این رساله مشتمل است بر تهیه فرهنگ بسامدی (frequential) دیوان ناصرخسرو و در نتیجه، بررسی آماری سبک زبانی، عادات زبانی شاعر و حجم واژگانی که شاعر دراختیار داشته است . این رساله بخشی از واژگان زمان شاعر را نسبت به واژگان ماقبل او معین می کند همچنی رساله توانائی شاعر را در ساختن واژه ها، اصطلاح ها و ترکیب ها نشان می دهد. در عین حال فرکانس واژگان، موضوعات موردنظر شاعر را چه کلی و چه در موارد جزئی و ...

یکی از سنت های مردمی رایج در بدخشان «دعوت بقا»ست که به نام هایی چون «زنده دعوت»، «دعوت صفا»، «دعوت به سوی ابدیت» و... نیز معروف است. «سنت بقا» مراسمی است که با هدف «فناء فی الله» برگزار می شود و کسی که این مجلس برای او برپا می شود، باید زندگی آیندۀ خود را در پرهیزگاری بگذراند. هدف این مقاله معرفی این سنت براساس دست نویس های قدیمی جمع آوری شده از میان اهالی بدخشان است. براساس معلومات رساله ای قد...

چکیده ناصرخسرو (481-394 ه‍ . ق.)، شاعر پرآوازه ای که نام او با دره یمگان و اسماعیلیان گره خورده است، علاوه بر مهارت در شعر و شاعری، آثار منثوری نیز در مسائل کلامی و فلسفی دارد. وی کتاب جامع الحکمتین را در جواب قصیده ابوالهیثم به تحریر رساند و زادالمسافرین را نیز در ردّ شبهات و توضیح مسائل فلسفی و کلامی مورد نظر خود به نگارش درآورد. در این پایان نامه، بعد از پرداختن به شرح حال ناصرخسرو و مختصری ...

زهد و پارسایی، یکی از رفتارهای بشر برای پرهیز از دنیاطلبی و منفعت جویی است که در نزد بیشتر جوامع و ادیان الهی دیده می شود؛ امّا زهد و پرهیزکاری زهاد اسلامی در عین دارا بودن ویژگی مذکور، دارای شاکله های متفاوتی چون توجّه به دین و دست نکشیدن کامل از زندگی دنیاوی است. در برهه ه ای از تاریخ اسلام، به دلیل دگرگونی های سیاسی و اجتماعی و همچنین بینش زهد مداراسلامی، زاهدان و نسّاکانی قد علم کردند که مشی ز...

از دیدگاه جامعه شناسی، ادبیات و جامعه دارای پیوندی تاریخی است. انعکاس مسائل مهم اجتماعی در آثار نظم و نثر از نمودهای این پیوند است. شناخت آداب، رسوم، روابط اجتماعی، خانوادگی و نمودهای فرهنگی از متن آثار ادبی می تواند از دقیق ترین بررسی های جامعه شناختی به حساب آید. ناصرخسرو از شاعران متعهد ادب فارسی است. به دلیل اهمیت مسائل مذهبی و اجتماعی در دیدگاه شاعر بخش قابل توجهی از محتوای شعر او به مسائل...

گسترش دامن? سرزمین های اسلامی و شکوفایی اوضاع اقتصادی و فرهنگی مسلمانان در سده های 3-8ھ. موجب شد که سفر و به دنبال آن سفرنامه نویسی افزایش یابد. سفرنامه ها به جهت دربرداشتن اطلاعاتی چون آداب و رسوم و سنت ها، رخدادهای تاریخی، باورهای سیاستمداران، روابط سیاسی و اقتصادی دولت ها در میان انواع ادبی، جایگاهی ممتاز دارند. از سوی دیگر کیفیت بالای وصف، میزان دقت و اسلوب داستانی ساده و روان در برخی سفرنا...

مقاله حاضر تلاشی است، در پی­گیری برخی از مفاهیم بدیع دانش زبان­شناسی نوین در آراء حکیم ناصر خسرو قبادیانی بلخی که از رهگذر بازخوانی یکی از آثار منثور وی با عنوان جامع­الحکمتین حاصل آمده است. ابتدا ضمن واکاوی فصل «اندر نطق و کلام و قول» و برخی فصلهای دیگر کتاب، دیدگاههای ناصر خسرو را در باب زبان یک به یک معرفی کرده­ایم و آنگاه با مقایسه تطبیقی آراء یاد شده با نظریه­های نوین زبان­شناسی و بحث دربا...

ناصرخسرو شاعری بزرگ است که اشعار و آثارش در بیان کلام و فلسفه و عقاید دینی است، این شاعر بزرگ با عنصر خیال و وجوه بلاغت به اندیشه های دشوارکلامی و فلسفی، لباس نرم و لطیف سخن منظوم را پوشانیده است. مفاهیم عقلانی درکلام ناصر خسرو با هنرمندی او در بهره گیری از تشبیه و استعاره و صور خیال به وجوه و تصاویر زیبای حسی و ملموس مبدل گردیده اند. شور و حیات و تازگی درکلام و سخن ناصرخسرو ویژگی دیگری است که ...

انسان موجودی است آینده نگر که هرگز از اندیشه­ی مرگ رهایی نداشته است. مرگ به عنوان تجربه ای مبهم و تکرار ناشدنی عموماً هراس آور است. این هراس تحت تأثیر عوامل گوناگونی هم چون باورها،ساختاراندیشه،  ویژگی های شخصیتی و روانی ، شیوه­ی زندگی انسان، شرایط روزگار و... قوّت و ضعف می یابد و بازتاب های متفاوتی در گفتار و کردار آدمی بر جای می نهد. فردوسی حکیمی است که تأملات فلسفی بسیاری درباره­ی مرگ دارد و ای...