این مقاله به ایضاح نظریه سیستمی نیکلاس لومان جامعه­شناس آلمانی می­پردازد، که هم­دوره شوتس و پارسونز بوده و موضع­گیری متفاوتی در خصوص سیستم­های اجتماعی اتخاذ می­کند. از دیدگاه لومان سیستم­های اجتماعی بر ساختارها بنا نشده­اند، بلکه بر عناصر تعاملی و ارتباطی رویداد-محور (معمولا به" کنش" تقلیل می­یابد) بنا شده­اند، که تنها برای یک لحظه وجود دارند و سپس محو می­شوند. بنابراین اصطلاح ساختار تنها جایگا...

این مقاله در پاسخ به این پرسش نوشته شده است که زن‌های نمایش‌نامه‌های نغمه ثمینی از کدام دسته زنا‌ن‌اند؟ اگر بازنمود زنان را به طور کلی به سه دستۀ مدرن، سنتی، و در حال گذار تعریف کنیم به کدام یک از این گونه‌ها تعلق می‌گیرند؟ چهارچوب نظری این مقاله برای پاسخ به این پرسش نظام جامعه‌شناسی هنر و رویکرد بازتاب است. و برای انسجام نظری از نظریۀ کنش متقابل نمادین در تحلیل شخصیت‌های زن این نمایش‌نامه‌ها ...

نظریة کنش ارتباطی (جهان زیست و سیستم) و نقد اجتماعی- سیاسی دکتر محمود شفیعی چکیده: نقد حوزه های مختلف جامعة مدرن با استخدام دو مفهوم «جهان زیست» و «سیستم»، از مؤلفه های جامعه شناختی نظریة کنش ارتباطی، مهم ترین تلاش فلسفی- اجتماعی هابرماس در دهة هفتاد میلادی است. استدلال این است که هر نظام اجتماعی به انسجام نیاز دارد و بدون آن با بحران روبه رو خواهد شد؛ امّا انسجام اجتماعی، نه صرفاً برآ...

نظریه کنش ارتباطی (جهان زیست و سیستم) و نقد اجتماعی- سیاسی دکتر محمود شفیعی چکیده: نقد حوزه های مختلف جامعه مدرن با استخدام دو مفهوم «جهان زیست» و «سیستم»، از مؤلفه های جامعه شناختی نظریه کنش ارتباطی، مهم ترین تلاش فلسفی- اجتماعی هابرماس در دهه هفتاد میلادی است. استدلال این است که هر نظام اجتماعی به انسجام نیاز دارد و بدون آن با بحران روبه رو خواهد شد؛ امّا انسجام اجتماعی، نه صرفاً برآیند الزاما...

طرح مسأله: فرسایش سرمایه اجتماعی و پی آمدهای منفی آن در جامعه در حال گذار ایران، شناخت وضعیت موجود سرمایه اجتماعی، ترسیم دورنمای آینده آن و امکان شناسی گذار از وضعیت موجود به مطلوب را ضروری می سازد. روش: در این نوشتار برای سنجش سرمایه اجتماعی یک مقیاس چند بعدی تهیه شده است. جامعه آماری افراد 15 سال به بالای ساکن مراکز 30 استان کشور، روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای، حجم نمونه 12000 نفر، نوع ...

خندیدن کنشی انسانی است که در نظام های اجتماعی و فرهنگی مختلف معنا، مصداق و شکل های بیانی و عملی متفاوتی دارد. معنای خندیدن در صورت بندی اجتماعی و فرهنگی جامعه اسلامی در قرون میانه در قالب ادبی طنز مفهوم پردازی شده و سبک بیانی معینی یافت. بررسی مبانی و تحول این نظام معنایی در فرهنگ ادبی طنز می تواند سبب شناسایی وضعیت اجتماعی- فرهنگی جامعه اسلامی شود. از اینرو روند ساخت‏یابی و نظام‏مند شدن مفاهیم...

از زمانی که منسر اُلسُن کتاب منطق کنش جمعی را در سال 1965 به چاپ رساند، تا کنون، نظریة نوآورانة او دربارة گروه‌ها نفوذ چشمگیری در علوم اجتماعی، از اقتصاد تا علم سیاست و جامعه‌شناسی داشته است. او که از مفروضات نظریة انتخاب عمومی، به ویژه فردگرایی روش‌شناختی آغاز می‌کند، تأثیر نهادها بر رفتار و کنش‌های فردی را نیز در نظر می‌گیرد و کنش گروهی را، اگر بتوان گفت، برآیند رابطة فرد و نهاد (به عنوان ق...

هدف مقاله حاضر، بررسی بررسی عوامل اجتماعی، فرهنگی موثر بر گرایش به سوء مصرف مواد مخدر در بین نوجوانان می باشد. این تحقیق به صورت پیمایشی و ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه می باشد. جمعیت آماری در این تحقیق ، کلیه نوجوانان 18-14 سال شهرستان آغاجری می باشد ، که حجم نمونه براساس فرمول کوکران 375 نفر تعیین شد. از لحاظ زمانی این پژوهش در سال 1392-1393اجرا شده است. نتایج تحقیق نشان می¬دهد که بین تمامی...

این مقاله به بررسی انتقادی کارکردهای مدارس در دروان نو می پردازد. در دیدگاه انتقادی کارکرد اساسی مدرسه بازتولید مناسبات تبعیض آمیز اجتماعی - اقتصادی است. براساس این دیدگاه دگرگونی کارکرد مذکور بدون تغییر بنیادی جوامع از لحاظ اجتماعی – سیاسی امکان پذیر نیست. با این حال متفکرانی چون هابرماس بر آنند که می توان به اصلاح کارکرد تبعیض آمیز مدارس در جوامع جدید پرداخت. برای انجام این کار او نظریه کنش ا...