مقاله حاضر, حضور تشیع امامیه را در جامعه اسلامی ـ به خصوص ایران ـ سده چهارم هجری به بحث می گیرد. این جستار به ویژه به پیوند مذهب امامیه با آل بویه و علت دگرسانی آل بویه از مذهب زیدی به مذهب امامی و ارتباط آن با قدرت های شیعه آن روزگار (فاطمیان, قرمطیان, زیدیان یمن) عطف توجه دارد. بسط و توسعه جغرافیایی مذهب تشیع امامی نیز از مسائلی است که محل بحث قرار گرفته است. شیوه های بالندگی و رشد و گسترش فر...

bbbb

در این پژوهش تاریخ همدان در سه قرن اول هجری بررسی می شود. سرزمین همدان در آستانه ورود اسلام کم و بیش یکی از نواحی مهم و مورد توجه بوده است و پس از ورود و استقرار اسلام نیز همچنان در قلمرو خلافت اسلامی یکی از نواحی بسیار مهم بشمار می رفت . در آغاز فتوح، حملات مسلمین پس از فتح الفتوح نهاوند، متوجه سرزمین همدان گردید. فرایند فتح و اوضاع سیاسی، اداری، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و مذهبی این سرزمین در ...

دولت حمدانی( 292 - 394 ه.ق ) در زمره ی دولتهای شیعی صاحب نامی است که مقتدرانه بر بخش مهمی از سرزمین های اسلامی در سرحدات و ثغر شام حکم راند . غزوات و جهادهای مکرر آنان با بیزانسیان صلیبی موجبات شهرتشان در تاریخ شده است. تحرکات نظامی و مناسبات سیاسی دولت حمدانیان از چشم تیزبین مورخان بدور نمانده است و بسیاری از مورخان به ثبت این تحرکات نظامی اقدام نموده اند. از این رو خواست این پژوهش یافتن پاسخ ...

خوارج یکی از جریان های مؤثردر تحریکات دنیای اسلام در قرون اولیه هجری محسوب می شوند که به دلایل مختلف سیاسی ، مذهبی، در نخستین نیمه قرن اول هجری ظهور کردند و شعب گوناگون آن در نقاط مختلف قلمرو اسلامی پراکنده شد و هوادارانی از میان غیر عرب یافتند. به پشتوانه این نیروهای جدید بود که حدود سه قرن چهره نظامی خود را حفظ نمودند و قیام های گسترده ای علیه خلفای اموی – عباسی ترتیب دادند. با این حال علی رغ...

ایران به دلیل قدمت دیرینه‌ی خود، تاریخی منحصر به فرد دارد که در طول آن همه گونه تجربیات تاریخی از پیروزی و شکست گرفته تا انقلاب و اصلاحات اجتماعی به چشم می‌خورد. اگر چه دلایل این فراز و فرودهای تاریخی، به تفصیل توسط مورخان مورد ارزیابی قرار گرفته، ولی کم‌تر کسی به نقش تغییرات الگوی سوء مصرف مواد و هم‌زمانی آن با وقایع تاریخی ایران پرداخته است.این مقاله بر آن است تا با بیان شرحی مختصر از ت...

تاریخ‌گذاری احادیث جمال یوسف در منابع اهل سنّت و اعتبارسنجی اسانید آن مسأله اصلی این مقاله است. نتایج این پژوهش نشان می‏دهد که در موضوع جمال یوسف دو روایت از طریق کعب الأحبار (م34ق، شام) و ابن اسحاق (م151ق، بغداد) گزارش گردیده و روایت سوم از طریق انس بن مالک (م93ق، بصره) به رسول خدا نسبت داده شده است. با وجود حضور برخی از صحابه به عنوان حلقه مشترک احادیث اول و دوم، صاحبان جوامع حدیثی اهل سنّت تا...

فصیحی هروی از شاعران نیمه اول قرن یازدهم هجری است.وی در سال 987 هجری قمری در بخارا به دنیا آمد و در سال 1049 در هرات درگذشت.وی از پیشروان سبک هندی بوده، در سرایش قصیده و غزل تحت تأثیر شاعران قرن ششم به بعد، بویژه انوری و خاقانی و سعدی و حافظ، است.شعر او در مجموع ساده و حالتی میانه سبک عراقی و هندی دارد.وی را، اگر چه در انواع شعر طبع آزمایی کرده است، باید از استادان غزلسرایی در دوره خود شمرد.غزل...

مزار نویسی به عنوان شاخه‌ای از تاریخ‌نگاری محلی از قرن هشتم هجری مورد توجه مورخان قرار گرفت و تا قرن دوازدهم هجری چندین اثر در این حوزه به زبان‌های عربی و فارسی نگارش یافت. در واقع مزارنویسی در زمره فرهنگ نامه‌های محلی به‌شمار می‌‌آید که آشکارا از مسائل سیاسی و نظامی دوری گزیده و بیشتر به اوضاع مذهبی و فرهنگی و اجتماعی می‌پردازد. این فرهنگ نامه‌های محلی به معرفی افراد و شخصیت‌های علمی و مذهبی ا...