هدف این مقاله بررسی موقعیت میدان روشنفکری و موضع آن در مواجهه با فرآیند دموکراتیزه­شدن فرهنگ در سطوح فرمال و محتوایی و نوع این رابطه براساس میانجی­گری میدان طبقات اجتماعی و میدان قدرت است. بدین منظور از نظریه میدان­های بوردیو به­عنوان چارچوب مفهومی و برخی شاخص‏های دموکراتیزه­شدن فرهنگ از منظر کارل مانهایم استفاده ­شده­ است. لذا ابتدا ویژگی‌های میادین قدرت، روشنفکری و طبقات اجتماعی توصیف شده است...

چکیده رمان نفرین زمین داستان نزاع تجدد با سنت و روشنفکر با حکومت و سند شکست روشنفکر و سنت است.آل‌احمد این رمان را برای ایفای رسالت روشنفکری که برای خود قایل بود، نوشته است. وی در این رمان به بهانة نقد اصلاحات ارضی، با تجدد و دین‌سازی در برخی محافل فکری و سیاسی، و با اقتصاد بورژوایی مخالفت می‌کند. بدین جهت رمان در برخی قسمت‌ها به یک بیانیة سیاسی تبدیل می‌شود. گاهی نیز واقعیت‌ها مغفول می‌مانند چ...

چکیده ندارد.

پژوهش حاضر، به بررسی و نقد کثرت­گرایی دینی در فلسفة دین سید حسین نصر می­پردازد. در این تحقیق، ابتدا رابطة سنّت، دین و حکمت خالده از نگاه نصر بررسی شده و سپس مبانی کثرت­گرایی دینی در فلسفة دین وی بررسی و تبیین می­گردد. «قائل شدن به مبدأ واحد برای تمام ادیان»، «تمایز میان ظاهر و باطن در عالَم و در دین»، «قائل شدن به وحدت باطنی و کثرت ظاهری در عالم هستی و در دین»، «تفکیک حقیقت به حقیقت مطلق و حقیقت ...

این مقاله حول مسأله اقتدار و نسبت آن با سوژه آزاد مدرن در ایران امروز اختصاص دارد. فرض مقاله آن است که سامان‌دهی سیاسی جامعه ایرانی از مقطع ورود به دوران مدرن، جز با وصول به الگویی از نسبت میان اقتدار و سوژ‌گی مقتضی جامعه مدرن امکان‌پذیر نیست. در دوره‌های مختلف تلاش‌های متعددی برای برساختن این دوگانه صورت پذیرفته است به طوری که می‌توان استدلال کرد؛ تنها اندیشه‌هایی در عرصه...

در مقطعی از تاریخ انقلاب اسلامی جدال بین طرفداران هایدگر آلمانی با طرفداران پوپر انگلیسی، انگیزه بخش روشنفکران دینی در ایران بالاخص دهه 70 در زمینه های نظری بود. هایدگر فیلسوف شهیر آلمانی که احمد فردید، امام خمینی را همسخن وی در نقد غرب معرفی می کرد، بحث خود را از هستن شروع و به اندیشه ختم می نماید. ایشان اندیشمندی پست مدرن است که در تقابل با اندیشه دکارت، به نقد تجدد و فلسفه غرب می پردازد. علا...

تربیت اسلامی در عصر حاضر با چالش های گوناگونی روبه رو است. بخشی از این چالش ها ناشی از مواجهه جهان بینیِ «خدامحور» با جهان بینیِ «دنیامحور» جهان غرب است. در این میان پست مدرنیسم به جهت آموزه های پیچیده خود، جهت گیری های ضد و نقیضی را در بین اندیشمندان مسلمان برانگیخته است؛ تا جایی که برخی آن را به منزلة فرصتی مغتنم برای تربیت دینی و چاره ای برای کاستی های آن تلقی کرده اند و برخی دیگر معتقدند تفکر...

جابری، برای ریشه یابی علل عقب ماندگی دنیای عرب، گفتمان های دینی و اجزای معرفتی آن ها را بررسی و نقد و نقطة آغاز تعالی و انحطاط تمدن عربی ـ اسلامی را، در عصر تدوین، جست وجو می کند؛ عصری که اندیشه های اسلامی با محوریت متن قرآنی، در قالب دستگاه های گوناگون معرفت اسلامی (معقولات دینی) در کنار نظام های معرفتی غیر اسلامی (نامعقول دینی)، شکل گرفتند. در نظر جابری، نظام های معرفتی درون زا، که بر بال معق...