در این مقاله سعی شده است با روش توصیفی ـ تحلیلی دیدگاه قاضی عبدالجبار در مورد مناقشه معرفتی ذهنیت‎گرایی در سه حیطه متافیزیکی (هویات‌ خارجی)، ارزش‌های اخلاقی و ارزش‌های زیباشناختی بیان شود. هرچند تا کنون پژوهش‎‏هایی درباره عینیت یا ذهنیت ارزش‎های اخلاقی از دیدگاه عبدالجبار انجام شده، اما کار مستقلی که به بررسی ذهنیت‎گرایی در هر سه حیطه پرداخته باشد،...

کانت در فلسفۀ نقادی خویش، در صدد تبیین سه مسئلۀ کلی است؛ «شناخت»، «اخلاق» و «زیبایی» سه دغدغۀ اصلی بشر و در واقع، سه بعد وجود آدمی هستند که کانت در سه نقد، جداگانه آن ها را بررسی کرده است. وی در «نقد عقل محض»، به مسئله شناخت، مقوّمات و حدود آن پرداخته است و سعی کرده بر اساس انقلاب کپرنیکی خویش، مبانی استقراء را تبیین و توجیه کند. با این حال، استقراء مد نظر وی مستلزم پشتوانۀ دیگری به نام اصل یکنو...

در رساله به دو موضوع جامعه شناسی هنر، لوکاچ، سارتر و زمان فربه تر از لازمان - در روش به آغاز از کلیت- و در بررسی نیز به ادراک معاصر پرداخته ام. هدف ام درک زیباشناختی هستی شناسانه، برای پذیرش مسوولیت که ناشی از خردورزی زمان حاضر است. جامعه شناسی هنر ماهیت جامعه را جنبشی از »خلاقیت جمعی« می بیند. هر جامعه ای به سمت یک الگوی انتزاعی پیش می رود، و هنر خطوط محسوس آن را مشخص می کند. زیرا رابطه ی میا...

یکی از ویژگی های نظام ارزشی،سلسله مراتبی بودن آن است که در این میان، مرتبه یا میزان اولویت ارزشها،رفتار افراد را تعیین می کند.یکی از عواملی که نقش حیاتی درشکل دهی نظام ارزشی جوانان دارد پایگاه اجتماعی- اقتصادی خانواده می باشد.هدف عمده و اصلی این پژوهش" بررسی تأثیر پایگاه اجتماعی- اقتصادی خانواده بر سلسله مراتب نظام ارزشی جوانان شهرستان نجف آباد می باشد." این تحقیق به روش پیماش و با استفاده از ت...

حق پاسداشت کرامت انسانی، استقلال و حق‌های بشری در جامعه، غلبۀ گفتمان حق در عرصۀ زمان کنونی است. حق تعیین سرنوشت به‌مثابۀ بنیان بسیاری از حق‌ها، اقتضا دارد تا توانش نظارت مستمر و تعقیب خط سیر قدرت را با هدف تحدید آن، در مرزهای حق‌ها و آزادی‌های بشری داشته باشد. روابط ناشی از حق نظارت همگانی بر قدرت همچون بسیاری از حق‌ها مناقشه‌برانگیز است. این امر ضرورت تبیین آن را با هدف منقح‌سازی ساحت حق از تح...

هویت‌یابی یهودیان اسرائیل، یکی از مسائل مهم در ارزیابی وضعیت جامعه‌شناختی، سیاسی و اجتماعی این ساختار سیاسی است. بررسی جریان‌های غالب در میدان گفتمانی صهیونیسم، حاکی از آن است که تمایزگذاری و غیریت‌سازی منطبق با تحولات و رویدادهای مهم این میدان، یکی از اجزای جدانشدنی در هویت‌یابی یهودیان بوده است. این امر موجب شده است تا هدایت و کنترل رفتار سیاسی ساکنان این ساختار سیاسی در جهت استمرار و حفظ مید...

در این مقاله به خاستگاه قصه با توجه به نیازهای روانی بشر اشاره شده است و به عنصر ایجاد تضاد به عنوان اصلی ترین جنبه زیباشناختی برای آفرینش یک اثر ادبی و هنری توجه شده است و سرانجام رنج و لذت ، تنش و آرامش به عنوان عواملی برگرفته از واقعیت زندگی ، الهام بخش آفرینش قصه و نمایش معرفی شده اند.

اصطلاح «نظم» در ادبیات پارسی دری، ناظر بر دو معنی است: یکی وزن عروضی و دیگری نظم نحوی. این جُستار، مفهوم نظم را یک کیفیت زیباشناختی در نحو سخن می‌داند و آن را از اصطلاح نظم به‌معنی وزن عروضی جدا می‌کند. نخست، نظریۀ نظم و تبار آن را معرفی می‌کند؛ سپس با تبیین دو مفهوم نظم پایه (ساخت نحوی دستورمند) و نظم هنری (ساخت نحوی دستورگریز) می‌کوشد تا نقش دستورگریزی نحوی را در فرایندِ هنری شدنِ سخن و شکل‌...

یوری لوتمان، تأثیر شعر را حاصل برخورد نظام­هایی مختلف می­داند که به­طور همزمان در متن عمل می­کنند. البته وی از نظام تصاویر شعر سخن نگفته، ولی این نظام را نیز به دیگر نظام­های مورد نظر لوتمان می­توان افزود. کارکرد این نظام، حاصل پیوند میان تصاویر است. از این منظر، شبکة این تصاویر می­تواند دلالت­هایی معنایی و زیباشناختی نیز داشته باشد. در مقالة حاضر، با بررسی پیوند میان دو تصویر باده و چهره در شع...

در تفکر جان لاک، ذهن در عملکردی فعال صورت های محسوس و متوالی کسب شده از حواس بیرونی و درونی را با هم تألیف می کند و دربرابر اعیان خارجی، اعیانی علمی (ذهنی) می سازد و بدین ترتیب به مفاهیم ماهوی از اعیان دست می یابد. در ادامه، فاهمة برخی از تصورات مشترک مربوط به چند عین مشابه را گزینش می کند و آن ها را ذاتیات اعیان مذکور و بنابراین «نوع» آن ها معرفی می کند. بنابه این عقیده، مؤلفه های انواع را ما ...