مسئله معاد از دیرباز مورد توجه فیلسوفان بوده است. آرزوی دیرینۀ فلسفه، تبیین عقلانی معاد جسمانی بوده و هست. ابن‌سینا راه اثبات معاد جسمانی را منحصر در شرع می‌دانست و آن را خارج از توان عقل بشر قلمداد می‌کرد. در حالی که دست عقل را در اثبات معاد روحانی باز می‌گذاشت و شرع را در این زمینه، مؤید عقل می‌دانست. در این مقاله، پس از ذکر دیدگاه‌های ابن‌سینا در خصوص معاد، با توجه به آثار مختلف وی، مبانی ف...

در طول تاریخ، محوری‌ترین موضوعی که انبیای الهی کوشیده‌اند مردم را به سوی آن سوق دهند، اصل توحید و نفی شرک بوده است. از جملة این تلاش‌ها، رویکردهای استدلالی و عقلانی حضرت ابراهیم (ع) است که در قرآن کریم منعکس شده‌است. وی در مواجهة فکری با مشرکان زمان خود برای نفی ربوبیت ستارگان، ماه و... و نیز اثبات توحید ربوبی، از برهان بهره می‌گیرد. از این برهان، تبیین‌های مختلفی صورت گرفته‌است.یکی از این تبیی...

چکیده : در این مقاله به تبیین نگرش افلاطون در خصوص چگونگی شناخت مثال خیر از طریق فرایند دیالکتیک پرداخته شده است. روش نگارنده جهت رسیدن به این امر، تحلیل آثار افلاطون و مفسران او در خصوص چگونگی ارتباط دیالکتیک و مثال خیر و نقش دیالکتیک در فرایند معرفت‌شناختی انسان به مثال خیر بوده است. دستاورد تحقیق نشانگر آن است که از نظر افلاطون شناخت انسان دارای مراتبی است که با هر مرتبه‌ای از آن مرحله...

رفتارهای زیست­محیطی از جمله رفتارهایی هستند که امروزه مورد توجه اکثر محیط­گرایان قرار گرفته شده­اند. در این مقاله به منظور تبیین رفتارهای زیست­محیطی از تئوری کنش عقلانی آیزن و فیشباین استفاده شده است. متغیر­های نگرش زیست­­محیطی، هنجارهای­ذهنی، قصد انجام رفتار، باورهای رفتاری و باورهای هنجاری سازه­های اصلی این مدل را تشکیل می­دهند. روش­­ پژوهش، پیمایشی و با ابزار پرسشنامه اطلاعات لازم جمع آوری ش...

نظریه امامت و ولایت مبتنی بر آیات قرآن و احادیث نبوی و علوی و ولوی است که با نگاه درون دینی قابل دسترسی و اثبات است و یک ضرورت عقلانی- معرفتی و به منزله استمرار نبوت و رسالت است که با رویکردی «برون دینی» قابل تبیین و دفاع معقول و منطقی و مبرهن است و همچنین یکی از ضروریات «فطرت» و باطن شریعت است. لذا امامت و ولایت نظریه ای قدسی، اصلی و کلامی است نه عرفی، فرعی و فقهی، هرچند که دارای ساحت های اعتق...

مشاهده‌ رفتارهای اخلاقی در زندگی روزمره افراد، مغایر با دیدگاه‌های متعارف در حوزه‌ انتخاب عقلانی و نفع­جویی شخصی در تصمیمات بوده است. با توجه به مفهوم رفتار عقلانی و هدف‌محور بودن رفتارهای بشری، نیاز به شناخت و تبیین رفتارهای اخلاقی، بیش از پیش لازم و ضروری می‌نماید. در این میان، مهمترین تئوری موجود در پیش­بینی رفتار تجربی افراد یعنی تئوری مطلوبیت انتظاری فاقد اتفاق نظر در برخورد با رفتارهای اخ...

این مقاله دیدگاه افلاطون را درباره رشد اخلاقی تحلیل و بررسی می‌کند. اگرچه نخستین تحقیق علمی درباره رشد اخلاقی و پیوند آن با رشد عقلانی را روان‌شناسان دوران معاصر انجام دادند، اما به گواهی تاریخ، مفهوم رشد اخلاقی و ارتباط آن با رشد عقلانی را نخستین بار افلاطون طرح کرد. در حالی که روان‌شناسان با نگاهی توصیفی به بیان چگونگی پیشرفت ذهنی و قضاوت‌های اخلاقی انسان و ارتباط آنها با یکدیگر پرداخته‌اند، ...

بررسی نقش وجایگاه تفکرفلسفی ونگاه عقلانی در موضوعات معرفت شناختی تاریخ گذشته ما یکی از مهم ترین مباحث همیشگی فرهنگ تاریخی ما بوده است که علیرغم مخالفان و موافقان بسیار در باب حیطه کار ومیزان کارایی آن ،هنوز هم به درستی تبیین نگشته و محل چالش بسیار است . اگرچه این مساله از دیرباز مد نظر متفکران مسلمان بوده است ودر باب نقش و جایگاه عقل و تفکر فلسفی نکته های فراوان وبعضا عمیق و قابل تامل گفته اند ...

در سبک شناسی گفتمانی،ادبیات ظرفی است برای بیان اندیشه­ها و عقایدی که صرفا مربوط به پدیدآورنده آن نبوده، بلکه در ارتباط با محیط و بافتی است که متن مورد نظر در آن تولید شده است. با این وصف ادبیات محصول گفتمانی است که در آن بالیده و محیط، بافت، مسائل فرهنگی و ایدئولوژی مسلط بر دورانی که مولد آن متن خاص است، همگی در رشد و پیدایی آن تأثیرگذار هستند. در ادبیات فارسی، سبک خراسانی، محصول گفتمانی است که...