جبر و اختیار از دیرپاترین و مناقشه­انگیزترین مسائلی است که همواره مورد بحث و جدال متکلمان و اندیشمندان اسلامی بوده است. از جمله این متفکران در ادب عربی ابوالعلاء معرّی شاعر و فیلسوف بنام سده چهارم و پنجم هجری است که اندیشه­های خود را پیرامون قضا و قدر و سرنوشت آدمی در دیوان «لزومیات» که حاصل نزدیک به نیم قرن عزلت شاعر است گرد آورده است. در ادب فارسی نیز مولوی شاعر و عارف نام­آور سده هفتم هجری در...

مقاله حاضر سعی بر آن دارد تا نظریه جبر زبانی سپیر - ورف را در سایه اصطلاحات و ضرب المثلهای فارسی و انگلیسی مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد. از آنجائیکه اصطلاحات و ضرب المثلها ریشه در فرهنگ یک کشور دارد و می توانند بیانگر تفکر یک کشور باشند، از اینرو اصطلاحات و ضرب المثلهای فارسی و انگلیسی مربوط به حیوانات از منابع موثق جمع آوری شده سپس از سخنگویان بومی دو زبان خواسته شد تا بار معنایی اصطلاحات و ضرب...

اختلاف روش بحث میان متکلمین و فلاسفه و نی موارد اتفاق هر دو گروه در مسئله عدل الهی موضوع این رساله است . عناوین رساله عبارتند از : مسیر تاریخی طرح مسئله عدل الهی ، بررسی ریشه لغوی و اصطلاحی عدل ، مسئله حسن و قبح عقلی از دیدگاه متکلمین و فلاسفه در نظام آفرینش و عدل الهی در قیامت . رساله حاوی ضمائمی به شرح زیر است 1- ترجمه رساله « انفاذ البشر من الجبر و القدر » از سید مرتضی در تفکیک فعل عید و خ...

یکی از پیچیده‌ترین مسائل فلسفی و کلامی، مسألة جبر است و اختیار. این مسأله هرگاه با مسائلی دیگر چون «جبر و تفویض»، «خیر و شر»، «حق و تکلیف» و نظایر آن‌ها گره بخورد، پیچیده‌تر می‌شود. مولانا در خلال مثنوی و دیوان شمس تبریزی این مسألة غامض را با چاشنی اندیشة چاره‌جوی و ذوق سرشار خود شکافته و هرچند پاسخی روشن برای آن نیافته، لیکن به‌تر از هر متکلمی در این عرصه پر تزاحم ظاهر شده است. این مقاله، نظری...

شناخت خداوند به طرقی گوناگونی صورت می‌پذیرد که مهم‌ترین و جنجال‌آمیزترین روشی که متکلمان در معرفت خداوند درزمینه تبیین و توضیح آن باهم اختلاف و بحث داشتند بحث صفات الهی بود. با تقسیم صفات خداوند به ثبوتی و سلبی یا ذاتی و فعلی مشاجرات بیشتری رؤیت شد. این نوشتار بر آن است به بررسی یکی از مهم‌ترین صفات ثبوتی خداوند یعنی اراده، در دیدگاه دو متکلم شهیر اشعری (غزالی) و معتزلی (ابوهاشم جبایی) که هردو...

همواره، ادبیات فارسی از کلام اسلامی متأثر بوده است و شاعران یا نویسندگان از دریچ? آن به جهان نگریسته اند. از این رو آشنایی با علم کلام و فرقه های گوناگون آن موجب شناخت هر چه بیشتر ادب پارسی می گردد. در این رساله به باورها و اندیشه های اشعریانه پرداخته شده که یکی از مهمترین و تأثیرگذارترین مکاتب کلامی به شمار می رود.این دیدگاه ها در طول قرن های متمادی ادبیات فارسی را تحت سیطر? خود داشته است. اگر...

در سدۀ سوم هجری برخی راویان حدیث از سوی احمد بن محمد بن عیسی اشعری از شهر قم اخراج شدند. از آنجا که بیشتر اخراج شدگان متهم به غلو بودند، دلیل اخراج ایشان، غلو و انحراف عقیده دانسته شده است و با یک تعمیم کلی اظهار می‌شود که قمی‌ها راویان را به کوچک‌ترین شائبه غلو از شهر اخراج کرده‌ و در حقیقت به حذف کلی آنان حکم می‌کردند، ولی به نظر می‌رسد که دلایل اخراج این افراد، تنها انحراف در عقیده نبوده است...

فرض کنیم ? و? در نگاشت پوشا بین جبرهای عملگری استاندارد ? و ? روی فضاهای باناخ ? و ? باشند که در شرط "??" ("?" (f)?(g) )="??" (fg) برای هر ? f,g? صدق می کنند (در اینجا (.) "??" نمایانگر طیف مرزی است). نشان داده می شود ? و? یا به صورت ?(t)=a_2 ta_1^(-1) و ?(t)=a_1 ta_2^(-1) ، ???، هستند که در آن a_1 و a_2 عملگرهای خطی کراندار دوسویی از ? به ? هستند یا به صورت ?(t)=b_2 t^* b_1^(-1) و ?(t)=b_1 t^*...

chapters 1 and 2 establish the basic theory of amenability of topological groups and amenability of banach algebras. also we prove that. if g is a topological group, then r (wluc (g)) (resp. r (luc (g))) if and only if there exists a mean m on wluc (g) (resp. luc (g)) such that for every wluc (g) (resp. every luc (g)) and every element d of a dense subset d od g, m (r)m (f) holds. chapter 3 inv...