منصب نسقچی که از زمان صفویه در نظام دیوانی و تشکیلات دربار وجود داشت پس از سقوط صفویه همچنان به حیات خود ادامه داد اما در دوره قاجاریه به عللی چند از فهرست تشکیلات درباری ایران حذف گردید. واکاوی علل و عوامل موثر بر حذف این منصب از فهرست مناصب دوره قاجاریه به عنوان مسئله اصلی این تحقیق مد نظر است. روش گردآوری داده ها در این پژوهش کتابخانه ای و اسنادی است و روش تحلیل تبیین کارکردی. نتایج حاصل از ...

چکیده ندارد.

«لوطی» و «لوطی گری» در فرهنگ و مناسبات اجتماعی شهری ایران، تاریخی دیرپا و بنیاد و آبشخور این پدیده اجتماعی و فرهنگی عمری به درازای تاریخ «جوانمردی» دارد. لوطیان به عنوان میراث زوال یافته «عیاری» و «فتوت» عامل همیشه حاضر در بسیاری از آشوب ها و حوادث سیاسی دوره ی قاجار، به ویژه حوادث مشروطیت بودند. پژوهش حاضر ضمن بررسی پایگاه اجتماعی لوطیان، کارکردهای آنان در دوره ی قاجار را مورد بررسی قرار داده ...

چکیده شالبافی و بافت منسوجات پشمی از سابقه دیرینه‌ای در کرمان برخوردار است و پشم و شال کرمان از مهم‌ترین کالاهای صادراتی کرمان تا قبل از دوره قاجار بود. این صنعت در دوره قاجار شکوفا شد و کرمان مهمترین منطقه شالبافی در ایران بود. بخش مهمی از رشد این حرفه ناشی از محیط جغرافیائی کرمان و نواحی آن بود که باعث می‌شد پشم و کرک مرغوبی در این منطقه به عمل آید. گسترش این حرفه جمعیت انبوهی از شالبافان و ب...

هدف پژوهش: در تعدادی از فلوس­های دوره صفوی و قاجار،  نقشمایه ماهی در دوکنار گلی چندپَر ضرب شده است. ترکیبی از این نقشمایه در مُهرهای دوره قاجار نیز مشهود است. این مقاله با هدف پیدایش نماد نقشمایه ماهی آئین مِهر در مُهرها و فلوس­ها به مطالعه و تحلیل می­پردازد. فرضیه پژوهش: علل پیدایش نقشمایه ماهی در فلوس­ها و مُهرهای دوره قاجار موضوع این پژوهش است. مقاله قصد دارد با فرضیه اصلیِ«پیدایش این نقوش با تأثی...

بررسی اجمالی تاریخ دوره قاجار نشان می دهد، جانشینی از عرصه هایی بود که دولت روسیه در آن بسیار مداخله می کرد. در تاریخ کهن ایران هرچند می توان نمونه هایی از مداخله بیگانگان را در امر جانشینی یافت، برای نخستین بار، در دوره قاجار، جانشینی رسماً و در توافق نامه گلستان و عهدنامه ترکمانچای به عرصه قدرت نمایی روسیه تبدیل شد و این کشور بنابر فصل هفتم عهدنامه ترکمانچای از ولایتعهدی عباس میرزا، که در راه ...

در حوزة مطالعات تاریخ دورة قاجار، به طبقات پایین اجتماعی کمتر پرداخته‎شده و تاریخ نگاران ابعاد گوناگون زندگی، نقش و اهمیت آنها را نادیده گرفته اند. یکی از شاخص ترین اعضای گروه های پایین دست در این دوره، چاروادارها بودند که با کرایه دادن چهارپایانشان، امرار معاش می کردند. پژوهش حاضر، به ویژه با جست‎وجو در سفرنامه های دورة قاجار، بر اساس روش توصیفی ـ تحلیلی و بررسی کتابخانه ای، در صدد پاسخ‎گویی ب...

هویت در هنر دارای وجوه و لایه های مختلفی است که هر وجه آن به عوامل متفاوتی باز می گردد . لذا هر اثر هنری می تواند دارای لایه های هویتی متعددی باشد. هنر دوره قاجار با توجه به مسائل سیاسی و اجتماعی ،رجوع به فرهنگ ایران باستان و نیز ارتباط گسترده با غرب ، از وجوه مختلفی برخوردار است، لذا می توان لایه های هویتی چندگانه ای را در آن بازشناخت . این مقاله درصدد است که به این سوالات پاسخ دهد: لایه های ه...

بنای صارم الدوله از مهمترین بناهای قاجاری واقع در شهر تاریخی کرمانشاه می باشد، این بنا متعلق به شاهزاده صارم الدوله فرزند ارشد عماد الدوله حاکم کرمانشاه می باشد . خانه صارم الدوله علاوه بر معماری اصیل ایرانی دارای نقاشیهای دیواری زیبایی در اتاق پنچ دری واقع در ضلع غربی می باشد. این نقوش دیواری دارای موضوعات حماسی، عاشقانه و تزیینی می باشد که در قابهایی با تزیینات فراوان تلفیقی از هنر ایرانی و ا...

هدف: هدف اصلی این نوشتار، شناخت و تحلیل یکی از اسناد سلطانیات عصر قاجاری، یعنی ملفوفه ­فرمان و تبیین اهمیت تاریخی چنین اسنادی در پژوهش‌های سیاسی، اجتماعی، ملکی، و حقوقی ایران دورة قاجار است. روش/ رویکرد پژوهش: پژوهش حاضر، با روش توصیفی‌تحلیلی- تاریخی باتکیه بر اسناد پایگاه‌های آرشیوی و متون اصلی انجام گرفته است. یافته‌ها و نتایج پژوهش: بنابراین، یکی از منابع و سرچشمه‌های مهم که از متن و محتوای ...