چکیده شناخت اساطیر و دریافت پیوند تنگاتنگ آن با حماسه، بازجست هویت و درنتیجه آشنایی هر چه بهتر و بیشتر با فرهنگ و اعتقادات گذشتگان، برای هر ملتی که دوستدار خویش است مهم و گاه ضروری می نماید. هویت ما ایرانیان نیز که به اقوامی به نام هند و آریایی باز می گردد، اشتراکاتی را در زبان این دو قوم (ودا و اوستا) و در دین و اسطوره های هر یک (ایزدان و پهلوانان) به یادگار گذاشته است که نه تنها خاستگاه یگا...

آنچه در دیوان غزلیات مولانا باید به صورت جدّی مورد توجه قرار گیرد، وفور عناصر حماسی است. به طوری که به صراحت می توان گفت حماسه که در عرفان به نبرد انسان با خود تحدید و تعدیل شده بود، در عرصه ی دیوان مولانا دوباره حیاتی تازه یافت. تصاویر دهشت آفرینی از خون و خونریزی و کشتن ها و سربریدن ها و شکستن و بستن ها سراسر دیوان را فرا گرفته است و بدین ترتیب است که برخی از قهرمانان قدیم حماسی مخصوصاً رستم در...

منظومه­ی حماسی شاهنامه­ی نادری منظومه­ای تاریخ­بنیاد است که به سرگذشت نادر و سپاهیانش و مردم ایران در دوره­ی افشاریه اختصاص دارد. یکی از بخش­های مهم وبرجسته­ی این منظومه، بخش مربوط به لشکرکشی نادرشاه به شبه قاره هند است که در این منظومه و دیگر کتب تاریخی با اختلافاتی در کم و کیف حوادث و زمان و مکان و شخصیت­ها آمده است. تحقیق حاضر بر آن است تا با شیوه­ی تحقیق کتابخانه­ای و با روش سنجشی - تحلیلی ...

عنصر مکان و ابهام آن در حماسه همواره مورد اشاره ی پژوهشگران این نوع شعری بود ه است؛ امّا پژوهندگان حماسه در مورد علل بازتاب این ابهام در آثار حماسی مطالب روشن و تحقیقی بیان نداشته اند. این پژوهش با عنوان «نقد و تحلیل عنصر مکان و جلوه های آن در شاهنامه ی فردوسی» کوشیده است ضمن پرده برداشتن از رازناکی این عنصر در حماسه ی سترگ شاهنامه ی فردوسی با بهره گیری از منابع تاریخی و جغرافیایی کهن و آثار م...

در پدیدآیی نگاره‌ها، همانند تمام آثار فرهنگی دیگر، ساخت‌ها، زیرساخت‌ها و روساخت‌های مختلفی دخیل‌اند. از آنجا که این سه اصطلاح برخاسته از ایدئولوژی‌های مدرن هستند، قصد پژوهش‌گران، لزوما ًدرک اینها از طریق رمزگشایی اثر فرهنگی نیست، بلکه نگاهی طبقه‌بندی‌شده‌تر، روشن‌تر و عینی‌تر است. در این نوشته سعی شده تا از طریق مطالعه عوامل ایجادکنندة اثر فرهنگی، پاسخی مقتضی به شرایط دوگانه تقابل فرمی و مضمونی ...

شاهنامه از نظر تنوّع حوزه ی تصویر یکی از شاهکارهای خیال شاعرانه ی سرایندگان زبان پارسی است؛ مجموعه ی بی شماری از زیباترین تصویرها در شاهنامه وجود دارد که به علت پراکندگی در سراسر کتاب تجلّی جداگانه ای نمی یابد.پایان نامه ی حاضر با عنوان (نقد و تحلیل تصاویر شعری بخش تاریخی شاهنامه و مقایسه آماری آن با بخش اساطیری و پهلوانی) به نقد و تحلیل صور خیال بخش تاریخی شاهنامه می پردازد. این پژوهش شامل یک مق...

در این پژوهش به گردآوری و تحلیل و بررسی ادبی آثاری که در یک صد سال اخیر با توجّه به شاهنامه ی فردوسی برای کودکان و نوجوانان در کتاب ها و نشریّات منتشر شده است، پرداخته ایم. نتایج به دست آمده در بخش نخست، نشان می دهد پرکاربردترین نوع اقتباس محتوایی«بازنویسی» و پربسامدترین نوع اقتباس نگارشی«اقتباس از نظم به نثر» است. در بررسی، ارتباط متون اقتباس شده با گروه سنّی کودکان و نوجوانان را در نظر گرفته و ...

از دیرباز باورهای زروانی در میان شاعران، اندیشمندان، فلاسفه و متکلّمان ایرانی – آگاهانه یا ناآگاهانه – نفوذ داشته است. از این میان، فردوسی حماسه سرای بزرگ ایرانی، هم چون دیگران از تأثیر آن سرچشمه های فکری مستثنی نبوده و بخش عظیمی از شاهنامه تحت تأثیر همین اعتقادات شکل گرفته است. به بیان دیگر می توان تأثیر و نفوذ زروانیسم را در اندیشه و کلام فردوسی مشاهده نمود. این پژوهش با هدف نمایان کردن بن ما...

شاهنامه به لحاظ ابعاد زیبایی شناسانه و ویژگی های ساختار ی و زبانی، قابلیت ها وکارکردهای بسیار با ارزشی در حوزه ی هنرهای نمایشی دارد وهر بخش آن می تواند منبع الهامی برای نـگارش آثـار نمایشی باشد. .بـسیاری از آثـار نـمایشی بزرگ جهان با الهام از داستان های اسطوره ای، تاریخی و کهن نگاشته شده اند و رمز ماندگاری این آثار نیز در استفاده درست و منطبق کردن آن با نیازهای فرهنگی زمانه است. درباره ی شاهنام...