شجاع احمدوند
دانشگاه علامه طباطبایی
[ 1 ] - چهار روایت در فهم معنای مطالعات میان‌رشته ای
آیا مطالعات میان‌رشته ای در دوران معاصر از برداشت یکسانی برخوردار بوده و معنای واحدی برای آنها متصور است؟ امروزه در باب ضرورت مطالعات میان‌رشته ای تقریباً اجماع قابل قبولی در میان متفکران و صاحبنظران وجود دارد. برخلاف چند دهه قبل دیگر نمی توان از استقلال حوزه های علوم انسانی سخن گفت. این حوزه ها به شدت به هم پیچیده اند و لذا بحث میان‌رشته ای بحث عام و متعارفی شده است. در این راستا روای...
[ 2 ] - درآمدی مقایسه ای بر منابع مالی تبلیغات انتخاباتی (مطالعه نظام های انتخاباتی ایران، فرانسه، روسیه و امریکا)
تأمین صحیح هزینه‌های تبلیغاتی نامزدها نقش مهمی در سلامت نظام انتخاباتی و همچنین جلوگیری از فسادهای مالی و سیاسی بعد از احراز پست های مربوطه دارد. اصول حاکم بر تبلیغات بخش مهمی از قوانین انتخاباتی را به خود اختصاص می‌دهد اما قوانین انتخابات سیاسی جمهوری اسلامی ایران توجه کافی به نظارت بر بعد مالی تبلیغات انتخاباتی نشان نداده است و این اجمال و نارسایی هم شامل عدم تعیین سقف برای هزینه‌های تبلیغ...
[ 3 ] - فلسفه سیاسی هگل و مدرنیته
فلسفه هگل چهرهای ژانوسی دارد هم فلسفهای متافیزیکی است و هم سکولار. او بهدنبال تئوریزه کردن شرایط زمانه خود است و از اینروست که به مدرنیته و پیامدهای آن توجهی ویژه دارد. مدرنیته از رنسانس آغاز شد و بر شاخصهایی چون خردگرایی، تفکر انتقادی، اندیشه ترقی، افسونزدایی، تفرد، پرهیز از پیشداوری استوار بود. تمرکز این مقاله بر اهمیت و نقش فلسفه سیاسی هگل در مدرنیته است، لذا میکوشد تا جایگاه اندیشه هگل ...
[ 4 ] - فهم تحول و تطور اسطوره فرهایزدی؛از عهدساسانی تا دوران اسلامی
اسطوره فرهایزدی از مهمترین ارکان اندیشه سیاسی ایران باستان و جزو مولفههای اصلی مفهوم شاهیآرمانی بود. این اسطوره کارویژههای سیاسی مشروعیتآفرین داشت، رفتهرفته دستخوش تحول معنایی شد. پرسش اصلی پژوهش حاضر آن است که سازوکار این تحول معنایی و تطور محتوایی چه بود؟ در این جستار با روش تحلیلی-تفهمی مبتنی بر معناکاوی و فهم همدلانه شواهد تاریخی ذیل رهیافت جامعهشناسی تفهمی، این موضوع بررسی می‌شود. ...
[ 5 ] - نزاع گفتمانی سنت و مدرنیسم: درآمدی بر زیستقدرت عصر ناصری
مدرنیسم یک اپیستمه است؛ یعنی صورت‌بندی از دانایی که در دوره و منطق‌های خاص از جهان شکل گرفته است. این مهم بدین معناست که معرفت نهفته در مدرنیسم برآمده از ساختارها، قواعد، رسوم، تعاملات قدرت و منطق‌های جاری در عرصهی زیستی انسان اروپایی بوده است. این فرآیند محصولی تاریخی است که تغییرات در عرصهی دانایی نسبت همسانی با قواعد زیستی دارد. اما زمانی‌که این اپیستمه بر حسب اقتضای سیاسی به حوزهی جغرافی...
