شعر در یک دیدگاه کلی، به دو حوزه شکل(form) و محتوا (meaning) تقسیم می‌‌شود. آنچه شکل اثر را می‌‌سازد، زبان، صور خیال، موسیقی (وزن و قافیه) و ساختار بیرونی و درونی (پیوند پوشیده عناصر متن در محور عمودی) است؛ و محتوای اثر نیز بازتابی از جهان‌بینی، نگرش و تجارب وی‍‍ژۀ شاعر از دنیای پیرامون او است .در ادوار مختلف شعر فارسی، توجه شاعران و ادیبان یا بر جهان معنای اثر بوده و یا بر شکل بیان آن: برای شا...

یکی از ویژگی‌های جامعۀ جاهلی عرب، اعتقاد و پایبندی به حفظ و صیانت زن در حوزۀ پوشش است. این مسئله گاه - فراتر از پوشش - در قالب مجموعه‌ رفتارهایی ذیل عنوان پرده‌نشینی زن با کاربرد و مفاهیم وسیع‌تری در شعر و لغت عرب به تصویر کشیده شده است. شدت پوشش، اختلاط کمتر با مردان، عفت و عزت، شرم و حیا و مانند آن از ویژگی‌های یک زن پرده‌نشین در ذهن عرب جاهلی بوده و این موضوع با خانه‌نشینی مطلق یا حبس خانگی ...

بر اساس تداعی معانی وافکار اندیشه‌ها، مفاهیم، احساسات و واژه‌هایی که قابلیّت فراخوانی یکدیگر را داشته باشند، بر مبنای قانون تشابه، مجاورت، تضاد و ... یکدیگر را تداعی می‌کنند. آنچه از طریق تداعی به ذهن هنرمند وارد می‌شود، ریشه در ناخودآگاه فردی و اجتماعی او دارد. مراعات‌النظیر آوردن دو یا چند واژه که با هم به نوعی تناسب داشته‌باشند. آرایۀ تناسب که در حوزۀ بدیع لفظی است و علم تداعی معانی که در حوز...

تلمیح به عنوان یکی از شگردهای بلاغی که هم در حوزۀ موسیقی معنوی و هم جزو مجموعۀ تصویر قابل بررسی است، همواره نقشی مهم و مؤثّر در القای عواطف و آفرینش تصاویر ادبی؛ بخصوص در حوزۀ شعر داشته است. ویژگی قابل توجّه تلمیح آن است که به عنوان یک شیوۀ فرمی برای تبیین ذهنیات، می­تواند اَشکال بلاغی دیگری را نیز در بطن خود جای دهد و بدین ترتیب، هم جنبۀ مخیّل سخن را قوّت بخشد و هم بُعد القاییِ آن را برجسته سازد. برا...

استعاره‌ در مفهوم‌سازی و در نحوۀ درک افراد، نقشِ مهمی را ایفا می‌کند و امروزه به‌‌عنوان یکی از ابزارهایِ تشکیل‌دهندۀ نظام شناختیِ انسان محسوب می‌شود. با بررسی استعارات در هر زبانی می‌توان تا حدی به اندرون ذهن کاربران آن زبان راه یافت. به‌سختی می‌توان باور کرد عشق که لطیفه‌ای روحانی و عاطفی و مطلوب همۀ افراد و ملت‌هاست، به چیزی چون جنگ انگاشته شود که منفور همگان است؛ امّا در اد...

روایت­شناسی رویکردی نو در مطالعۀ ادبیات داستانی است و درپی یافتن دستور زبان داستان، کشف زبان روایت، نظام حاکم بر انواع روایی، و ساختار آن­هاست. نظریۀ روایت در دهۀ اخیر در مطالعۀ انواع مختلف ادبی با اقبال قابل‌تأملی مواجه بوده ­است. جستار حاضر، با مطالعۀ موردی در الگوی ارائه‌شده در قالب 31 خویش­کاری و هفت کنش­گر ارائه‌شده در کتاب ریخت­شناسی قصه­های پریان اثر ولادیمیر پراپ، پژوهش‌های انجام‌شده را...

امیل زولا مکتب ناتورالیسم را در نیمۀ دوّم قرن 19 بنیاد گذاشته‌است. این مکتب تمایلات، اندیشه‌ها و رفتارهای انسان‌ها را برخاسته از غرایز درونی و امیال طبیعی می‌داند. جبرگرایی‌، بی‌پردگی‌های اخلاقی، اندیشه‌های ماتریالیستی، بدبینی، سیاه‌اندیشی و عینیّت‌گرایی از جمله مؤلّفه‌های ناتورالیسم است. وجود برخی از مؤلّفه‌های برجسته و بارز ناتورالیسم در شماری از آثار ادبیّات داستانی جنگ و دفاع مقدّس، گونه‌ای از نا...

مکتب های ادبی یکی از معیارهای مهم برای نقد و ارزیابی آثار ادبی در دوره های گوناگون به شمار می روند. به این اعتبار که هر مکتب ادبی، نشان دهندۀ ویژگی هایی است که در اوضاع فرهنگی، اجتماعی و سیاسی هر دوره می گذرد، با نقد و بررسی آثار نویسندگان می توان به بخش مهمّی از این خصیصه ها پی برد و تحلیل روشن تری از شرایط اجتماعی ارائه داد. از جملۀ این مکتب ها، ناتورالیسم است که نخستین بار از طریق ترجمۀ آثار ...

هدف: هر سیستم آموزشی، به منظور پویایی، همواره باید ارزشیابی شود تا ضعف ها و قوت های آن مشخص شود. یکی از روش های مهم ارزشیابی، ارزشیابی درونی است؛ بدین معنا که هر واحد آموزشی ازطریق روش های استاندارد، خود را ارزیابی می کند. پس از تجزیه و تحلیل نتایج ارزیابی، نتیجۀ لازم به دست می آید و درنهایت، تدابیر لازم برای رفع ضعف ها وکاستی های واحد آموزشی درنظر گرفته می شود. این مطالعه با هدف شناخت این ضعف ...

کیفیت بصری سیمای محیط یکی از منابع مهم ملی، میراث فرهنگی و طبیعی است که زیبایی اش تحسین می شود. خصوصیات بصری سهم مهمی در هویت ناحیه و حس مکان دارد، به لذت بردن مردم از محیط طبیعی و مصنوع اطرافش کمک می کند و سبب جذب سرمایه گذاری و پیشرفت های اقتصادی و اجتماعی منطقه می شود. شناخت عوامل و معیارهای مؤثر در کیفیت بصری سیمای سرزمین به منزلۀ ابزار مناسب برای ارزیابی و مکان یابی مناطق دارای ارزش زیبایی...