تحلیل و توصیف فرایند نرم­شدگی در زبان کردی (گویش کلهری)   محمد زمانی[1] ابراهیم بدخشان[2]   تاریخ دریافت: 5/12/91 تاریخ تصویب: 26/9/92   چکیده یکی از فرایند­های رایج در نظام آوایی گویش کردی کلهری فرایند نرم‌شدگی است. این فرایند در گویش کلهری هنگامی رخ می­دهد که در خوشه­های همخوانی پایانة هجا محدودیت حاشیة هجایی رعایت نشده باشد. در این تحقیق با استفاده از نظریة بهینگی نشان داده می­شود ...

پژوهش حاضر به ریشه شناسی گویش خنجی-یکی از گویشهای لارستانی-می پردازد. واژگان بررسی شده به فارسی امروز نرسیده یا اگر معدودی از آنها در فارسی نو دیده می شوند با دگرگونیهای معنایی ، آوایی، و یا هر دو همراهند. نگارنده در پی آن است با ریشه شناسی واژگان ضمن زنده کردن و ثبت آنها-که در حال فراموشی و خاموشی اند-هر چند اندک بر ثروت واژگانی زبان فارسی بیافراید و با اثبات اینکه گویش گفته شده ادامه منطقی زب...

میان سرزمین های مازندران و روسیه، به علت همجواری، همیشه روابط زبانی گسترده ای وجود داشته است. از جمله در گویش مازندرانی شاهد واژه های فراوانی هستیم که به طور مستقیم از زبان روسی وام گرفته شده اند، در حالی که نشانی از آن ها در زبان فارسی معیار یا در بسیاری از گویش های مناطق دیگر ایران به چشم نمی خورد. مقالة حاضر به بررسی همین دسته از واژه های دخیل اختصاص دارد. بسیاری از این واژه ها هنگام ورود به...

عنوان این پژوهش «توصیف علمی گویش رامجرد» است. نگارنده در این پژوهش سعی دارد توصیفی علمی از گویش رامجرد ارائه دهد. دهستان رامجرد واقع در بخش مرکزی شهرستان مرودشت واقع در استان فارس است. گویش رامجرد جزء گویش های جنوبی کشور است که می توان بسیاری از واژه های قدیمی را در آن مشاهده کرد. این پژوهش دارای شش فصل است. فصل اول شامل کلیات پژوهش است که در آن اهداف پژوهش و اهمیت آن، پیشینه پژوهش و موقعیت ده...

از جمله فرایندهای واژه­ سازی در گیلکی فرایند تکرار است که در آن تمام یا بخشی از واژه تکرار می­ شود و واژة جدیدی شکل می­ گیرد که یا بر معنای پایه تأکید می­کند و یا شدت آن را نشان می­ دهد. از آنجا که گویش گیلکی در شمار گویش­ های در خطر نابودی قرار دارد، مطالعة فرایندهای ساختواژی آن اهمیتی دو چندان دارد؛ چرا که نخستین حوزة دستور که دست خوش تغییرات فرهنگی می­ شود، واژگان است. پژوهش حاضر با هدف شناس...

رویکرد فرازبان معنایی طبیعی، رویکردی تجزیه­پذیر در معنی­شناسی واژگانی برای تحلیل معنا است که از سوی آنا ویرزبیکا مطرح شد و تاکنون در مورد بیش از 30 زبان در سراسر جهان به کار رفته است. کلیف گودارد در کنار وی بیشترین سهم را در معرفی آن داشته است. ادعا این است که هستۀ کوچکی از معانی جهانی و اساسی به نام نخستی­های معنایی وجود دارد که از راه واژه­ها یا دیگر عبارات زبانی در همۀ زبان­ها قابل بیان است ...

پژوهش حاضر با هدف استخراج و مقایسۀ مدل‌های ذهنی گویشوران فارسی و هورامی انجام شده است. برای نیل به این هدف، مدل‌هایی که، به باور نگارندگان، گویشوران فارسی از فعل «خوردن» و گویشوران هورامی از فعل waɾdæj ’خوردن‘ در ذهن خود دارند، استخراج شده و مبنای مقایسه قرار گرفته­اند. مدل‌های به دست آمده، هر دو، تا حدی پیچیده و گسترده و در عین حال عمیقاً شبیه هستند تا آنجا که تفاوت آنها قابل چشم‌ پوشی است. هر ...

گویش های بازمانده در گوشه و کنار ایران حاوی جنبه هایی از فرهنگ کهن این مرزوبوم هستند که پرداختن به آنها مطالعه فرهنگ بومی آن مناطق را تسهیل می کند. گویش خلاری یکی از گویش های استان فارس است که در روستای خلار از توابع شهرستان سپیدان به آن تکلم می شود. تحقیق حاضر که با هدف به دست دادن توصیفی علمی و زبانشناختی از ساختار صرفی- نحوی گویش مردم این منطقه انجام شده است، اولین تحقیق علمی و نظام مند در م...

بررسی و مطالعه واژگان گوناگون در لهجه همدانی نشان می دهد که یکی از ویژگیهای بارز این لهجه، تغییر واکه آغازین/ a / به [e ] در واژه های دو هجایی یا بیشتر می باشد. لذا هدف از تحقیق حاضر بررسی این فرایند واجی و به عبارت دیگر بررسی و شناسایی محیط واجی این فرایند است که طی آن واکه افتاده / a / به [e ]  ارتقاء می یابد. روش تحقیق در تهیه مقاله حاضر بصورت میدانی بوده است، بدین ترتیب که ابتدا فهرستی از و...

سیستان در قرن¬های 3 تا 5 هجری با فرمان پارسی سرایی یعقوب لیث صفاری و سرایش اولین شعر فارسی توسط محمدبن وصّیف، رسمأ در شمار اولین خاستگاه¬های کتابت فارسی دری به شمار آمد و مهد پدید آمدن اولین شعر دری گردید. در این پژوهش به واکاوی کهن ترین متون باز ماند? نثر دری و ارتباط آن با گویش سیستانی پرداخته می¬شود تا با استفاده از این شیو? تکلم ابهامات آن متون بر طرف گردد. از جمل? متون کهن نثر و نظم دری، می...