این خیابان سرعت‌گیر ندارد اثری داستانی است که پیرنگ آن بر بستر دغدغه‌ها و تقلاهای زنی برای به چنگ آوردن و حفظ استقلال شخصی خود گسترده شده است. این تلاش و تقلاها، همان‌طورکه می‌توان حدس زد، در رابطه یا مواجهه با دیگری "مرد" یا "فضای مردانه" گشوده می‌شود. در این نوشتار با تکیه بر مفاهیم نظری و شیوة تحلیل روایی ملهم از نگاه باختینی، برآنیم تا نشان دهیم که اولاً، در این داستان نه یک دیگری، بلکه سه د...

بهره‌گیری از ابزارها و دانش‌های جدید معرفتی و زبانی نوعی تدبر روشمند در آیات و مصادیق آن است و به رمزگشایی از لایه‌های زیرین مفهومی در قصص قرآنی می‌انجامد. این جستار با شیوة توصیفی- تحلیلی در آیات مرتبط با قصۀ همسر عمران ضمن بررسی ساختار و مفهوم مناجات همسر عمران، مؤلفه‌های گفتمان‌مدار متن را بر اساس نظریۀ تحلیل گفتمان فرکلاف مشخص می‌کند. از این رهگذر، ظرفیت شگرف متون قصص قرآنی در فرآیند معنا‌س...

                                                                                    دو مکتب رئالیسم انتقادی و عقلانیّت انتقادی به راهبری روی باسکار و کارل پوپر از تأثیرگذارترین مکاتب فلسفی و فکری در قرن بیستم و تاکنون بوده‌اند. علیّت در تبیین و توضیح حوادث و رویدادهای طبیعی و اجتماعی نقش دارد. از دیدگاه مکتب رئالیسم انتقادی، علیّت ناظر به رابطة بین حوادث انض...

فتوحات وجنگ‌هایی که پس از رحلت پیامبر| رخ داد و منجر به گشوده شدن دروازه‌های ایران و روم شرقی و آفریقا گردید متفکران و عالمان مسلمان را با پرسش‌هایی مواجه کرده است پرسش‌هایی مانند این که آیا فتوحات مشروعیت داشته‌اند؟ در صورت عدم مشروعیت این رویداد؛ ملاک بهره‌مندی اهل بیت^ از نتایج آن چه بوده است؟ و آیا اصولاً می‌توان میان عدم مشروعیت یک عمل و نتائج آن تفکیک کرد؟ در این نوشتار به این نتیجه رسیدیم...

چکیده  بحث تحریف قرآن از اساسی‌ترین مباحث علوم قرآنی است. چه اینکه با اثبات آن، اعجاز و اعتبار قرآن و حدیث دچار آسیب جدی خواهد شد. قائلان به ‌تحریف به دستاویزهایی چند برای اثبات آن تمسک جسته‌ا‌ند. موضوع نسخ تلاوت از جمله آن‌هاست، گر چه‌ نسخ کتاب چندگونه تصور می‌شود و کما بیش اختلاف نظر در مورد آن‌ دیده می‌شود؛ اما محور بحث در این مقاله بررسی ادله نسخ تلاوت است که عالمان اهل سنت آیات محذوف از قر...

دنیایی که ما در آن زندگی می‌کنیم همراه با رنج‌ها، دردها، گرفتاری‌ها و مشکلات است. دردها و رنج‌هایی از قبیل تنهایی، نا امیدی، افسردگی و شکست که همانند سایه ما را تعقیب می‌کنند. در ادبیات قرآنی مسأله سختی‌ها و دشواری‌ها و نقش آن‌ها در زندگی مورد توجه قرار گرفته است. بسیاری از مردم در زندگی خود این حقیقت را تجربه کرده‌اند که هنگام بروز مشکلات طاقت فرسا و هجوم طوفان‌های سخت زندگی، در زمان‌هایی که ا...

فیلسوفان ناسازگارگرا با اتکا بر دو شرط «لزوم بدیل‌های گشوده برای عامل اخلاقی» و «انتخاب‌گری اصیل شخص از میان این بدیل‌های محتمل» و نیز منشاء حقیقی‌بودن او نسبت به کنش‌هایش، ضرورت و تعیّن علّی را با اراده آزاد و مسئولیت اخلاقی متعارض برشمرده‌اند. ون اینوگن ازجمله این فیلسوفان است که با استدلالی مستقیم و بی‌آنکه از مفاهیمی همچون «توانایی عمل به‌گونه‌ای دیگر» یا «اجتناب‌پذیری» یاری بگیرد، می‌کوشد تا...

ماهیت وجودی تمدن کمتر در فلسفه بررسی شده است، ولی آن مقدار از فلسفه که به تمدن پرداخته است، مسائل مهمی را پیش کشیده و جنبه‌ها و زوایای تازه‌ای را گشوده است. در این مقاله، نه به همه جنبه‌های فلسفیِ تمدن، بلکه تنها به برخی از پرسش‌های فلسفی در باب تمدن پرداخته‌ایم تا به فهمی عمیق‌تر و درکی فراتر از تعریف‌های لفظی از تمدن، ماهیت تمدن و عناصر وجودی آن برسیم.  مهم‌ترین مسائل  فلسفی‌ که در این نوشته ب...

در این جستار با اشاره به برخی قلمروهای تلاقی منطق و اخلاق، به مشکلات و راه‌حل‌ها و عرصه‌های جدید و بدیع پژوهش که ثمرۀ این تلاقی‌ها بوده، پرداخته می‌شود. از میان مباحث و مسائل بسیار، در این مجال، این چند مناقشۀ منطقی فلسفی را گزارش و بررسی می‌کنیم: شکاف «است ـ باید» (مسألۀ هیوم) و طرح برخی راه‌حل‌های طرح‌شده در مقابل آن و پارادکس‌های منطقِ تکلیف، اصل منطقی‌ـ‌اخلاقی «بایستن مستلزم توانستن است» و ت...

نیاز روحی انسان‌ها به معنادار نگاه کردن به جهان و زندگی و فرار از بی‌معنایی، و نگاه به دین به‌عنوان عاملی برای معنادار کردن زندگی، افق جدیدی جهت شناخت هرچه بیشتر دین گشوده و رهیافتی جدید به‌نام رهیافت معنا به‌وجود آورده است. این رهیافت با ارائه تفسیری جدید از انسان و دین و ارتباط آن‌دو، معتقد است در شناخت انسان و دین‌ باید به همه ابعاد آن توجه داشت. یکی از ویژگی‌های انسان نیاز...