[ 6 ] - تأثیر سرمایۀ نمادین در ساخت و بازتولید تمایزهای هویت‌ساز در اسرائیل
هویت‌یابی یهودیان اسرائیل، یکی از مسائل مهم در ارزیابی وضعیت جامعه‌شناختی، سیاسی و اجتماعی این ساختار سیاسی است. بررسی جریان‌های غالب در میدان گفتمانی صهیونیسم، حاکی از آن است که تمایزگذاری و غیریت‌سازی منطبق با تحولات و رویدادهای مهم این میدان، یکی از اجزای جدانشدنی در هویت‌یابی یهودیان بوده است. این امر موجب شده است تا هدایت و کنترل رفتار سیاسی ساکنان این ساختار سیاسی در جهت استمرار و حفظ مید...
[ 7 ] - فقدان نزاع تاریخی و شکست مشروطیت در ایران
نظریه ترقی مشروطه که بهدرستی «آستانه جدید» ایران نام گرفته‌‌است، قصد داشت تا باتحدید دولت درایران، اساس مشروطیت را بنانهد. اما واقعه مشروطه دیری نپائید و ازدل آن«بلیه عظما»، سلطنت رضاشاهی شکل‌گرفت. این‌که چرا آمال بزرگ روشنفکران ومشروطه‌خواهان یکسره برباد رفت و نیز واقعیت تاریخی که‌ایران را به لبه پرتگاه رسانید و همگان‌را متقاعد کرد که برای نجات کشور، دولت مقتدر مرکزی تأسیس شود، که البته چ...
[ 8 ] - نسبت آرمان و واقعیت در اندیشة سیاسی زرتشت، مانی و مزدک در دورة ساسانی
این مقاله بر آن است تا نسبت میان «آرمان» و «واقعیت» را در اندیشة زرتشت، مانی و مزدک مورد واکاوی قرار دهد. اندیشه های زرتشت مبنای شکل‌گیری دولت ساسانی و حرکت تأسیسی اردشیر بابکان بود. مانی و مزدک که در دورة ساسانیان ظهور می کنند، در تقابل با ساسانیان قرار گرفته و با وجود همکار...
[ 9 ] - رویکردی نظری به مفهوم بنیادگرایی (با تأکید بر بنیادگرایی یهودی)
بنیادگرایی در سال‌های اخیر به دلیل گسترش در بخش‌هایی از جهان چون خاورمیانه، افزایش نقش آن در منازعه اعراب ـ اسراییل، افزایش نقش سیاسی اسلام در تعدادی از جمهوری‌های شوروی سابق، رسوایی‌های اخیر بنیادگرایان مسیحی در آمریکا و... خود را به عرصه عمومی تحمیل کرده است. محققان دانشگاه شیکاگو با ارایه «پروژه بنیادگرایی» نگاهی پلورال و میان فرهنگی به تعریف بنیادگرایی کرده و معتقدند مراد از بنیادگرایی، گر...
[ 10 ] - علم سیاست در امریکا: بنیادها و نتایج
علم سیاست دانشی انتزاعی- کاربردی است چرا که در بادی امر به دنبال مدیریت بهتر شهر و جامعه بود. البته این دانش، هم به دنبال شناخت غایات و اهداف حکومت بود و هم به دنبال به دست دادن ابزار مناسب تحقق آن اهداف؛ لذا هم وجه کاربردی داشت و هم وجه نظری. باوجود برجستگی وجه نظری، این دانش ماهیتاً کاربردی و مسئله محور است. این کاربردگرایی که مفهوم مسلط اندیشه سیاسی در غرب است بیش از همه در جامعه امریکا از طر...
[ 11 ] - درآمدی بر بنیادها و نتایج علم سیاست در ایران
مناقشات مربوط به ماهیت و واقعیت علم سیاست در ایران جزو مباحث مرسوم در سال‌های اخیر است. عده‌ای آن را ساختی نظری برای امری واقعی دانسته‌اند تا بدان وسیله بتوانند چارچوبی تجریدی برای پدیده‌ای عینی تدارک ببینند. اما عده‌ای دیگر برآنند که علم سیاست ماهیتاً دانشی کاربردی است، چراکه در بادی امر در پی مدیریت بهتر شهر و جامعه بوده است. بر این اساس، هدف این مقاله بررسی وضعیت این دانش و تحول...
نویسندگان همکار