خواست و پسند انسان از روزگار باستان تا طبقه عامّه در ادوار متأخّرتر، غالباً علاقه‌مند نگهداشتِ روایات و الگوهای اساطیری بوده و بنابر همین ویژگیِ ناتاریخی بودنِ حافظه جمعی، بعضی از کسان و حوادث تاریخی را بر مبنای نمونه های مثالی به قالب اسطوره و حماسه و داستان کشانیده است (اسطوره ای شدن/ کردن تاریخ). در فرهنگ، ادبیّات و معتقدات ایرانی محتملاً امام علی(ع) برجسته‌ترین نمونه تبدیل یک شخصیّت تاریخی به چهره...

اسب‏ در ادبیات فارسی و فرهنگ ایرانی جایگاهی ویژه دارد. در متون اوستا و ادبیات باستانی ایران از اسب به‌ نیکی یاد شده است. شاعران، عارفان، نکته‏‌پردازان و خردمندان، پادشاهان و امیران، گردان‏ و دلاوران، دهقانان و کارورزان ایرانی و دین‌‏آوران بزرگ آن را مظهر خوشبختی و رستگاری و فراست و تیزهوشی دانسته‏‌اند. حضور اسب در فرهنگ و تاریخ کهن ایران در جلوه‌های گوناگون متجلی است. که بیشتر کتیبه‌ها، سنگ نبش...

شخصیت ارنواز و شهرناز، خواهران رشک برانگیز جمشید در شاه‌نامة فردوسی ریشه‌هایی کهن و اساطیری در کتاب بزرگ دینی ایران باستان ـ اوستا ـ دارد. هر چند پنج نسک باقی‌مانده از بیست و یک نسک پیشین، اطلاعاتی اندک دربارة این دو شاه بانوی اصیل و نژاده عرضه می‌دارد اما با در کنار هم نهادن آن‌چه در اوستا و ترجمه‌های عربی از متون میانه در دست است و نیز اشارات کوتاه اما پر رمز و راز فردوسی حکیم می‌توان تصویری ...

  فرهنگ‌ها و باورهای هر منطقه برخاسته از شرایط اقلیمی و جغرافیایی خاص آن منطقه است. دریا از اساطیر مهم در باورهای مردم جنوب، ازجمله بوشهر است. در آثار داستان‌نویسان بوشهر، دریا به‌عنوان شخصیت محوری، نقش عمده‌ای در شکل‌گیری برخی داستان‌ها داشته است. در این مقاله کوشیده‏ایم نقش و کارکردهای اسطوره‏ای دریا را در برخی آثار داستانی منطقه بوشهر، با هدفِ ردیابی حضور و ظهور تاریخی ...

هدف از این مطالعه نشان دادن رابطه ی کهن الگویی و اسطوره ای بین بئوولف ، که اغلب هم به عنوان شاهکار ادبی آنگلوساکسون کهن الگویی و به عنوان سنگ بنای ادبیات مدرن مشاهده شده، و شاهنامه است، که یک شعر حماسی طولانی نوشته شده توسط فردوسی درقرن چهارم هجری است. هر دو اثر به یک اندازه اهمیت دارند زیرا نه تنها شاهکار ادبی کشور خود هستند بلکه در آن ها ارجاعات بسیاری به وقایع تاریخی شده است. این مطالعه در د...

چکیده هدف از این مطالعه نشان دادن رابطه ی کهن الگویی و اسطوره ای بین بئوولف ، که اغلب هم به عنوان شاهکار ادبی آنگلوساکسون کهن الگویی و به عنوان سنگ بنای ادبیات مدرن مشاهده شده، و شاهنامه است، که یک شعر حماسی طولانی نوشته شده توسط فردوسی درقرن چهارم هجری است. هر دو اثر به یک اندازه اهمیت دارند زیرا نه تنها شاهکار ادبی کشور خود هستند بلکه در آن ها ارجاعات بسیاری به وقایع تاریخی شده است. ای...

کتاب گرانسنگ شاهنامه بخشی از تاریخ و هویت کشور ایران را تشکیل می دهد . هرمخلوقی که از ابتدای آفرینش پا به عرصه ی وجود گذاشته است : انسان و شیطان ، خیر و شر ، نماد نیکی و بدی ، بیگناهی و گنهکاری در این حماسه ی مکتوب به طور مشخصی توصیف شده اما نه به شکل یک متن تاریخی که شفاف و بی پیرایه باشد بلکه توجه به آرمان های نسل های گذشته و روایات حک شده در اذهان مردم عادی و کندو کاو در اساطیرمندرج در کتب ک...

شباهت های فراوانی که در باورهای باستانی دینی و حماسی ایران و هند یافت می شود، نشانگر هم ریشه بودن فرهنگ و تمدن ایرانی و هندی است. بیشترین شباهت را میان ایران و هند می توان در حماسه مهابهاراتا و شاهنامه فردوسی یافت. حتی در آیین زردشت نیز شباهت هایی فراوان با آیین هندو به چشم می خورد. خوردن گیاه هوم و قربانی کردن ها همه به یکدیگر شباهت دارد. در دو حماسه ایرانی و هندی، بسیاری از شخصیت ها شبیه به ی...

نظام تصوف به عنوان مهم ترین بستر تجربه های درونی و بیرونی ایرانیانِ پس از حمل? اعراب، از آغاز تکوین تا اوج و افولش در قرون هفتم و هشتم دچار دگردیسی های نامحسوسی در مبانی نظری خود می شود که زمینه را برای تغییر کارکرد آن فراهم می کنند. به تدریج در این نظام مولفه هایی تعریف می شوند که سوی? کنش آن را از تجربه گرایی دینی به بینش اساطیری تغییر می دهند. این مولفه ها که همان مولفه های تفکر اساطیری هستند...

به نام خدا عنوان: اسطوره در رمان جمشید و جمک اثر محمد محمدعلی نام و نام خانوادگی: زهرا فاندر رشته تحصیلی: ادبیات فارسی استاد راهنما: آقای دکتر ذوالفقارعلاّمی مهماندوستی استاد مشاور: خانم دکتر سهیلا صلاحی مقدم زمان و زمان دفاع: 16/12/88 ساعت 19-17 چکیده موضوع پایان نامه ی حاضر، "اسطوره در رمان جمشید و جمک اثر محمد محمدعلی" است که درآن، نکات اساطیری رمان با استفاده از منابع دینی و تاریخی...