در این رساله سعی شده، به مقایس? مضامین رزمی دو اثر بزرگ ادب پارسی و عربی- شاهنام? فردوسی ودیوان متنبی- پرداخته شود و مضامین مشترک را در این حیطه،یافته تا بدین وسیله احتمال تأثیرپذیری شاهنام? فردوسی از دیوان متنبی قویتر نشان داده شود. مضامین رزمی مشترک میان شاهنام? فردوسی ودیوان متنبی در دو فصل سوم و چهارم ،تحت عنوان«توصیفات رزمی»و«توصیف اندیشه ها و آرمان ها ی رزمی» ارائه داده شده است وعلاوه ب...

بعد از رواج مکتب ساختار گرایی بسیاری از اندیشمندان علوم مختلف اصول و قواعد این مکتـب را مطـابق با علوم خود به کاربردند . یکی از این علوم ، روایـت شناسی بود که با بهره گیـری از اصول ساختارگرایی به نقد و بررسی روایت ها پرداخت . نظریه پردازان روایت شناسی ساختارگرا به دنبال ارائه دستور های بنیادین در مورد روایـت ها بوده و کوشـیده اند تا با بررسی اجزای تشکیل دهنده ساختار روایـت ها به الگوهای پایه دس...

هر پدیدة نسبتاً دامنه داری که دارای سیری پیش رونده باشد، ساختار روایی ساده ای را در بطن خود می پروراند. در این ساختارِ ساده گویی، عناصر تشکیل دهندة پدیده از نقطة a به سمت b ، از bبه سمت c و ... حرکت می کنند؛ شبیه رشد تکاملی دانه تا مرحلة درخت شدن و میوه دادن. آنچه به ساختاری پیش رونده و روایی شکل داستانی می بخشد، گشتارهایی است که از سوی نویسنده/ راوی بر پیکرة موضوع تحمیل می شود؛ این گشتارها در تو...

نگاره‌های متعددی با موضوع معراج پیامبر اسلام (ص)، در نگارگری ایران خلق‌شده است؛ اما آثار تولیدشده با توجه به ویژگی‌های سبکی نگارگری ایران و متأثر از شرایط فکری زمانه و دیدگاه حامیان، ازنقطه‌نظر شیوه، کیفیت و روایت با یکدیگر متفاوت‌اند. در این زمینه، از دوره صفوی دو نگارۀ معروف و شاخص با ویژگی‌های منحصربه‌فرد و برجسته‌، موجود است که عبارت‌اند از: نگارۀ معراج نسخۀ خمسه اثر سلطان محمد و نگارۀ معرا...

تاریخ بیهقی اثری ویژه در تاریخ و ادبیات فارسی است که شیوه نثر آن تأثیری ماندگار بر آثار و حتی اشعار پس از خود گذاشته است. شگردهای داستانی به کار رفته در این اثر، پژوهشگران فراوانی را برانگیخته تا از منظر داستانی به آن بنگرند. بررسی کارنامه بیهقی‌پژوهی در ایران نشان می‌دهد، به ماجراهای حسنک‌وزیر و افشین و بودلف بیش از دیگر ماجراها توجه شده است. ماجرای نخست در دوران بیهقی روی داده و دومی پیش از ع...

تفسیر "الدرالمنثور فی التفسیر بالمأثور" سیوطی از جامع ترین تفاسیر اثری اهل تسنن در قرن دهم هجری قمری است. سیوطی در این تفسیر روایات فراوانی از رسول خدا (ص)، صحابه، تابعین و تابعین تابعین نقل کرده است، که در این میان شماری از روایات تفسیری، به امیرالمومنین (ع)، حسنین (ع)، امام سجاد (ع)و صادقین (ع)اسناد داده شده است. سیوطی تنها به نقل روایات اکتفا کرده و ذیل روایات، هیچ گونه نظری از خود، ارائه ن...

قرآن یگانه منبع عظیم فرهنگی است که در طول چندین قرن نوع بشر را رهبری کرده و آیات، کلمات و آهنگ آن را خداوند متعال آفریده است. اعجاز قرآن تنها در فصاحت و بلاغت خلاصه نمی شود. تا کنون ده ها کتاب ارزشمند در زمینه اعجاز قرآن کریم توسط دانشمندان اسلامی به رشته تحریر درآمده و هرکدام اعجاز قرآن را از جنبه ای خاص بررسی و اثبات کرده است. یکی از پژوهش هائی که در قرن اخیر آغاز شده و هم چنان ادامه دارد، ب...

نویسندگان زن در حوزه ادبیّات داستانی در برابر تقسیم بندی جامعه به مردانه و زنانه مقاومت می کنند، به مشکل هویّت و جایگاه زن ایرانی در یک مرحله تغییر و تحوّل اجتماعی می پردازند و تلاش زنان برای خودیابی را با انتقاد از جامعه مردسالار درمی آمیزند، امّا نوع و چگونگی این ایستادگی نیازمند تبیین است. هر نویسنده ای برای بیان اندیشه ها و مفاهیم خود علاوه بر انتخاب موضوع از روش، طرح، نشانه و شیوه های روایتگری...

چکیده روایت شنو یکی از چهار نقش اصلی در روایت (نویسندة واقعی، خوانندة واقعی، راوی و روایت شنو) است؛ از این رو آگاهی از ‏آن به شناخت ویژگی های متن روایی منجر می شود. پرسش مقالة حاضر این است که تأثیر علایق و واکنش های مخاطب در بسط ‏داستان و نحوة گسترش پیرنگ چگونه است؟ و روایت شنو چه نقش های دیگری در روایت دارد؟ روایت شنو در مثنوی بسیار ‏آشکار است؛ راوی مستقیم او را مورد خطاب قرار می دهد و مخاطبی ...