روایات قیام قائم آل‌محمد 7 بخشی از تراث مکتوب حدیثی مسلمانان است. بدون درنظر گرفتن مفهوم درست و شرایط ویژه عصر قیام، روایات گاهی ناباورانه و گاهی از باب معجزه جلوه می‌کند. امام‏‏‏باقر7 فرمود: هنگامه قیام قائم ما، خداوند دستش را بر سر مردم نهاده، عقول آنان تجمیع و حلم آنان کامل می‌شود. این مقاله در صدد بررسی سندی و دلالی این روایت و سپس صحت دلالی آن در پرتو سنت‌های الهی در دنیاست. روش مقاله، توص...

تحقیق در مورد نهضت‌هایی چون قرامطه کاری دشوار است؛به این‌ دلیل که اولا جنبش قرمطیان برای مصون ماندن از اذیت و آزار دستگاه‌ حکومت،جنبشی به غایت سری بود،ثانیا چون این نهضت بر خلاف اهداف‌ حکومتهای وقت حرکت می‌کردند،مورخان و نویسندگانی که از دیدگاه هیأت‌ حاکم بدانان می‌نگریستند و آنان را ارزیابی می‌نمودند،گاهی دربارهء آنان‌ سخنانی به دور از حقیقت و قضاوتهایی مغرضانه مطرح می‌کردند.این مقاله با تکیه ...

از عصر عاشورا مبارزه اسرا شروع می شود و رهبری این مبارزه به دست عالمه غیر معلمه حضرت زینب سلام الله علیها می افتد . در باره پیام رسانیان مخدره کمابیش قلمهایی زده شده اما هیچ کس را توان ادا کردن حق مطلب آن گونه که باید نبوده و نیست و ما نیز اکنون در این رساله تحقیقی بر آن شدیم تا مختصری در این باره بنویسیم. شخصیت این بزرگ بانو با توجه به سخنرانی های وی در صحنه های مختلف بعد از عاشورا بیشتر قابل ...

در این مقاله به معرفی دو سند از زبان شیخ حسین چاه کوتاهی، از سران قیام تنگستان و دشتستان و سند دیگری که به قلم احمدخان دریابیگی، حکمران بوشهر و بنادر نگاشته شده، پرداخته می شود. این اسناد در زمانی به رشته تحریر درآمده است که قیام سرکوب شده و رهبران نهضت به کوه های اطراف منطقه پناه برده اند. در این شرایط، شیخ حسین زبان به گلایه گشوده، به اهم وقایعی که در طول نهضت رخ داده است، به صورت خلاصه و گذر...

با برپایی سلسلهُ صفویه، شیعیان فرصتی پیدا کردند تا عقاید دینی خود را آشکارا ابراز کنند و آثار فرهنگی، هنری جدیدی در این جهت شکل پیدا کرد. سنگاب یکی از این آثار است که اولین بار دوران صفویه در مساجد و معابر قرار گرفت و به نمادی از عقاید شیعه و یادآوری واقعه کربلا بدل شد. سنگاب قدح بزرگ و سنگی است که از آن آب می نوشیدند.این مقاله به بررسی تزیینات سنگاب های اصفهان ـ مرکز حکومت صفویه می پردازد. در ا...

تفسیر فدیه‌ای از رخداد کربلا که اجمالاً مبتنی بر این ایده است که امام حسین (ع) در عالم میثاق پذیرفت شهادتش کفّارۀ گناهان شیعیان و مایۀ «نجاتِ» آن‌ها باشد، پس از انقلاب اسلامی مجدداً در سپهر گفتمانی ایران ظهور کرده است. این قرائت از شهادت امام حسین (ع) که نخستین بار در دورۀ قاجار توسط برخی روحانیون شیعی صورتبندی شد، در ادوار گذشته بخصوص مقارن با نهضت مشروطه و انقلاب اسلامی، از جانب قرائت‌های سیاسی ا...

بررسی متن محورِ آثار کهن این امکان را فراهم می‌آورند تا در بررسی علمی سیر تحول تاریخ‌نگاری در عرصه‌های مختلف، مبنایی برای تشخیص برخی تفاوت‌های محتوایی ایجاد شده در متون داشته باشیم. تکیه ابومخنف در نگارش کتاب مقتل الحسین(ع) بر جزئیات و محاورات و نیز نزدیکی دوره حیات او به واقعه کربلا، مجموعه‌ای نادر از عملکرد امام(ع) در مراحل مختلف شکل‌گیری واقعه کربلا را در اختیارمان قرار داده است. بر این اساس،...

چکیده لشکر31 عاشورا به عنوان یکی از یگان های تحت امر قرارگاه کربلا در عملیات کربلای4 وارد عمل شد، اما از آنجا که هوشیاری دشمن به راه کارهای نیروهای خودی به لغو عملیات انجامید، این لشکر از ادامه مأموریت خود بازماند. پس از آنکه فرماندهی کل سپاه باتوجه به توان 80 درصدی باقیمانده از عملیات کربلای4، در مدت کمتر از دو هفته، دستور اجرای عملیات کربلای5 را صادر کرد، لشکر31 عاشورا ـ که در عملیات کربلای4 ...

ثنویت یا یگانگی موضوعات محاربه و بغی و جرم قیام مسلحانه علیه حکومت اسلامی از مباحث بسیار مهم فقه جزایی است. برخی متون فقهی و نیز برخی قوانین به تبع قرآن کریم این عناوین را در کنار هم ذکر کرده اند، به گونه ای که موهم این معناست که موضوعات مورد اشاره ، یک جرم به شمار می روند در مقررات کیفری ایران از جمله قانون مجازات اسلامی و قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح جرم قیام مسلحانه ، افعالی مانند طرح قیا...

چکیده مهم ترین ویژگی لشکر25 کربلا در عملیات والفجر8، ادغام یک تیپ زرهی و یک تیپ پیاده با این یگان و تبدیل آن به لشکر ویژه 25 کربلا بود. از آنجایی که این لشکر بیش از یک سال در هورالهویزه مستقر بود و عملیات های آفندی و پدافندی متعددی انجام داده و از آمادگی رزمی بسیار بالای آبی ـ خاکی برخوردار بود، فرمانده کل سپاه پاسداران در طرح عملیات والفجر8 حساس ترین مأموریت این عملیات را به این لشکر واگذار ک...