ادیب قاسمی (1238- 1308ه.ش)، نویسنده و شاعر طنزپرداز کرمانی در زمان قاجاریه بود. تدریس در دارالفنون و حشر و نشر با مشروطه­ خواهان را از ویژگی های بارز حیات او دانسته ­اند. وی نیستان و خارستان را با نظیره­ گویی از بوستان و گلستان سعدی تألیف­کرد. این نظیره ­گویی طنزآمیز با ابتکار شخصی مؤلّف خویش همراه­ گشته و مجموعه ای متنوّع و مفرّح را  فراهم‌نموده­است. بلاغت طنز در آثار ادیب قاسمی با شگردها وصنعت ه...

  سده ی ششم هجری دوران شکوفائی علوم ادبی واسلامی بود. دانشمندان بزرگی دراین دوران زیستند و آثاری گرانسنگ از خود برجای نهادند: طبرسی، ابوالفتوح رازی، زمخشری، بیهقی، ابن جوزی، ابن فتال نیشابوری وابن اثیر از شمار این عالمانند. یکی از این دانشمندان ذوالفنون ابن شهرآشوب مازندرانی بودکه پس از بهره گیری از استادان نامی به تالیف آثاری ارزشمند دست یازید. تسلط ابن شهرآشوب برادبیات و شعر عربی در آثار او ن...

بدون تردید داناترین شخص به قرآن و علوم آن پس از رسول خدا (ص)، حضرت علی (ع) است. بخشی از این علوم در قالب نقل، روایت و خطبه به اصحاب و معاصران ایشان انتقال یافت که در آثار و مجموعه‌های روایی و تفسیری به دوره‌های بعد منتقل گردید. یکی از این آثار، کتاب نهج‌البلاغه است که هر چند مدوِّن آن، سیّد رضی، گلچینی از خطبه‌ها، نامه‌ها و حکمت‌های آن حضرت (ع) را عمدتاً در پنج سالة حکومت ایشان، با رویکرد بلاغی گِرد...

ابراهیم حسن­بیگی از نویسندگان توانمند معاصر است که تاکنون آثار داستانی متعددی را در حوزۀ ادبیّات پایداری تألیف کرده است. در این پژوهش سعی شده، تحلیلی سبک‌شناختی از رمان «ریشه در اعماق» وی که جزو آثار برتر ادبیات پایداری است، ارائه شود. این مقاله، با بهره­گیری از شیوهً توصیفی-تحلیلی، به بررسی سبکی رمان مذکور در چهار لایۀ واژگانی، نحوی، بلاغی و ایدئولوژیک پرداخته و درصدد پاسخگویی به این پرسش است که...

مطالعه و بررسی در سیر مباحث بلاغت نشان می دهد در منابعی نظیر صناعتین و البیان و التبیین، توجه به موضوع اقتضای حال از نخستین تعاریف نقل شده برای بلاغت و از اساسی ترین معیارهای بلاغت کلام و متکلم به شمار رفته است. در دوره های بعد نیز در تألیفات مربوط به حوزه بلاغت چه در آثاری که بر مبنای نقد و تحلیل شعر شاعران گوناگون تألیف شده نظیر الموازنه و الوساطه و چه آثاری که در پی اثبات دلایل اعجاز قرآن بو...

یکی از قرآن پژوهان ممتاز عصر حاضر که با رویکرد درون متنی و نگرشی متفاوت نسبت به گذشته، به بیان جلوه های پیوستگی و انسجام آیات قرآن کریم پرداخته است، دکتر فاضل صالح السّامرائی می باشد که دوران زندگی خود را صرف تحصیل علوم مختلف زبان و ادبیات قرآن نموده است. ایشان در راستای تحقّق هدف فهم دقیق مفاهیم آیات، با طرح مباحث بلاغی و ادبی، سعی در جبرانِ خلل موجود در تفاسیر قرآن داشته و در این مسیر، تألیفات و...

ظهوری ترشیزی از شاعران نام آور سده ی دهم ویازدهم هجری است که مراحل زندگی و سبک اشعارش از ویژگی های خاصی برخوردار است. مسئله ی اصلی این پژوهش شرح و تحلیل نکات بلاغی دیوان ظهوری است. از این رو ابتدا با استفاده از منابع تاریخ ادبیّات و تذکره ها، درباره ی زندگی، اعتقادات، مسافرت هاو معرفی آثار و تحلیل مهم ترین ویژگی های سبک او بحث و بررسی و سپس به شرح و تحلیل نکات بلاغی اشعار وی پرداخته شده است. ظ...

تحقیقات و مطالعات منطقة تاریخی طبیعی پاسارگاد که در شمار آثار میراث جهانی است، بیشتر در رابطه با کاوش های باستان شناسی و کشف آثار به جا مانده است. ازآنجایی که موقعیت دقیق مکانی دریاچة باستانی پاسارگاد و مسیر بستر باستانی رودخانة پلوار – سیوند معیارهای ارزشمندی در تعریف منظر طبیعی پاسارگاد، و نحوه سازماندهی و ترکیب عناصر این مجموعه اند، می توانند در تعیین حریم حفاظتی این مجموعه با ارزش نیز کمک ک...

در این پژوهش روند حرکت آرایه های بلاغی برای رسیدن به سمبل و تولید بافت های نمادین کلام در فرهنگ شعر معاصر فارسی با تکیه بر اشعار احمد شاملو و نگاهی خاص به شعر «مه» از مجموعه ی «هوای تازه» بررسی شده است. حرکت از تشبیه به سوی استعاره، و از استعاره به سمت نماد، حرکتی تدریجی است که با ساختارهای اجتماعی ادبیات و سیر تطور سبک ها ارتباطی مستقیم و تنگاتنگ دارد. سمبل یا نماد از میان دیگر مقوله های بلاغی...

در میان صنایع بدیعی، کمتر آرایه ای را می توان یافت که از نظر اهمیّت، ارزش سجع و موازنه را در آفرینش آثار منثور کلاسیک فارسی دارا باشد. نثری که بر این اساس شکل می گیرد، نثر موزون و مسجّع است که نوعی از کلام ادبی محسوب می شود و خصیصه اصلی آن، ایجاد آهنگ و موسیقی برای انتقال هرچه بهترِ معنای متن، از طریق تأثیرگذاری بر مخاطب است. سؤال این است که «آیا گلستان سعدی در استفاده از نثر مذکور، به جز رعایت قو...