این مقاله به دو قضیه مربوط به دایره های مماس می پردازد که ابوسهل کوهی، ریاضی دان ایرانی سده 4ق آن ها را یافته است. این دو قضیه ملهم از کتاب مأخوذات منسوب به ارشمیدس است. اصل رساله کوهی برجای نمانده، اما این دو قضیه در تحریر خواجه نصیرالدین طوسی از مأخوذات نقل شده است، و بدین ترتیب به ترجمه لاتینی این اثر در 1659 در لندن و ترجمه لاتینی دیگری در 1661 در فلورانس و نیز یک ترجمه هلندی منقح در 1695 ر...

در این پژوهش میزان تأثیر انجام پردازش های زبان طبیعی بر روی ترجمه عبارت های جستجو با آزمون فرضیه های پژوهش مشخص گردید. فنون پردازش زبان طبیعی که برای پردازش عبارت های جستجو به کار گرفته شد شامل قطعه بندی متن، شناخت گونه های زبانشناختی، حذف سیاهه بازدارنده، تحلیل مورفولوژیک، و برچسب زنی انواع نقش دستوری بود. آزمون فرضیه اول نشان داد که استفاده از روش ترجمه اولین برابرنهاده در مقایسه با شیوه انتخ...

ترجمه منابع آثار و تألیفات از زبان های اروپایی در دورۀ قاجار یک داد و ستد فرهنگی، علمی و تجربی بود که بر نگرش، جهان بینی و فرهنگ و معارف گروه های فعال اجتماعی ایران تأثیر زیادی داشت. در این فرآیند، رابطۀ زبان و فرهنگ در ترجمه به عنوان یک اصل مهم در مطالعات فرهنگی، نقش اثرگذاری در شکل گیری گفتمان میان متن مبدأ و ذهن و فرهنگ خالقان جدید (مترجمان) در جامعه ایران داشته است. آنچه که باعث شده است تا ...

قصیده لامیة العجم، سروده طغرائی شاعر ایرانی عربی سرای ، در اواخر قرن پنج هجری، از قصیده های ممتاز و مشهور و به تعبیر قدیم از امهات قصاید ادب عربی است. این ترجمه فارسی از لامیة که در اوایل قرن هشتم انجام گرفته قدیم ترین ترجمه تاکنون شناخته شده از این قصیده بلند آوازه است و در ضمن نمونه ای کمیاب است درنوع خوداز ترجمه کامل آثار محض و ناب ادب عربی به زبان فارسی.

خداوند قرآن را برای هدایت بشر فرو فرستاده است. یکی از راه های برخورداری از هدایت قرآن، ترجمه ی روان، بدون ابهام و زودیاب آن است. نقد ترجمه های قرآن یکی از راهبردهای رسیدن به ترجمه هایی با ویژگی های پیش گفته است. در این مقاله به بررسی ترجمه ی فعل مقاربه ی « کاد/ یکاد » در ترجمه آقایان مکارم شیرازی، فولادوند، خرمشاهی و کریم زمانی پرداخته ایم. این مترجمان در ترجمه ی « کاد » معادل « نزدیک بود» و در...

ترجمه، تلاشی برای یکسان‌سازی دانش در سطح جهان و گامی است استوار به سوی ارتباط ملت‌ها، بنابراین ترجمه حرکتی اصیل و ریشه‌داراست . ترجمه در میان اقوام غیر هم زبان رابطه‌ای فرهنگی به‌وجود می آورد. در این زمینه وظیفة ‌مترجم ، تجدید حیات یک ملت است که ملت ایران و ملت روسیه نیز در شمار این ملت‏هایند. در این نوشتار، نگارنده کوشیده با ذکر شواهدی چند ،از فعالیت‏های مترجمان و محققان روس در بارة ادب فا...

شاه ولی الله محدث دهلوی، صاحب کتاب حجه الله البالغه، متولد دهلی، در هندوستان،  قریب 300 سال پیش، ترجمه ای از قرآن کریم بدست داده که حتی امروز کمتر ترجمه ای با شیوایی و دقت آن می توان در میان مترجمان متاخر قرآن کریم یافت. متاسفانه این اثر گرانسنگ بنا به دلایلی در ایران ناشناخته باقی مانده است. در این مقال پس از معرفی شاه ولی الله دهلوی، به ویژگی هایی که ترجمه وی از قرآن داراست پرداخته شده و سپس ...

فرهنگ تطبیقی نهج البلاغه که حاصل و نتیجه سنجش (( فهرس الالفاظ الغربیه المشروحه )) دکتر صبحی صالح و پنج ترجمه کهن و نواست بیشتر خوانندگانی را به کار می آید که بخواهند با توجه به مبنای اصلی واژگان کلیدی نهج البلاغه و ترجمه نزدیک به معنای اصلی آن در ترجمه کهن و سنجش آن با ترجمه های نوین که بیشتر به رساندن مفهوم و یا انعکاس سجع زیبای کلام مولا توجه دارند به معنای شفاف تر و دقیق تر کلمات کلیدی دست ی...

تفسیر ترجمه الخواص از تفاسیر ارزشمند قرآنی است که به زبان فارسی و توسط ابوالحسن علی بن الحسن زواره ای در سال 946 نگاشته شده است. این تفسیر مطابق مذهب حقّه امامیه و به روش روایی تألیف یافته است. نگارنده در این رساله پس از ایراد مقدمه ای مبسوط در معرفی نویسنده و تفسیر ترجمه الخواص به تصحیح انتقادی متن آن پرداخته است. اصل کتاب ترجمه الخواص، به شرح سوره های فاتحه و بقره پرداخته است از اینرو استعا...

قرآن کریم اصیل ترین سرچشمه ی آموزه ها، به فصیح ترین زبان نازل شده، از این رو برای ترویج و تبلیغ مفاهیم والا و معارف بلند آن، ترجمه و شرح حقایق جاودانه اش به زبان های مختلف دنیا ناگزیر می نماید. از دیرباز و از سده های نخستین اسلام، متفکران و قرآن پژوهان بسیاری در ترجمه پذیری یا ترجمه ناپذیری قرآن، اصول و مبانی ترجمه ی قرآن و انواع سبک های ترجمه ی آن قلم فرسایی کرده و ترجمه هایی شیوا و روان هم ار...