ادبیات و بازتاب شرایط اجتماعی در آن پرداخته شده است - حتی اگر ادبیات، آینه تمام نمای جامعه نبوده، بلکه به منزله آینه دقی باشد که کاریکاتوری از واقعیت را در خویش بازتاباند. آنگاه نویسنده برای رسیدن به تعریفی منطقی از ترانه های کار اقتصادی زایا، به تعریف ترانه های عامیانه و ویژگی های آن و تعریف مفهوم کار و انواع آن پرداخته و پس از تعریف ترانه های کا...

از جمله مفاهیم قابل توجه در مطالعات انسان‌شناختی توجه به زبان و فرهنگ است. زبان به تعبیر ادوارد بارنت تایلور یکی از عناصر فرهنگی است که پس از عبور از فرهنگ در سطح فرهنگ عامه با تولیدات ادبی به نقش‌آفرینی‌های نوینی در زندگی فرهنگی و اجتماعی انسان‌ها می‌پردازد. از آن جمله می‌توان به داستان‌ها و افسانه‌های قومی اشاره نمود که این تولیدات لایه‌هایی از فرهنگ جامعة انسانی را بر می‌تابد. این م...