عصر قاجار یکی از ادوار مهم فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و از نقاط عطف تاریخی است که سیاحان زیادی را روانه ایران کرد. بسیاری از آن‌ها پس از بازگشت به کشورهای خویش، به نگارش خاطرات سفر همت گماشتند که صرف‌نظر از کاستی‌های محتوایی یا روشی، از اسناد معتبر تاریخی به‌حساب می‌آیند و تصویری از وضعیت آن زمان روایت می‌کنند. سفرنامه‌ها از مهم‌ترین اسناد تاریخ هر جامعه و از منابع دست ‌اول پژوهش‌ به‌شمار می‌روند. ...

در این پروژه تحقیقاتی، که روشهای اجرایی در آن فیش برداری و مقابله ای بوده است، ما اجمالاً در مقدمه اشاراتی چند به مفاهیمی چون اسلام (آخرین دین آسمانی)، آموزش، فراگیری و تعلیم وتربیت می نماییم. طرح اصلی در این تحقیق شامل دو فصل است که هر یک از این فصلها خود به بخشهای متعددی تقسیم می شوند. در فصل اول به دیدگاهها درباره اسلام و نیز بررسی متون اسلامی از حیث خواندن، درک و فهم و ترجمه می پردازیم. در ف...

تصحیح نسخه های خطی از آن چنان اهمیتی برخوردار است که بخش اعظم پیشرفت علم به ویژه در حوزه ی ادبیات فارسی را باید مرهون زحمات مصححین نسخه های خطی دانست، و اگر مطالبی را که علما و دانشمندان به صورت گفتاری و نوشتاری ارائه می دهند به علوم ماضی متصل نباشد حائز ارزش چندانی نخواهد بود. آن چه که باعث اتصال علوم گذشته و حال می شوند نسخه های تصحیح شده می باشند.

سیدحسن غزنوی مشهور به سیداشرف، از شاعران توانمند نیمۀ اول قرن ششم هجری است که در تاریخ شعر فارسی مقام و منزلت مهمی دارد و بررسی و مطالعۀ آثارش در ارزیابیهای لازم برای محققان تاریخ ادبیات ضروری است. دیوان او نخستین بار در سال 1328ش به همت محمدتقی مدرس رضوی منتشر شده است، اما به سبب متأخر بودن نسخه‌ها و اغلاط و تصحیفهای آنها، ابهامات و اشکالات فراوانی به متن چاپی راه یافته است. امروزه با...

شیوه فرهنگ نویسی در ایران، بیش از آنکه بر پایه استخراج مداخل از «متون» باشد بر مبنای استفاده از فرهنگ های پیشین، و لاجرم تکرار واژه ها و شواهد مندرج در آنها و سپس افزودن واژه های متأخر بوده است. این شیوه نامه که لغت نامه ها را در زمره متون فارسی به شمار آورده است ـ با استناد به دیباچه اکثر فرهنگ های قدیم ـ باعث شد تا بسیاری از مداخل «کهن» بدون ذکر شواهد متنوع و یا تنها با ذکر «یک شاهد»، که بعضاً...

هدف این پژوهش، ساخت و اعتباریابی مقیاس سنجش مقالات نقد کتاب درسی دانشگاهی با استفاده از متون تخصصی، مشاوره و استفاده از نظر متخصصان است. روش پژوهش، اسنادی و مطالعه دلفی است. برای شناسایی شاخص ها و گویه ها از روش اسنادی، و برای بررسی اجماع گروهی از روش دلفی (براساس نظر متخصصان رشته کتابداری و اطلاع رسانی و نیز منتقدان کتاب) استفاده شده است. یافته ها نشان داد، مقیاس سنجش مقالات نقد کتاب درسی دانش...

دقایق الشّعر یکی از اهّم متون بلاغی است که در سد? هشتم هجری قمری به رشت? تألیف درآمده-است. این اثر بواسط? تصحیح غیر قابل اعتمادی که از آن به چاپ رسیده کمتر مورد توجّه قرار گرفته است. در نوشتهء حاضر براساس ویرایش جدیدی که بر پایه چند دست نویس معتبر از این کتاب انجام یافته اطّلاعات نو یافته ای دربارهء مؤلّف اثر تاج الحلوانی و محل تألیف کتاب و نیز زندگانی و آثار و اشعار رجال مهم مذکور در آن چون بهاءالد...

در طول تاریخ، زیباترین و دلنشین ترین لحظات زندگی انسان مؤمن، دعا کردن به درگاه خداوند متعال بوده است. تکیه کردن به بالاترین قدرت هستی و توجه به مبدأ وجود، و بی نیازی از سایر موجودات، موجب آرامش روحی فرد می شود. می توان گفت مهم ترین عنصر مشترک بین انسانهای دین دار در ادوار مختلف، دعا بوده و هست، چنان که زبان گفتگوی همه انسانهای مؤمن در ادیان مختلف، دعا بوده است و از این طریق با معبود حقیقی خویش ...

امکان حصول قطع در تفسیر از سوی برخی اندیشمندان مورد انکار قرار گرفته است این مساله در زمان گذشته از سوی کسانی که حجیت ظواهر قرآن را انکار می کرده اند و تفسیر قران را تنها در حیطه اختیارات معصومان می دانسته اند وامروزه از سوی کسانی که به نسبی بودن شناخت متون و تبعیت آن از فضای ذهنی مخاطب معتقدند مورد بحث واقع شده است این مقاله بر آن است تا نشان دهد نصوص قرآن کریم چه تنصیص به کمک قرائن پیوسته لفظ...

بر پایۀ متون تاریخی، در تمدن ها وادیان پیشین جهان، به ویژه درسلسله های مختلف ایران باستان، در دورۀ ماد، هخامنشی، اشکانی و ساسانی، حجاب در میان زنان معمول بوده است؛ و این حقیقت روشن می شود که با ورود اسلام به ایران حجاب وارد ایران نشده است؛ بلکه بانوان ایرانی ازدوران باستان حجاب داشته اند و حجاب آنان با توجه به شرایط اقلیمی، اجتماعی، کار و پیشه، سبک و اسلوب خاصی داشت؛ آنچه بر صحت این ادعا گواهی ...