خداوند متعال در آیۀ 46 سورۀ سبأ، مشرکان را به موعظۀ واحدی اندرز داده است: «قُلْ إِنَّمَا أَعِظُکم بِوَاحِدَةٍ أَن تَقُومُواْ لِلَّهِ مَثْنىَ‏ وَ فُرَادَى‏ ثُمَّ تَتَفَکرُواْ مَا بِصَاحِبِکمُ مِّن جِنَّةٍ». شناخت و درک پیام این آیه و موعظۀ مطرح‌شده در آن از اهمیت بالایی برخوردار است که مفسران در مورد آن آرای گوناگونی ارائه کرده‌اند. این پژوهش با ارزیابی آرای مفسران در تفسیر این آیه و به‌صورت ویژه در خصوص مقصود از توصیه به قیام در این آیه، به ای...

سبک­شناسی یکی از شیوه­های تحلیل فنی و ساختاری متون ادبی است که در میان پژوهش­های مربوط به زبانشناسی جایگاه والایی را به خود اختصاص داده است. امروزه سهم عمده­ای از مطالعات و تحقیقات حوزه زبانشناسی به سبک­شناسی اختصاص یافته است. این پدیدة ادبی و شیوه تحلیلی که در زبان عربی با عنوان «الاسلوبیّة» شناخته می­شود، در پی بررسی تفاوت­های موجود میان انواع متون است. بدون تردید قرآن کریم به عنوان نمونه­ای ب...

آیة 238 سورة بقره، یکی از بحث برانگیزترین آیات قرآن کریم برای مفسران بوده و یافتن مصداق "صلاة وسطی" که بخشی از آیه یادشده را ویژه خود کرده است، استدلال‌ها و کشاکش‌های بسیاری را برانگیخته است. ما در این مقاله ـ جدا از آنچه تاکنون، مفسران ارائه کرده و تنها به رغم انگیزة نیکوی خود، به اختلافات دامن زده‌اند ـ برای آن ‌که راه حل نوینی جست‌وجو و عرضه کنیم، نخست هشت قرینة منفصله و متنوع را که فقهی، اد...

داستان اسکندر استاد توس یکی از داستان های پر جاذبة شاهنامه است که فردوسی در لباس داستان، بسیاری از نکات اجتماعی و اخلاقی و سیاسی و دینی را در آن مطرح می کند و بخشی از سفرهای اسکندر را با سفرهای سه گانه ذوالقرنین در قرآن مجید ( بدون ذکر نام قرآن) هم آهنگ می نماید، اگر چه همة داستان های شاهنامه در اوج زیبایی است، اما داستان اسکندر حال و هوای ویژة خود را دارد، در این مقاله کوشش می شود، این داستان ...

عذاب استیصال به مجازات‌هایی گفته می‌شود که برای نابودی اقوام سرکش به هنگامی که هیچ وسیلة بیداری در آن‌ها مؤثر واقع نگردد، نازل می‌شود. پژوهش حاضر با روش توصیفی‌ـ تحلیلی به بررسی عذاب استیصال در قرآن می‌پردازد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد مطابق قرآن، اقوام گذشته همچون عاد، ثمود و لوط در اثر ستم و ظلم کردن، کفران نعمت و بت‌پرستی، فسق، تکذیب آیات الهی و انبیاء، کم فروشی، جلوگیری از دعوت انبیاء به ...

سبک‏شناسی، به عنوان یکی از روش‏های تحلیل متون ادبی امروزه بیشتر بر پایه «هنجارگریزی» استوار است. این نظریه که گاهی از آن با عناوینی چون «انحراف از نُرم» یا «عدول از زبان معیار» یاد می‏شود، یکی از مهمترین یافته‏های صورتگرایان روس است و تأکید آن بر تمایز یک اثر ادبی از صورت عادی زبان است. از آن جمله می‏توان به هنجارگریزی در عرصه دستور زبان یا همان بخش نحوی آن اشاره کرد که به شکل جابجایی ارکان جمله...

استعاره به خاطر انتزاعی بودن حوزة مذهب، از فراوانی بالایی در قرآن کریم برخوردار است. تا چندی پیش و قبل از پیدایش زبان­شناسی شناختی، استعاره بیشتر به عنوان رویکردی برای زیبایی­آفرینی و روشی برای ابداعات هنری قلمداد می­شد، امّا با طرح نظریة استعاره مفهومی، استعاره، ابزاری برای تفکّر و اندیشه به شمار رفت که در سراسر زندگی بشر جریان دارد و به کمک آن بسیاری از مفاهیم انتزاعی مفهوم­سازی می­شوند. این پ...