روحانیت، انقلاب مشروطه و ستیز میان سنّت و تجدّد دکتر مهدی رهبری تاریخ دریافت: 30/11/86 تاریخ پذیرش: 04/03/87 چکیده ورود ایران به عصر جدید و ایجاد شکاف و انقطاع در سیر طبیعی تاریخ و سنت- که با خشونتی همراه با شکست های خارجی و استعمار همراه بود- ایران را وارد دورانی کرد که به رویارویی بزرگ میان سنت و مدرنیته انجامید. درحالی که سنت و مدرنیته از نظر بنیادهای فلسفی، سیاسی، اقتصادی، اجتم...

مدرنیته رویکردی است حاکم بر فرهنگ غرب که از دوره? رنسانس آغاز شد و اکنون دامنه اش به سراسر جهان بسط یافته است. در مدرنیته با فراموش کردن خداوند و وحی، انسان و عقل او محور و معیار همه? جهان قرار می گیرند. از این رو برای انسان مدرن هیچ چیز آنچنان مقدس نیست که بتوان بدون سنجش و داوری دقیق یعنی بدون نقد، آن را پذیرفت. بنابراین نقد به عنوان یکی از مهمترین دستاوردهای مدرنیته، از مدرنیته جداناشدنی است...

بنیاد دوئالیسم فلسفة غرب، که در مدرنیته به تجلی نهایی خویش رسید مبتنی‌بر تضاد عقل/ غریزه، آسمان/ زمین، روح/ تن، و لذت/ اخلاق بود. فوکو نقد این دوئالیسم را که با نیچه، هایدگر، مارکس، و فروید آغاز شده بود به سرمنزل نهایی خویش، به نفع غریزه/ زمین، رساند. این مقاله به بررسی اندیشه‌های میشل فوکو، گسست وی از گفتمان فلسفی/ سیاسی مدرنیته، و تداوم‌های وی بر آن‌ها می‌پردازد. مدرنیته با اومانیسم، ادعای نف...

رمان های اجتماعی بیش از هر اثر دیگر می توانند بستری مناسب برای بازتاب حوادث و واقعیتهای جامعه باشند. رمان "قلبُ اللیل" از برجسته ترین آثار نجیب محفوظ است که به خوبی توانسته برخی حوادث و رویدادهای اجتماعی معاصر را در مصر بازتاب دهد. از جمله ی این حوادث مهم، تقابل میان سنّت و مدرنیته است که با هنرمندی و ظرافت خاصی در این رمان به تصویر کشیده شده است. مقاله-ی حاضر در صدد آن است که با روش توصیفی- تحلی...

از آن هنگام که مدرنیته به ایران پا گذاشته و مظاهر آن در مقیاس وسیع به زندگی روزمره ایرانیان وارد شده، افراد گوناگونی از منظر حوزه های تخصصی دینی، اجتماعی و اقتصادی به تحلیل این فرآیند و آثار و پیامدهای آن در ایران پرداخته اند. در سطحی دیگر افراد دیندار عادی قرار دارند که در طول زندگی روزمره خود با مظاهر مدرنیته در عرصه های گوناگون مواجهه و برخورد داشته و دربرابر آن از خود واکنش نشان می دهند. ای...

رمان های اجتماعی بیش از هر اثر دیگر می توانند بستری مناسب برای بازتاب حوادث و واقعیتهای جامعه باشند. رمان "قلبُ اللیل" از برجسته ترین آثار نجیب محفوظ است که به خوبی توانسته برخی حوادث و رویدادهای اجتماعی معاصر را در مصر بازتاب دهد. از جمله ی این حوادث مهم، تقابل میان سنّت و مدرنیته است که با هنرمندی و ظرافت خاصی در این رمان به تصویر کشیده شده است. مقاله-ی حاضر در صدد آن است که با روش توصیفی- تحلی...

مطالعه سیر تاریخی علوم، نشان می دهد که آن علوم در راستای پیشرفت جوامع، تکامل یافته اند. در این سیر تاریخی، جوامع پس از گذر از دوران کشاورزی و صنعتی به دوره ای می رسند که از آن به عنوان مدرنیته یاد می شود. مدرنتیه پیامدهای بسزایی در کلیه جنبه های زندگی انسان اعم از زندگی اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، زیست محیطی داشته است. هدف این پژوهش بررسی  متغیرهای مربوط به مدرنیسم در توسعه تکنیک های حسابداری مدیر...

از دوره قاجار به بعد، ظرف یک قرن و نیم گذشته، تجدد و نحوه مواجهه با آن از مسایل عمده فرهنگ ایران بوده که البته در فرآیند تحول مفهوم هنر و چگونگی خلق آثار هنری تاثیرات خاص خود را به جا گذاشته است. پژوهش حاضر به بررسی فرایند خلق اثر هنری، در دوره گذار از سنت به مدرنیته در ایران می پردازد. برای این منظور، از آراء میخاییل باختین، نظریه پرداز روس، استفاده شده است. علت انتخاب باختین، وجود مفاهیمی مان...

نوع برخورد و عکس العمل اندیشمندان عرب در برابر روشنگری و مدرنیته، تعیین کننده دستگاه نواندیشی آنان است. رویکرد اقبالی برخی از این اندیشمندان به اندیشه روشنگری و روشنفکری غربی، با گرایش به  ارزش های  مدنی و ویژگی های فکری و فلسفی تمدن اروپایی آغاز شد. سپس این رویکرد با گرایش به مطالعات جدید علوم انسانی مانند ساختارگرایی، زبانشناسی، هرمنوتیک، معناشناسی و انسان شناسی، توسط گروهی از روشنفکران برجست...