اگرچه تأثیر زبان عربی بر زبان فارسی زیاد بوده است ولی باید دانست که این تأثیرات بیشتر در حوزه ورود لغات بوده و به ندرت در حوزه نحو یا دستور این گونه تأثیرپذیری رخ داده است. سال‌هاست که دو نمونه از این تأثیرپذیری‌های نحوی بر دستورنویسان بدیهی فرض شده است: یکی ساختمان «مضاف + صفت + مضاف الیه»، در عباراتی چون «پسران وزیر ناقص عقل» و دیگری استفاده فراوان از تای تأنیث در انتهای برخی صفات مانند «کاره...

چکیده  کتاب قطر الندی و بل الصدی یک دوره نسبتا کاملی از قواعد زبان عربی به ویژه نحو را در بر دارد که ابن هشام انصاری آن را در قرن هشتم هجری قمری به رشته تحریر در آورد و از آن زمان تاکنون شروح متعددی بر آن نوشته شده است و همواره یکی از منابع مهم درسی حوزه و دانشگاه به شمار می‌رود که این امر حاکی از اهمیت آن در یادگیری قواعد زبان عربی است. از این رو نگارنده برآن شد تا از جهت محتوایی این اثر مهم ...

آموزش قواعد در تمامی زبانها به عنوان یکی از مهمترین دغدغههای متخصصان آموزش زبان مطرح است؛ در زبان عربی به دلیل ویژگی­های خاص ساختاری و دستوری، قواعد و آموزش آن ها از دیرباز مورد توجه مدرسان و متخصصان بوده است. در ایران نیز از قدیم آموزش قواعد زبان عربی از مهم ترین بخش­های آموزش این زبان بوده است، به طوری که بسیاری از بزرگان و مؤلفان کتاب­های قواعد صرفی و نحوی در زبان عربی، ایرانی هستند. امروزه ...

عبدالسمیع بن محمدعلی یزدی از عالمان، فقیهان و شاعران قرن سیزدهم قمری است که همانند شمار کثیری از ایرانیان خدمات ارزنده­ای به زبان و ادبیات عربی ارائه نموده است. تاکنون جز در چند کتاب تراجم، نامی از این شخصیت بزرگ ایرانی برده نشده و در گذر زمان رنگ فراموشی به خود گرفته است. بیشتر آثار وی به زبان عربی و در موضوع نحو عربی است. یکی از مهمترین نوشته­های وی منظومة نحوی «العروة الوثقی» است که در یکصد ...

چکیده نحوعربی، دستورزبان فارسی وعلم معانی مباحثی است که به صورت واحدهای مستقل درسی دررشته زبان و ادبیات فارسی تدریس می شود، درحالی که مطالب مطرح دراین سه حوزه دارای پیوندی عمیق است و نادیده گرفتن این پیوند همواره مشکلاتی را برای درک صحیح این مباحث - بویژه برای دانشجویان- به همراه داشته است. دراین پژوهش کوشش شده است هریک از مباحث مربوط به بخش مرفوعات نحوعربی یعنی فاعل، نایب فاعل، مبتدا و خبر اب...

در این مقاله معانی لغوی کلمهء أم در قرآن کریم و در فرهنگ های زبان عربی مورد بررسی قرارگرفته و تلفظ این واژه به صورت تطبیقی در سایر زبان های سامی بیان شده است. کاربردهای گوناگون اسمی- فعلی- اصطلاحی و دستور زبانی ام در این مقاله آمده است. در این پژوهش وجود کلمات ثنایی (دو حرفی) در زبان های سامی نشان داده شده است. برخی از زبانهای سامی از جمله زبان عربی تمایل زیادی به ثلاثی کردن این گونه کلمات داش...