چکیده آنچه اثری را ماندگار می کند، چگونگی بیان و چگونگی به کارگیری زبان است. چون گاهی شیوه ی بکارگیری زبان به اثر برجستگی می بخشد، باید توجه داشت چه چیز یک پیام زبانی عادی را به یک اثر هنری تبدیل می کند. تفکر ادبی یا ادبی ساختن زبان، نامتعارف و نا آشنا نشان دادن اثر ادبی است. در زبان فارسیترکیب ها به عنوان ساده ترین و اقتصادی ترین روش واژه سازی است ودرمیان ترکیب ها، «ترکیب اضافه » عمده ترین و ...

وصف ، یکی از فنون بارز شعری است که در دوره های مختلف ادبی شاعران زیادی در آن طبع آزمایی کرده و هنر خویش را با این فن به نمایش گذاشته است . نازک خیالی ، کمال تأثّر از مناظر زیبای طبیعت و محیط پر زرق و برق پادشاهی ، گرمی عاطفه و لطافت روح ، خوش گذرانی و هم نشینی با شاعران و شب نشینی با می گساران ، ابن المعتز را به جانب وصف طبیعت کشاند . با دقت در دیوان او ، در می یابیم در همه مضامین شعری که نغمه س...

کمال‌الدین مسعود خجندی معروف به «کمال خجندی» و متخلص به «کمال» شاعر و عارف بزرگ قرن هشتم و از معاصران حافظ شیرازی است. کمال خجندی در شیوه غزال سرایی از شاگردان سعدی به شمار می‌رود. تأثیرپذیری‌های کمال خجندی از غزل سعدی در حوزه‌های گوناگون؛ مضامین و محتوا، ساختار کلام، ترکیب‌ها و عبارات، موسیقی کلام، وزن، قافیه و ردیف و نیز به‌کارگیری اسلوب معادله و تمثیل چشمگیر است. در متون بلاغی جدید، تمثیل یک...

نظام وفا ادیب توانای معاصر، در گونه های مختلف ادبی اعم از نامه نگاری، سفرنامه نویسی، نمایشنامه نویسی، مقاله نویسی و امثال آن، به شکل منظوم و منثور، طبع آزمایی کرده است، اما آنچه نظام را زبانزد خاص و عام کرده، غزلیات شیرین و لطیف اوست که با زبانی روان، بیانگر اندیشه ها و احساسات پاک شاعر است. رنگ عشق و مضامین مرتبط با آن، بر دیگر مضامین شعری در غزلیات نظام غلبه دارد که دل پاک و زبان صاف شاعر باع...

تمثیل در شعر فارسی کاربردی دیرینه دارد و در سبک هندی از ویژگی‌های آن است. اهل بلاغت از گذشته تا امروز در تعریف و انواع آن دیدگاه‌های متفاوت داشته‌اند. گروهی آن را تصویر از نوع تشبیه یا استعاره دانسته و عده‌ای دیگر آن را صنعت بدیعی محسوب نموده، ضرب المثل‌ها را نیز تمثیل دانسته‌اند. در این مقاله سعی شده ضمن نقل و نقد دیدگاه‌ها و تعاریف مختلف از تمثیل، تعریفی دقیق از تمثیل ارائه و انواع آن معرفی گ...

آثار ادبی دورة بیداری و بعد از مشروطه جنبة اجتماعی و سیاسی فراوانی دارند و می‌توان آنها را از دیدگاه جامعه‌شناختی نقد و بررسی کرد. ‌سه‌تار جلال آل‌احمد ازجملۀ این آثار است. در این مقاله، روش نقد داستان، تلفیقی و ترکیبی و با تحلیل محتوای اجتماعی اثر‌ و بررسی جنبه‌‌‌های فنی و زیبایی‌‌شناختی آن همراه بوده است تا نشان ‌‌دهد نویسنده چگونه عناصر فنی داستان‌‌نویسی و شگردهای زیبایی‌‌شناختی ادبی را به ک...

حدیث اوائل با سه شاخه روایی ِعقل، قلم و نور نبی دست‌کم در سه دسته از متون حدیثی و تفسیری، متون فلسفی و متون ادبیات عرفانی بازتاب گسترده‌ای یافته است. در دو دستة نخست، مقصود اصلی، تعیین و تبیین نخستین مخلوق و کیفیت صدور آن از واحد است. در دستة سوم هم این حدیث بیشتر بازتاب ذوقی و ادبی پیدا کرده و اغلب بر پایة دو شاخه از حدیث، یعنی نور محمدی و عقل کلی (عقل اول) شکل گرفته است. در دستة سوم، بازتاب ای...