جنبش­های اجتماعی از مباحث اساسی در نظریه­های انقلاب­اند که به­واسطه همین اهمیت، نظریه­های مختلف کوشیده­اند آن‌ها را توضیح دهند. یکی از مهم­ترین این نظریه­ها، نظریه محرومیت نسبی است. قیام سیاه­جامگان به­دنبال جلب حمایت گروه­های فرودست و با تمسک به آن در برخی شعارهای خود، سطح انتظارات ارزشی طبقات اجتماعی را بالا برد. این درحالی بود که با برآمدن عباسیان، سطح توانایی ارزشی مردم تغییر چندانی پیدا نک...

جنبش های اجتماعی که از اواخر سال 2010 در خاورمیانه و شمال افریقا و در جهان عرب آغاز شده، که برخی از آنها به وقوع انقلاب در این کشورها منجر شده، مانند تونس، مصر و لیبی، و برخی هنوز در حال وقوع و شکل گیری است مانند یمن و بحرین، توجه بسیاری از صاحب نظران و تحلیل گران در داخل و خارج منطقه را به خود معطوف داشته است. هر چند متغیرهای متعددی را در چگونگی شکل گیری این جنبش ها می توان جستجو کرد، از جمله ...

گونه‌شناسی و یا تقسیم و تفکیک انواع پدیده‌‌های اجتماعی براساس توجه به ویژگی‌‌های مشترک در کنار وجوه ممیزه به مطالعه دقیق‌تر امور و شناخت بهتر واقعیت‌‌های اجتماعی کمک می‌کند. چرا که از آشفتگی و درهم‌ریختگی ذهنی کاسته و قدرت تمیز انواع پدیده‌‌های اجتماعی را که در نظر اول غیرقابل تفکیک به‌نظر می‌رسند، فراهم می‌سازد. مقاله حاضر با هدف ابهام‌زدایی از پدیده معنویت‌گرایی جدید و گروندگان به آن و تلاش ب...

نهضت نامه های ابریشمی، حرکتی سیاسی و مذهبی بود که به وسیله ی شخصی به نام محمود الحسن دیوبندی مشهور به شیخ الهندی بر ضدّ انگلیسی ها در هندوستان و شبه قاره صورت پذیرفت که دامنه ی آن تا افغانستان و ایران کشیده شد. وی تحت تأثیر افکار سلف گرایانه رهبران مدرسه ی دیوبند هند قرار داشت و چون مکاتبات و نامه های رهبران این حرکت، بر روی پارچه هایی از جنس ابریشم نوشته می شد، این جنبش به نام نهضت نامه های ابر...

گیدنز برخلاف جامعه شناسان کلاسیک و با عنایت به پیدایش جنبش های نوین دینی، به ویژه بنیادگرایی اسلامی، دنیوی شدن دین در دنیای مدرن را نپذیرفته و با تفسیر بازاندیشانه ، کارکردهای دین را متناسب با اقتضائات جامعۀ جدید، معنایابی کرده است. گیدنز معتقد است که دین می تواند با مدرنیته هم زیستی داشته باشد، مشروط به آنکه تن به گفت وگو و بازاندیشی بسپارد. این نظریه، هرچند به لحاظ پاسخ گو دانستن دین به سوالا...

ریشه بحث توسعه را در (در قالب مفاهیم تجدد‌طلبی و نوسازی و اصلاحات در دوران جدید)، باید از زمان جنگهای ایران و روس و دیدگاه‌های دولتمردانی مانند: عباس میرزا و قائم‌مقام فراهانی و سپس دوره صدارت میرزا تقی‌خان امیرکبیر و اصلاحات آن زمان جستجو کنیم. بنابراین اندیشه جدید و آغاز جنبش آزادی‌خواهی،‌ تجدد و پیشرفت و حکومت قانون از آن زمان شکل گرفت و به‌طور کلی سه رویکرد فکری به موازات یکدیگر –گاه با تلف...

جنبش جنگل در سال‏های پایانی جنگ جهانی یکم (1914-18م/1333-37ق) با قشون انگلیس درگیر جنگ‏هایی شد که زمینه‏ها و علل وقوع آن به تحولات نظامی قفقاز بازمی‏گشت؛ زیرا در آن زمان، قشون انگلیس ناگزیر بود که خود را به‌سرعت از خطۀ گیلان به آن منطقه برساند، اما عبور این قشون از گیلان با مخالفت جنبش جنگل روبه‌رو شد که درنهایت به جنگ بین دو طرف انجامید. نبرد‏ جنبش جنگل با قشون نیرومند انگلیس، ازجمله رویدادهای...

به قدرت رسیدن خاندان عباسی، یکی از وقایع مهم و تاثیرگذار تاریخ اسلام و جهان است. آنان پس از ساقط کردن بنی امیه با ترفندهای مختلف بیش از 500 سال بر جهان اسلام فرمانروایی کردند. یکی از عوامل تسلط عباسیان همراه نمودن علویان، که قرابت نزدیکی با پیامبر اسلام (ص) داشتند، بود. استفاده از « شعارالرضا من آل محمد» یکی از ابزارهای غصب حکومت، و در ظاهر واگذاری آن به علویان بود. عباسیان پس از کسب قدرت و...

این مقاله متکفل نقد و بررسی نظریه ای است[1]  که با اصل قرار دادن     سکولاریزم و مبانی آن می کوشد امکانی برای توجیه حکومت دینی بر پایه آن بیابد. ماهیت مصادره ای نظریه، جابجایی موضوع نزاع از فلسفه سیاسی به معرفت شناسی، مغالطه هست و باید، ارائه تصویری از حکومت دینی و سکولاریزم که نامتعارف بوده و نه مورد پذیرش دینداران و نه سکولارهاست از جمله مشکلاتی است که این بررسی در نظریه می یابد. [1] نظ...

این مقاله متکفل نقد و بررسی نظریه ای است[1]  که با اصل قرار دادن     سکولاریزم و مبانی آن می کوشد امکانی برای توجیه حکومت دینی بر پایه آن بیابد. ماهیت مصادره ای نظریه، جابجایی موضوع نزاع از فلسفه سیاسی به معرفت شناسی، مغالطه هست و باید، ارائه تصویری از حکومت دینی و سکولاریزم که نامتعارف بوده و نه مورد پذیرش دینداران و نه سکولارهاست از جمله مشکلاتی است که این بررسی در نظریه می یابد. [1] نظریه مز...