هنجارگریزی که با واژگانی چون آشنایی¬زدایی و برجسته¬سازی قرابت معنایی دارد از اصطلاحاتی است که نخستین بار به¬صورت علمی از طرف منتقد شکل¬گرای روس اشکلوفسکی مطرح شد. هنجارگریزی عبارت است از تمام شگردهایی که مولف از آن سود جوید تا این¬که جهان متن خود را به چشم مخاطبان بیگانه بنماید و موضوع و محتوای متن را چنان جلوه دهد که گویی قبل از این، چنین متنی وجود نداشته¬است. در حقیقت هنجارگریزی یکی از موثرتر...

میراث عبارت است از آثار ادبی و اجتماعی و تاریخی قدیمی که به صورت مکتوب یا شفاهی از گذشته تاکنون برجای مانده است. شاعران معاصر عرب پس از عصر انحطاط و به دنبال آن آغاز عصر نهضت، بر آن شدند تا ضعفی را که در دوره انحطاط بر شعر چیره گشته بود از آن بزدایند. طلایه دار این جنبش که بعدها کلاسیک نامیده شد، "محمود سامی البارودی" است و هدف ایجاد این جنبش روی آوردن به میراث و زنده گردانیدن آن به منظور برطرف...

حب وطن نشان لطافت روح، رشد معرفت و انعکاس اصالت نژاد هر نویسنده و شاعر متعهدیست. در زبان عربی و فارسی «وطنیات» موضوعی است که در ادوار گوناگون تاریخ ادبیات در نظم و نثر جلوه‌گر بوده است. ناله و حنین بر ربع و اطلال و دمن در شعر عرب و به تبع آن در شعر فارسی نمونه‌هایی از این پرداخت‌هاست. در شعر معاصر عربی و فارسی نیز «حب وطن» همچنان از شاخصه‌های مهم شعر سیاسی- اجتماعی است. در آن سو امیرالشعرای عرب...

جودت القزوینی، شاعر و نویسندة گمنام معاصر و شیعی عراق است که بخشی اعظم از شعر خود را به موضوع پایداری اختصاص داده است: ستایش عالمان و روحانیون مبارز شیعی عراق، نکوهش سران عرب و ستم‌های رژیم بعث عراق، ستایش فداکاری‌های امام خمینی(ره) در راه بیداری، وحدت و پایداری مسلمانان و ...از مضمون‌های برجسته شعر پایداری وی به شمار می‌آید. وی برای بیان چنین مضمون‌هایی از واژگان و تعبیرهای...

چکیده از گریزگاه­های ادبا در بیان دیدگاه­های سیاسی، اجتماعی و اخلاقی، خلق داستان­هایی با شخصیت­های حیوانی است که هر کدام از آن حیوانات نماینده و نماد قشر خاصی از جامعه و دارای خصوصیات اخلاقی و رفتاری هستند که به شاعر در شخصیت­پردازی داستان­ها و رسیدن به اهدافش کمک می­کنند. این داستان­ها که در ادبیات فارسی افسانه­ی تمثیلی نامیده می شود، در اشعار احمد مطر شاعر منتقد معاصر جهان عرب حضور گسترده­ای ...

شعر معاصر، همواره کوشیده است تا با بهره­گیری از تکنیک­های جدید ادبی، رسالت خویش را در راستای انعکاس واقعیات اجتماعی و سیاسی و آگاه سازی مردم و تشویق آنها به تغییر در جهت پیشرفت، محقق سازد. در این میان، کاربرد فراوان نماد به عنوان یکی از وسائل و تعبیرات ادبی، از بارزترین نمونه­های شعر معاصر عرب و از جسورانه­ترین رویکردهای شاعران معاصر عربی است. ادونیس از جمله شاعران برجستة معاصر عرب است که ویژگی...

چکیده : یکی از مهم ترین مباحثی که توجّه بزرگان ادب معاصر عرب را به خود جلب نموده است ، موضوع « غربت در شعر معاصر عرب » است . یافته های ما در این زمینه متوجّه « غربت » و ماهیت آن در شعر معاصر است . از نتایج این تحقیق آن است که غربت موضوعی دیرینه است و از آن هنگام که انسان پا به عرصه وجود گذاشت با این موجود زمینی همگام و همراه شد و در نهاد او ریشه دواند که نه تنها در بعد مکانی بلکه متناسب با سیر...

کتاب " الرحلات الخیالیه فی الشعر العربی الحدیث"، اثر محمد الصالح السلیمان است که در سال 1999 در دیرالزور به چاپ رسید. از جمله موضوعات مورد بررسی در این کتاب می توان به انواع سفرنامه های خیالی، موضوعات این گونه سفرنامه ها، منابع فرهنگی و ادبی و علمی و دینی آن و انگیزه ی شاعران در روی آوری به نگارش این گونه سفرنامه ها اشاره کرد. وی در این اثر به بررسی سفرنامه های خیالی چندین شاعر از جمله معلوف،...

قیصر امین­پور یکی از پرچم­داران ادب پایداری، در شعر معاصر ایران است و محمد الماغوط را می­توان نماینده شعر پایداری عرب دانست. نقد و بررسی ادبیات پایداری یکی از شاخه­های شعر معاصر است که در بطن خود، به بازتاب جلوه­های مقاومت می­پردازد. این نوشتار در پی آن است تا دیدگاه­های دو شاعر از دو فرهنگ متفاوت را، نسبت به مقولة "مضامین پایداری" مورد بررسی و مقایسه قرار بدهد. قیصر امین­پور و محمدالماغوط در ش...