امروزه مناطق شهری بخصوص کلان­شهرها با جذب جمعیت، سرمایه و فعالیت، تبدیل به مراکز اصلی خدمات، تجارت، تولید، مصرف و سکونت شده­ و در مسیر پاسخگویی به نیازهای روزافزون خود، بسیاری از منابع انسانی و طبیعی را باچالش­های اساسی مواجه نموده است. در این میان، مقولة شهرنشینی توده­ای که به معنای افزایش فزاینده مهاجرت به شهرها، شهرنشینی گسترده، رشد فیزیکی شهرها و... می­باشد، گریبانگیر بسیاری از شهرها، بویژه...

زندگی اجتماعی و اقتصادی انسان تحت تأثیر پدیده ای به نام شهرنشینی دچار تحول و دگرگونی شده است. این پدیده، تحت تأثیر انقلاب صنعتی و رشد اقتصاد سرمایه داری در کشورهای اروپای غربی وقوع یافت و پس از آن به کشورهای در حال توسعه تسری یافت. شکل گیری و توسعه ی شهرهای کوچک و بزرگ در نظام های شهری کشورهای صنعتی، عمدتاً هماهنگ با مراحل رشد و توسعه ی صنعتی بوده و دارای الگوی متعادلی است، اما در کشورهای در حال...

در چند دهه اخیر سکونتگاه­های شهری دنیا با سرعت زیادی گسترش یافته و به شهرهای بزرگ تبدیل شده‌اند. این گسترش در مورد کشورهای در حال توسعه حادتر می‌باشد، به‌طوری‌که یکی از بارزترین ویژگی‌های شهرنشینی در این کشورها توزیع فضایی نامناسب شهرها می‌باشد. سرعت و شتاب افزایش جمعیت در شهرها و تمرکز جمعیت در کانون‌های خاص و محدود و بازتاب آن بر ساختار کالبدی و فیزیکی شهرها از جمله مسائلی است که در سال‌های ا...

امروزه سیاست های شهرنشینی از الگوی رشد افقی به سمت رشد هوشمند تغییر کرده است که به ایده شهر فشرده  منجر می شود. بلند مرتبه سازی به عنوان یکی از روش های ساخت شهر های فشرده، برای استفاده حداکثر از فضا و منابع محدود، بسیار مورد توجه مدیران شهری قرار گرفته است. اما عدم توجه به معیارها و ضوابط لازم برای مکان یابی صحیح این ساختمان ها می تواند باعث بروز مشکلات متعددی در مناطق شهری و آینده شهرها گردد. ...

شبکه شهرها به عنوان اصلی ترین مکان استقرار جمعیت و مؤثرترین مکان در جابه‏جایی های جمعیت، از اهمیت زیادی در برنامه‏ریزی‏ها برخوردار است. پرسش اصلی این مقاله این است که اندازه بهینه جمعیت در شهرها کدام است وچگونه می توان تعادل جمعیتی را در یک محدوده جغرافیایی ایجاد کرد؟ نویسنده با پیش بینی جمعیت شهرهای منطقه آذربایجان تا افق 1400 و برنامه‏ریزی برای آن بر اساس مدل رتبه ـ اندازه تعدیلی متناسب با می...

رشد و تغییر ساختار و توسعه پایدار شهری و بهره گیری از منابع طبیعی متکی بر شرایط محیطی، کارکردی، جغرافیایی و جمعیتی شهر و منطقه است. نظر به اهمیت منابع طبیعی و نقش آن ها در توسعه پایدار، استفاده درست و منطقی از این منابع از جهات گوناگونی ضروری است. مدیریت این منابع در رشد و توسعه شهرها به صورت توسعه عمودی شهرها در کشورهای توسعه یافته شکل گرفته است، اما در برخی مناطق ایران به ویژه منطقه سیستان با...

عدم کنترل مهاجرت روستاییان به شهرهای بزرگ مشکلات عدیده ای را در شهرها و حتی روستاها موجب شده است از جمله مشکلات اقتصادی فرهنگی در شهرها و خالی از سکنه شدن روستاها، که برای توسعه اشتغال و تولید در کشور مفید نخواهد بود. بنابراین اعمال سیاستگذاری های صحیح به ویژه عملکرد صحیح سیاست روستا-شهری راهکاری مناسب برای جلوگیری از مهاجرت روستاییان به شهرهای بزرگ به نظر می رسد. پژوهش حاضر در این راستا به روش...

رشد طبیعی جمعیت شهرها همراه با اهمیت شهرها به منزله مراکز اداری - تجاری و دافعه های مکانی حاکم بر روستاها رشد بی ضابطه ای را بر شهر حاکم کرده است، این در حالی است که بخش قابل توجهی از جمعیت شهری اضافه شده در جهان سوم در سکونتگاه های محدودیت اراضی در نواحی شهری مسائلی نظیر پرجمعیتی ، رشد کانون های خودرو و به تبع آن، انحطاطات زیست محیطی را به شهرها تحمیل کرده که بی تردید تبعات طبیعی ، اقتصادی و ا...

امروزه کلان شهرها با دربرگرفتن حجم عظیمی از جمعیت به نقاط کانونی تولید و مصرف بدل شده اند. این مسئله از یک سو دلایل رشد و توسعۀ سریع این کلان شهرها و مناطق حاشیۀ آنها را فراهم آورده و از سوی دیگر، مخاطراتی را در زمینۀ نحوه و چگونگی این توسعه در برابرشان قرار داده است. بدون شناخت و برنامه ریزی دقیق، کلان شهرها در پیامدهای منفی خود در حوزه های محیط زیست، منابع طبیعی، سلامت انسانی و ابعاد اجتماعی ...