در زبان فارسی معیار، شناسه­ها، معیّن، قیاسی و قاعده­مندند؛ امّا در زبان تبری، شناسه­ها دارای گونه­های مختلفی است که در موقعیت­های واجی تغییر می­کنند و شناخت آنها دقّت بیشتری می­طلبد.  در زبان تبری هر شش شناسه، آشکار و تعداد آن در ماضی و مضارع یکسان است؛ به عبارتی در سوم شخص مفرد فعل ماضی، شناسۀ پنهان وجود ندارد. این نوشتار کوشیده­است تا شناسه­های تبری و گونه­های آن را در زمان­های مختلف با مثال­ها...

چکیده خیال، دورنمایه اصلی شعر است و هر گونه معنی را می توان در پرتوخیال شاعرانه بیان کرد. اگر شعر از میدان خیال و تصویر عبور نکند،چیزی جزء سخن ساده نیست. استعاره و تشبیه از شاخه های اصلی صور خیال از عوامل مهم زیبایی شناسی شعر شمرده می شوند که تاکید، تاثیر، ایجاز و برچستگی تصاویر شاعرانه را افزایش می دهند؛ امیر حسن سجزی دهلوی نیز مانند هر شاعر دیگری برای زیبا سازی شعر خود از این از این تمهیدات...

آقا شاپور تهرانی پسر خواجه خواجگی از شاعران استاد سده¬ی یازدهم و از رجال معروف هند در عهد فرمانروایی گورکانیان بود. وی از یک خاندان بزرگ و اصیل تهرانی است. در آغاز جوانی با تخلص " فریبی"شروع به شاعری کرد. اما بعد از آن که به هند رفت "شاپور" تخلص نمود.شاپور شاعر استادی است که به سنت خانوادگی تربیت ادبی کافی یافته و با اثرهای مشهور استادان سخن، چنان که از قدیم معمول بود، آشنا شده بود و چون شاعری ...

تشبیه به عنوان عنصر اصلی خیال، نقش بسزایی در خلق انواع تصاویر شاعرانه ایفا می‌کند. سیف فرغانی نیز شاعری تصویـر‌گراست که به مدد این عنصر، در عرصه‌ی تصویر‌آفرینی‌های بکر و خیال‌انگیز، گام بر‌می‌دارد. در این پژوهش تشبیهات قصاید سیف فرغانی از جنبه‌های مختلف، چون انواع تشبیه، مواد تشبیه، تشبیهات نوین، ابزار تشبیه و ایستایی و پویایی آن‌ها مورد بررسی قرار گرفته و در پایان تحلیل آماری نیز از آن‌ها ارائ...

قاعدۀ تفسیری به قواعد کلی مفسران در تبیین آیات اطلاق می‌گردد که حمل خطاب‌های مفرد قرآن بر عموم مردم به‌جای شخص رسول اکرم (ص) یکی از این قواعد به‌شمار می‌آید. این قاعده که یکی از پرکاربردترین قواعد تفسیری همۀ مفسران در طول تاریخ است، بیشتر ذیل آیاتی که به نظر مفسر با شؤون پیامبر در تعارض بوده، به‌کار رفته است؛ به‌گونه‌ای که هرچند این قاعده منحصر در آیات عتاب نیست، اما استفادۀ حداکثری از آن ذیل آ...

روایت‌شناسی علمی است که به‌ ساختار روایت می‌پردازد. از دیدگاه روایت‌شناسی ساختارگرا، تحلیل و بررسی روشمند آثار ادبی باعث‌ کشف روش‌های تولید معنا در این آثار خواهد شد. یکی از بزرگ‌ترین نظریه‌پردازان علم روایت‌شناسی ژرار ژنت فرانسوی است. او برای تحلیل متن روایی از سه عامل زمان دستوری، وجه‌ یا حال‌وهوا و لحن بهره برده است. با وجود اینکه روایت پهنه‌ای گسترده دارد، پژوهشگران بیشتر به تحلیل آن در آثا...

در این پژوهش نظام جنسیت دستوری در گویش جوشقانی، یکی از گویش­های مرکزی ایران، بررسی شده­است. ابتدا، ضمن تعریف جنسیت دستوری به بیان پیشینه و مبانی نظری پژوهش پرداخته شده است. داده­های این پژوهش از گویش­وران بومی و از گفتار افراد بی­سواد و یا کم­سواد ضبط شده و پس از طبقه­بندی آنها بر اساس رویکر رده­شناختی کوربت(1991 و 2007) تحلیل شده اند. جنسیت دستوری در این گویش شامل یک تمایز دوگانۀ مذکّر و مؤنث د...

موضوع تحقیق حاضر، کارکرد حروف ربط تبدیلی در جمله های مرکب دیوان حافظ است. برای این کار، پس از مباحث مقدماتی در خصوص تعاریف و تقسیم بندی مربوط به حرف ربط تبدیلی و جمله ی مرکب، به چهار نوع تأویل و تبدیل حروف ربط تبدیلی اعم از مصدر اصلی، مصدر بدلی، صفت اصلی و صفت بدلی پرداخته شده است. شعر حافظ با حرکت به سوی مسائل علمی، عرفانی و فلسفی و استفاده از واژگانی متعدد با اراده ی معانی مجازی و ثانوی آن و ...

چکیده : تلاش برای دستیابی به مفاهیم بلند قرآن کریم ، یکی از ضرورت های مسلم برای هر مفسر یا مترجمی است که انس با قرآن دارد ؛ مفاهیمی که در قالب الفاظ ریخته شده ، الفاظی که در ورای آن ها معانی شگفتی نهفته است . استفاده از معنای مجازی در ادبیات پیش از نزول قرآن هم رایج بوده ، در اشعار جاهلی نمونه های زیادی از آن دیده می شود به خاطر این که مجاز یکی از ابزار زیباسازی کلام است و متکلم برای این که ...

فروغ فرخزاد از چهره‌های صاحب سبک شعر پارسی است. یکی از وجوه مهم سبک‌شناختیِ شعرِ او، زبان متمایز شعرهایش است که در هر دو محور عمدة نحو و واژگان برجسته است. این نوشتار، واژگان شعر فروغ را با شیوة توصیف و ارائه آمار بررسی کرده و هم‌چنین به تبار لغات، دایرة واژگانی، برجستگی واژگان خاصِ مفرد و مرکب و نیز نوع و ساختمان فعلِ اشعار او و پیوند میان سبک واژگانی و عواطف و ذهنیت شاعر پرداخته است.