چکیده هنر نمایشنامه برای اولین بار در یونان باستان با بنیه ای غنایی و در قالب تراژدی، شکل واقعی به خود گرفت؛ سپس کشورهای اروپایی از آن تقلید کرده و در بهترین وجه به تغییر و تحول آن پرداختند. در اواخر قرن هفدهم با حمله ناپلئون به مصر، جهان عرب نیز از این هنر بی نصیب نماند و هنرمندان و ادیبان بزرگی در این زمینه فعالیت کرده و استعدادهای خود را شکوفا نمودند. احمد شوقی یکی از بزرگ ترین شاعران مصری ...

تشبیه و تمثیل و به عبارت دقیق تر بیانات تصویری قرآن، از موضوعاتی است که از دیرباز مورد توجه دانشمندان و پژوهشگران اسلامی و قرآنی بوده است. منتها در این تحقیق از بعد دیگری که تاکنون مورد توجه نبوده است، بررسی می شود و آن خاستگاه آنهاست. پنهان نیست که غرض از مصورسازی و ممثل سازی مطالب، آسان سازی مطالب پنهان و پیچیده و اثر گذاری افزون تر بر مخاطبان است؛ به همین رو، مطالب در قابل مثال ها و نمونه ها...

قرآن کریم از همان لحظه های نخستین نزولش، توجّه عرب را به خود جلب کرد. در این میان ادبا و شعرای عرب تحت تأثیر اسلوب بی نظیر آن قرار گرفته و گاهی به صورت های مستقیـم یا غیر مستقیـم، آیـات و عبـارات آن را در آثـار خود می گنجاندند؛ امّا عصری که در تاریخ ادبیّات عرب بیش از هر زمان دیگر، شاهد ظهور و رواج آیات و شواهد قرآنی در آثار ادبا بوده است، عصر انحطاط می باشد. عصر فترت یا انحطاط به لحاظ تاریخی پس ا...

از میان اشعار شاعر شعر های سیاسی اش جایگاه ویژه ای دارد و دلیل شهرت شاعر به خاطر همین اشعار سیاسی اش می باشد. او در شعرهای سیاسی اش به مضمون هایی چون حکام، خبرچینان، آزادی، سلطه اجانب و دعوت به انقلاب و غیره می پردازد. و در این راستا بیشتر از فن هجاء بهره می برد و شاید بتوان گفت قصیده ای نیست که از هجای حاکمان خالی باشد. در اشعارش به ذکر قهرمانان عرب و بزرگان و نیز به ذکر حوادث سیاسی و تاریخی و...

مقامه یکی از شکل های بیانی رایج ادبیات عرب است که در قرن چهارم هجری به دست بدیع الزمان همدانی ساختاری منظم یافته و در فرهنگ و ادبیات جامعه ی اسلامی آن روزگار از پایگاه و ارج ویژه ای برخوردار بوده است . در این جستار به فرهنگ و ادبیات و اندیشه هایی پرداخته شده است که می توان گفت درون مایه ی بیشتر مقامات بدیع الزمان بر اساس آنها شکل گرفته است. بسیاری از مقامه نویسان، از این قالب بیانی ، برای ترویج...

جاحظ نویسنده توانای عرب در حدود سال 160 هجری قمری در بصره به دنیا آمد و پس از سالها تلاش علمی و نگارش کتب ادبی به سال 255 ه .ق وفات یافت . اودارای تألیفات ارزشمند است که میتوان از کتاب های ((البیان و التبیین )) و ((البخلاء)) و ((الحیوان)) و چندین رساله دیگر نام برد هرکدام آنها از نظر ادبی میتواند بازتابی وسیع از ادبیات عربی در عصر عباسی باشد. انتقاد همواره یکی از شیوه های بارز برای بیان مشکلا...

زبانِ طنز از قدرتی بس ژرف برخوردار است؛ قدرتی که در سایة آن گوینده می‌تواند بسیاری از معضلات را بازگو و در بهتر شدن اوضاع تلاش نماید. زمانی که جامعه به بلایا و آشفتگی‌های فرهنگی و اخلاقی فراوانی دچار باشد، بر دامنة طنز، به‌ویژه هجو و هزل افزوده می‌شود. در این مقاله اثبات شد که عطاملک جوینی با طبعِ شوخ و انتقادی خود، همانند بسیاری از شوخ‌طبعان و منتقدان تاریخ این سرزمین، از این ابزار شگفت و تأثیرگ...

چکیده بدیهی است که در ادبیات امروز ملل مختلف، شاعران ابزارهای گوناگونی را برای بیان افکار و خواطر درونی خود به کار می گیرند و می توان گفت یکی از این ابزارها، زبان رمزی است که در ادبیات معاصر عرب نیز از نگاه شاعران به دور نمانده است ورمز آنطور که گفته اند آن است که هم بر وجود خویش دلالت کند و هم بر مظاهر و مفاهیمی فراتر از وجود عینی خویش. رمز برای شاعران، فضاهای ادبی وسیع تری را فراهم می آور...

رودکی نظر به جایگاه رفیعش در ادب پارسی همواره مورد توجه شاعران، نویسندگان و مورخان عرب بوده است و به فراخور آثار و اشعارشان از جلالت قدر و علوّ مقام وی سخن گفته اند. از مهم ترین این شعرا و نویسندگان می توان به ابراهیم بن یحیی بن عثمان غزی، احمد بن عمر منیفی، نجاتی نیشابوری، ابوحیان توحیدی، عز الدین بن اثیر جرد جزری و یاقوت حموی اشاره کرد که در آثارشان دربارۀ رودکی سخن گفته اند. در بحث از جایگاه ...

آنچه در این پژوهش مورد توجه قرارگرفته است، بررسی مملکت‌داری و حکومت و شیوة کشورداری با توجه به سخنان امیرالمؤمنین علی (ع) در نهج‌البلاغه و خواجه نظام الملک توسی در سیاست‌نامه با تکیه بر اخلاق و مسئولیت‌های حاکمان است. چگونگی تحقق اهداف و آرمان‌های حکومت و نیاز آن به حاکمی با ویژگی‌ها و توانمندی‌های خاصّ تربیتی، اخلاقی، علمی، عقیدتی و سیاسی، تعامل و تأثیر باورهای دینی در شیوة کشورداری، بهره‌گیری ...