عوامل ژئوپلیتیکی همواره از مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار بر مناسبات سیاسی کشورها بوده­اند. در دورة پس از جنگ سرد، عوامل ژئواکونومیکی در این زمینه نقش فراوان و ویژه­ای پیدا کرده‌اند. در سال­های اخیر عامل اصلی تعیین­کننده در حوزة دریای خزر، رقابت بین اروپا و ایالات متحده از یک‌سو و روسیه از سوی دیگر بوده است. روسیه بزرگ­ترین ذخیرة گازی متعارف در جهان را دارد و از مهم‌ترین عرضه­کنندگان به بازار اروپایی...

در این مطالعه کارایی کل عامل انرژی (TFEE) و پتانسیل ذخیره انرژی (EC) 37 کشور آسیایی با استفاده از مدل مرز تصادفی انرژی- نهاده، بر پایه تابع تولید ترانسلوگ در دوره ی 2011-1980، اندازه گیری شده است. نتایج در سال 2011 نشان می دهد که کشورهای سریلانکا، ماکائو، ویتنام، فیلیپین و هند بهترین عملکرد را در کارایی انرژی داشته اند، در حالیکه کویت، قطر و بحرین بدترین عملکرد را داشته اند. همچنین نتایج مربوط ...

با پایان یافتن جنگ سرد و فروپاشی شوروی سابق و برپایی کشورهای مستقل مشترک المنافع، این کشورها هدف آماج حملات سیاسی کشورهای منطقه ای و فرامنطقه ای قرار گرفتند. فروپاشی اتحاد شوروی سابق خلا ژئوپلتیکی قابل توجهی در منطقه قفقاز و آسیای مرکزی که یک منطقه حایل مهم بین چین، روسیه، دنیای اسلام و اروپا می باشد، ایجاد نمود. حملات سیاسی کشورهای غربی به منطقه قفقاز و آسیای مرکزی، یادآور خاطره تلخ رقابت روسی...

خروج نیروهای شوروی از افغانستان، مسئله افغان را در ذهن دولت مردان روس تا سال ها بعد ـ زمانی که ریشه جنبش های جدایی طلبانه درون قلمرو خود را در افغانستانِ تحت سلطه طالبان یافتند ـ به حاشیه برد. در این دوره سیاست روس ها به منظور کاهش تهدیدات افغان، بر کمک نظامی و تسلیحاتی به ائنلاف شمال تحت رهبری احمدشاه مسعود تمرکز یافت. حادثه 11 سپتامبر 2001 ابعاد جدیدی از تروریسم و تهدیدات بالقوه و بالفعل بنیاد...

طرح سپر دفاع موشکی به طور جدی در سال1983 با عنوان « ابتکار دفاع راهبردی» از سوی دولت ریگان برای مقابله با حملات احتمالی موشکهای قاره پیمای شوروی مطرح شد. اما استقرار این سامانه به دلیل مشکلات فنی و هزینه بسیار بالای آن از ادامه مسیر باز ایستاد. در دوره جرج بوش، وی خروج آمریکا را از پیمانِ معاهده ضد موشکهای بالستیک را اعلام نمود و استقرار این سامانه را در کشورهای چک و لهستان مطرح کرد. اما این مسئ...

در این مقاله، فرآیند منطقه ای سازی حوزه آسیای مرکزی به لحاظ اقتصادی و سیاسی با ملاحظه عوامل مختلفی چون همکاری های متقابل، اختلافات مرزی، جغرافیایی و آبی، اختلافات مربوط به انرژی و نیز اختلاف میان رهبران دولت ها و نفوذ غیر یکسان هر یک از آنها در یک منطقه واحد بررسی می شود. در بخش اقتصادی مقاله، بر روابط دوجانبه ازجمله تجارت متقابل و مرزی آنها که خاصیت فرعی و غیرسیستماتیک دارد، اشاره شده است؛ همچ...

از آغاز شکل‌گیری سازمان همکاری شانگهای در سال 2001 میلادی، هند درخواست عضویت دائم در این سازمان را مطرح کرده است. دلایل و انگیزه‌های چندی سبب تلاش هند برای عضویت در شانگهای شده است که می‌توان آنها را در قالب استراتژیک، سیاسی ـ امنیتی و اقتصادی موضوع توجه قرار داد. از منظر استراتژیک، هند در پی دستیابی به دروازه‌های آسیای مرکزی و جلوگیری از نفوذ پاکستان در این منطقه و ایجاد جهانی چند قطبی با نزدی...

سقوط شوروی، دوران جدید و تحولی بنیادین در تمامی ابعاد ، در روابط بین الملل ایجاد نمود. .از زمره این تحولات ساختاری می توان به ماهیت دگرگون شده نظام توزیع قدرت در سطح جهانی، شکل جدید مناسبات منطقه ای، اهمیت یافتن بیشتر عنصر اقتصادی درروابط بین کشورها ، افزایش تعداد بازیگران دولتی در جوامع بین المللی و پر رنگ تر شدن نقش قومیت ، مذهب و خرده ناسیونالیسم اشاره کرد. در واقع پس از فروپاشی شوروی - به ...

  با توجه به بحثهایی که اخیراً در مورد تبدیل بخشی از ذخایر بانک‎های مرکزی از دلار به یورو مطرح شده، ما در این مطالعه در پی بررسی تجربی ترکیب ذخایر خارجی بانک‌های مرکزی ایران، روسیه، عربستان و ترکیه هستیم. از آنجایی که ترکیب ذخایر خارجی بانک‌های مرکزی محرمانه است، برآورد آماری از مقدار ذخایر ارزی بر حسب یورو براساس ویژگیهای سری زمانی ذخایر کل (IFS-IMF) انجام می‎پذیرد. در این مطالعه سهم یورو و دل...

افزایش روز افزون مصرف انرژی و نیز عدم کشف منابع جایگزین سوخت های فسیلی از دغدغه-های عمده کشورهای صنعتی جهان است. اهمیت حیاتی نفت و گاز باعث شده است تا کنترل آن به عنوان یکی از عناصر اصلی قدرت در عرصه جهانی مورد توجه دائمی قدرت های بزرگ باشد. به همین دلیل روسیه در پی تسلط بر منابع انرژی به عنوان اهرم سیاسی است و همین مسئله موجب نگرانی اتحادیه اروپا شده است. زمانی نگرانی اتحادیه اروپا افزایش می ی...