دورۀ فاطمیان از دوره‌‌های مهم در شکوفایی تمدن اسلامی به شمار می‌‌رود. با توجه به تشیع فاطمیان و تأکید اساسی آنان بر مذهب، بسیاری از ناظران غیرمسلمان در بررسی عوامل شکوفایی علمی دورۀ فاطمیان به عوامل مذهبی این شکوفایی نیز پرداخته‌اند. در این نوشتار، دیدگاه‌های اندیشمندان غربی دربارۀ عوامل مذهبی و نیز سیاسی و اقتصادی شکوفایی علمی تمدن اسلامی دورۀ فاطمیان بررسی خواهد شد. مطالعۀ داده‌‌ها و تحلیل‌‌ه...

لزوم توانمندی هر نظام حکومتی در عرصه بین‌المللی با توجه به عناصر اساسی تشکیل کشور مانند حاکمیت - به مفهوم حق تصمیم‌گیری و آزادی عمل کشور در کلیه امور، در چارچوب مرزهای خود و عدم وابستگی به هر قدرت داخلی یا خارجی(استقلال)- سبب می‌شود هر کشور در این موضوع، دارای ایدئولوژی منحصر به خود باشد. این ایدئولوژی در جمهوری اسلامی ایران با بررسی دیدگاه‌های بنیان‌گذار انقلاب اسلامی حضرت امام خمینی (ره) و سی...

در دورۀ صفویه به واسطه امنیت، رونق اقتصادی وتفکرات اسلامی زمینه مناسبی برای اعتلای فرهنگ ایرانی - اسلامی فراهم شد. این مساله باعث تشخّص و بالندگی هنر ایرانی - اسلامی خاصه شهرسازی و معماری دورۀ صفوی نسبت به دیگر دوره‌ها در ایران شد، چنان که حاصل آن را می‌توان در شکل‌گیری کالبدی نظام شهرسازی صفویه به صورت باغشهر، تمثیلی از بهشت روی زمین جست. نظام شهرسازی رنسانس نیز ریشه در مکتب اصالت انسان...

«خیال» و «تخیل» جوهرۀ اصلی هنر و ادبیات هستند؛ از وهم گرفته تا رؤیا و الهام و مراتب قدسی، از دورۀ یونان باستان تا فلسفه و عرفان اسلامی، همه با خیال و تخیل پیوند دارند. این دو واژه اگرچه نزدیک‌اند، تعاریف متفاوتی دارند. توجه به خیال در عرفان اسلامی قرن‌های چهارم تا ششم هجری و حتی پس از آن، جایگاهی ویژه داشت؛ به‌طوری‌که سهروردی در قرن پنجم عالم مثالی خیال را تعریف کرده است. اما در همین دورۀ زمانی...

یکی از مهم ترین منابع تاریخی دورۀ اسلامی که آگاهی های ارزنده ای دربارۀ تاریخ ایران باستان، به ویژه دورۀ ساسانیان، و البته تاریخ اسلام تا مرگ خلیفه المُعتَصم بالله (218 - 227 ق) به دست می دهد، اخبار الطِّوال ابوحنیفه احمد بن داود بن ونند دینوری است. پاره ای پژوهندگان هم داستان اند که دینوری با گرایش و چشم انداز ایرانی و ملی گرایانه اخبار الطِّوال را به نگارش درآورده است، چنان که می کوشد رخدادهای تاریخ...

رام، نام منطقه‌ای جغرافیایی و نیز نام یکی از ایلات بزرگ در کهگیلویه است که به سبب برخورداری از شرایط مناسب طبیعی و جغرافیایی، توان‌مندی‌های ویژه‌ای در اقتصاد فارس، خوزستان، و دیگر سرزمین‌های اطراف داشته است. وجود زمین‌های حاصل‌خیز و مراتع و چراگاه‌ها، قرارگرفتن در مسیر جاده‌های مواصلاتی سواحل خلیج فارس به مرکز کشور، و حضور ایلات و عشایر سبب شده است ساکنان این منطقه در سه شیوۀ اقتصادی کشاورزی، د...

تمدن اسلامی آمیزه ای از همه تمدن ها و آمیخته ای از همه ملیت ها بود که با بن مایه اسلام و زیرساخت آموزه های وحیانی و سیره رسول خدا قوام گرفت. در بالندگی این تمدن هر یک از این ملیت ها سهم و نقش ویژه ای داشته اند. در میان این ملیت ها دانشمندان شیرازی و توابع آن با قرار گرفتن در شمار کاتبان، دیوان سالاران، پزشکان، متکلمان، محدثان، راویان، جغرافی نویسان و منجمان سهم ویژه ای به خود اختصاص داده اند. آ...

سواد رسانه ای، مهارتی حیاتی برای زیستن در عصر کنونی است. در این مقاله، ضرورت، اهداف، محتوا، شیوۀ اجرا، تدریس، ارزشیابی و محدودیت های ورود  آموزش سواد رسانه ای به مدارس کشور با روش مطالعۀ کتابخانه ای، اسنادی و دلفی از دیدگاه صاحب نظران بررسی شده است. یافته ها نشان داد بومی سازی و ورود آموزش سواد رسانه ای به مدارس، منجر به توانمندسازی دانش آموزان در استفادۀ بخردانه از رسانه ها، حفظ و تقویت هویت ...

کاروانسراها مهم ترین بناهای بین راهی و منزلگاه امن کاروانیان در مسیرهای مهم بازرگانی  زیارتی ایران بوده اند. ابهامات متعددی در چگونگی تحولات ساختاری و فضایی این بناهای ارزشمند در ادوار مختلف تاریخی وجود دارد و از این رو بررسی شیوۀ طراحی و سیر تحول کاروانسراها ضرورت دارد. مقالۀ حاضر با هدف آشنایی و تبیین تحولات معماری کاروانسراهای حیاط دار مرکز ایران به روش توصیفی  تحلیلی و بر اساس مطالعات کتابخ...

کاروانسراها مهم ترین بناهای بین راهی و منزلگاه امن کاروانیان در مسیرهای مهم بازرگانی  زیارتی ایران بوده اند. ابهامات متعددی در چگونگی تحولات ساختاری و فضایی این بناهای ارزشمند در ادوار مختلف تاریخی وجود دارد و از این رو بررسی شیوۀ طراحی و سیر تحول کاروانسراها ضرورت دارد. مقالۀ حاضر با هدف آشنایی و تبیین تحولات معماری کاروانسراهای حیاط دار مرکز ایران به روش توصیفی  تحلیلی و بر اساس مطالعات کتابخ...