شعر عربی به عنوان دیوان عرب طبعی ترین و طبیعی ترین کلام انسان آگاه به زبان والفاظ این قوم است و به همین جهت استعما لهای گوناگون و فراوانی دارد.در علوم مختلف ادبی و دینی شعر عربی شاهد اثبات آراء عالمان بوده و تفسیرمجمع البیان نیز از این امکان استفاده فراوانی برده است . مقاله حاضر تلاشی است تاصاحبان شواهد شعری تفسیر مجمع البیان را معرفی نمایند . با این تحقیق زمینه ای فراهممی گردد تا بتوان به ملاک...

در «تاریخ بیهقی» به اشعار فراوانی استشهاد شده است. از مجموع 459 بیت که در این کتاب نقل شده، 249 بیت (چهار قصیدة کامل) از بوحنیفة اسکافی است که سخت مورد توجّه بیهقی بوده است. از این چهار قصیده، دو قصیده به سفارش بیهقی سروده شده که بعضی از ابیات آنها اندکی تصنّعی می نماید. در یکی از این قصاید، اسکافی سفارشی که مربوط به درگذشت محمود غزنوی و پادشاهی کوتاه مدّت امیرمحمّد و سلطنت امیرمسعود است، در وصف شم...

امروزه به دلیل تحولات جهان اسلام، تعامل شیعیان با پیروان دیگر مذاهب اسلامی نیازمند بازخوانی و تدبیر است. بر این اساس، سیرة اهل بیت علیه السلام در برخورد با سایر مذاهب اسلامی، می تواند الگوی مناسبی برای شیعیان باشد. بررسی متون دینی و تاریخی نشان می دهد، برخورد ائمه علیه السلام با مسلمانان غیر شیعه بر مبانی خاصی استوار بوده است. مقالة حاضر پس از شناسایی این مبانی، شیوه های برخورد اهل بیت علیه الس...

در تراژدی رستم و اسفندیار، دو بیت آمده که نقش بسیار کلیدی و ساختاری در فهم داستان مورد نظر دارد. از آن‌جا که داستان یادشده، به طور مستقل یکی از شاه‌کارهای ادبیات فارسی به شمار می‌رود و یکی از شاخصه‌های شاه‌کاری آن به تجلی و حضور قطب‌های روبارو یا متقابل وابسته است؛ دو بیت مورد نظر، با چنین بافت و ساختاری، پیوندی معنادار و تنگاتنگ دارد. با جست و جویی که در میان کتاب‌ها، مقاله‌ها و جستارهای شاه‌ن...

رودکی سمرقندی از سرآمدان قلمرو شعر پارسی در سده سوم و چهارم هجری است که از انبوه اشعار او تنها حدود هزار بیت، آن هم به گونه پراکنده و برگرفته از میان آثار دیگر به دست ما رسیده است. فقدان نسخه کهن و اصیل، فاصله زمانی، دگرگونی‌های زبان فارسی، ضبط‌های مختلف منابع ثانوی و ... سبب شده است تا قرائت و مفهوم برخی از همین بیت‌های اندک این شاعر دشوار و دیریاب گردد. در این جستار قرائت‌های گوناگون و معانی ...

آیه تطهیر یکی از پرمناقشه ترین آیات قرآن بین مفسران شیعه و اهل سنت، پیرامون مسئله عصمت «اهل بیت» است. شیعه «اهل بیت» را مختص خمسه طیبه(ع) می داند و در مقابل، برخی از علمای اهل سنت «اهل بیت» را مختص زنان پیامبر، برخی دیگر شامل زنان پیامبر و خمسه طیبه و برخی دیگر «اهل بیت» را اعمّ از خویشان و اقوام پیامبر و... می دانند. در این بین یکی از ادلّه مفسران شیعه بر این ادعا، «تغییر ضمیر» از جمع مؤنث به ج...