نظم و نثر ادب کهن فارسی، انباشته از ابیات و واژه هایی در نکوهش و خوارداشت زنان است، که گویندگان آن ها با استناد به آیات و حدیث، تلاش کرده اند، با نسبت دادن بسیاری از آن ها به بزرگان دینی، ناخودآگاه، زنان را نادیده بگیرند و آنان را سراپا عیب و گناه نشان دهند.پژوهش پیش رو بر آن است که نشان دهد چرا آیات و احادیث، دست آویز این زن ستیزی شده و کج فهمی ها چه گونه می تواند گاهی تفسیر آیات و یا مضمون حد...

افضل الدین بدلیل ابراهیم بن علی معرو ف به خاقانی شروانی نویسنده و شاعر بزرگ قرن ششم ، جز بزرگترین قصیده سرایان زبان و ادبیات فارسی است که به زبان عربی نیز شعر گفته . عمده شهرت خاقانی به خاطر قصاید پرهیمنه و مطنطن اوست که به زبان دشوار و صور خیال عالی و دور از ذهن سروده شده است . تسلط شاعر بر دانشهای زمان خود و اشرافش بر احادیث و علوم اسلامی و نسطور و اساطیر و تلمیحات سامی – ایرانی – عبری - ... ...

جلال الدین محمد بلخی معروف به مولانا یا مولوی (672-604 هجری ) از آنجا که در خانواده ای فرهیخته دانش دوست و دانش پرور با این همه به راستی خدا شناس و خدا ترس و سیراب از معارف اسلامی و بزرگ زاده و بزرگ شده بود از همان آغاز کودکی با آموزش های ژرف اسلامی بالیدن گرفت و بزرگ شد. گذشته از گفته های مولوی شناسان آثار به جای مانده از مولوی به خوبی نشان می دهد که این عارف بزرگ، در معارف اسلامی و نیز فرهنگ ...

موضوع اصلی در این تحقیق، بررسی شیوه های تأثیرپذیری از آیات و احادیث در آثار عطّار با تکیه بر دیوان وی است. تلاش شده است اشارات و تلمیحات قرآنی و دینی و انواع تأثیرپذیری از آن دو، در آثار این شاعر برجسته ی ایرانی، نشان داده شود. در این راستا، با اشاره به زندگی عطّار و آبشخورهای فکری او به ویژه قرآن و حدیث ابیاتی از آثار شاعر به خصوص دیوان شعر ش که متحلّی به آیه ای از قرآن یا حدیث است استخراج کرده و...

بهاءالدیّن سلطان­ولد از قدرتمندترین مشایخ طریقۀ مولویه محسوب می­شود؛ او نه تنها از هیچ کوششی برای توسعۀ این مکتب فروگذار نکرد، بلکه به واسطۀ قدرت علمی و روحانی والای خود توانست به شرح و بسط افکار پدرش مولوی بپردازد و به تقلید از او آثاری را به وجود آورد که در تبیین افکار عارف رومی بسیار ارزنده به شمار می­روند؛ وی­ علاوه بر مثنویهای سه­گانه و دیوان اشعار، مجموعه­ای به نثر به نام معارف دارد؛ غور و...

در این نوشتار مختصر کوشش بر آن است که وجود صنایع بدیعی اقتباس، تضمین و تلمیح در دیوان عارف بزرگ قرن ششم و هفتم هجری، ابن فارض حموی مصری، مورد تحقیق و بررسی قرار گیرد . هنگامی که شاعر در ضمن کلام منظوم اش چیزی از قرآن یا حدیث، و یا مصراعی یا بیتی از شعر دیگری بیاورد و یا در آن به قصه ای معروف یا مثلی مشهور برای تقویت معنای مقصود، اشاره کند از صنایع بدیعی اقتباس، تضمین و تلمیح بهره برده است . و چ...

سید حسن غزنوی از گویندگان توانای قرن ششم هجری است. دیوان وی نخستین بار در سال 1328ش. به تصحیح محمّدتقی مدرّس رضوی، منتشر شده است امّا به علّت استفاده از نسخه های مغلوط و متأخر، اغلاط، تصحیف ها و افتادگی های بسیاری در آن راه یافته است. موضوع این رساله تصحیح مجدّد دیوان این شاعر است که به روش انتقادی و بر اساس 9 دستنویس دیوان (4 نسخ? اصلی، و 5 نسخ? معین) و 10 سفینه و جنگ خطّی انجام گرفته است. رساله شام...

چکیده شیخ فریدالدین محمد بن ابراهیم نیشابوری ( 618-540 ه ) یکی از شاعران نامی خراسان است که در نیشابور – به روایتی کدکن – متولد شد.عطّار علوم زمان خود را فرا گرفت و چنانچه از شعرش بر می¬آید دیوان¬های شاعران قبل خود را مطالعه کرده بود. معلومات عطّار بر آثارش جمله دیوان تأثیر فراوان گذاشته است و شاعران بعد او نیز تحت تأثیر شعر او قرار گرفته¬اند. یکی از آثار عطّار، دیوان – شامل 872 غزل، 30 قصیده، 2...