یکی از ارکان شناخت موضوعات احکام فقهی‌‌، متصدی تشخیص آنهاست. معروف است که تشخیص موضوع، کار فقیه نیست. این مقاله ضمن ردّ این ادعای کلی و اجمالی‌‌، در زمینۀ شناخت موضوعات احکام فقهی به بررسی و کشف جایگاه و مسئولیت‌های «فقیه»‌‌، «مکلّف» و «کارشناس» و تقسیم کار آنها پرداخته و مسئولیت هرکدام از آنان را تعیین کرده است. با بررسی این سه جایگاه تشخیص موضوعات احکام فقهی‌‌، روشن شد که قلمرو مسئولیت فقیه در ...

مباحثی پیرامون علم امام با رویکردی عقلانی، قرآنی و روایی است. از دیدگاه نگارنده امامت در مکتب شیعه در کنار اصول دین شمرده می شود و امام به جز وحی تمام ویژگی ها ووظایف پیامبر را بر دوش دارد و انجام این وظیفه به جز با علم وسیع و مصونیت از خطا امکان پذیر نیست. به همین منظور در این تحقیق به بررسی علم امام پرداخته شده است. در آغاز واژه علم از نظر لغت و اصطلاح متکلمان، فلاسفه، صوفیان و علم جدید و کار...

رساله پیش رو به «بررسی و نقد ادله ضرورت امامت در کلام اسلامی»، می پردازد. اساس رساله بر اثبات اصل ضرورت، فلسفه، مقاصد امامت و بر رد دیدگاه منکران آن مبتنی است. پس از اثبات ضرورت، دلائل شرعی و عقلی وجوب امامت نزد فرق اسلامی در شیعه و غیر شیعه در مورد نقد و بررسی قرار گرفته که هشت دلیل نقلی ازسوی غیرشیعه و حدود بیست دلیل عقلی از جانب شیعه مورد تحقیق و تحلیل قرار گرفته است. در پایان به روند شکل گی...

پژوهش حاضر در پرتو آیات قرآن کریم با تبیین اصل تسهیل به عنوان اصل بنیادین حاکم بر قانون‏گذاری اسلامی، جایگاه اصل مزبور را به عنوان روش قانون‏گذاری اسلامی که مبتنی بر تیسیر و تسهیل‏گرایی توأم با لحاظ نمودن عنصر مصلحت است، ترسیم می‏نماید، وبه ارائه طرح و الگوی مشخص و عملی قانون‏گذاری در حوزه خانواده در جهت اصلاح و انطباق قوانین خانواده بر اساس تسهیل می‏پردازد. از این رو پس از تبیین مفهوم فقهی رخص...

سابقه و اهداف: سقط جنین از نظر علم پزشکی انواعی دارد که شامل سقط جنین طبیعی، طبّی، ضربه­ یی و جنایی می­ شود. باوجود افزایش کمّی و کیفی روش­ های پیشگیری از بارداری و افزایش سطح آگاهی جامعه در این­ باره­، حاملگی ناخواسته یکی از مشکلات دوران بارداری است. وقتی مادران باردار با حاملگی ناخواسته مواجه می­ شوند، ناگزیر به سقط جنایی دست می­ زنند­. مواد و روش ها: این پژوهش، از نوع مطالعه­ ی توصیفی است که د...

زمینه و هدف: نقش آگاهی و نگرش پرستاران شاغل در مراکز درمانی در مورد احکام شرعی امری مسلم و تاثیرگذار است. لذا پژوهش حاضر با هدف تعیین میزان آگاهی و نگرش پرستاران نسبت به احکام شرعی قبل و بعد از گذراندن کارگاه آموزشی و مقایسه آن ها با یکدیگر انجام شده است. روش بررسی: در این مطالعه توصیفی– تحلیلی که به صورت مقطعی انجام شد، آگاهی و نگرش 480 پرستار برحسب متغیرهای سن، جنس، نوع بخش محل اشتغال، میزان ...

یک بحث اساسی در جوامع دینی و اسلامی، تحلیل خط کفایت یا به نحوی خط فقر شرعی و به ویژه اندازه‌گیری آن است. موضوع تأثیر شئون خط فقر شرعی نیز مقوله‌ای مرتبط با کفایت شرعی است. این مقاله به کنکاشی در این ارتباط می‌پردازد. مطالعه موردی این پژوهش بر استان قم متمرکز است. این نوشته اساساً با رویکردی تحلیلی و مبتنی بر مستندات کتابخانه‌ای به پیش می‌رود. ضمن پیشبرد پژوهش بر مبنای استدلال شرعی و منطقی، هدف و...

سابقه و هدف : دانستن مسائل شرعی برای مسلمانان در انجام هر کاری ، باید از اولویت خاصی برخوردار باشد ، لذا دستیابی به احکام شرعی مربوط به اهداء کنندگان و یا دریافت کنندگان گامت ، بسیار حائز اهمیت است . این موضوع به دلیل نو و تازه بودن ، هر چند پیشینه زیادی ندارد اما برخی از فقهای معاصر در مباحث فقهی خویش بدان پرداخته و احکام شرعی مربوط به آن را طبق دیدگاه اجتهادی خویش بیان کرده اند .روش کار : تحق...

چکیده نگاه ابزاری به عقود شرعی از مسائل مهم در بحث ربا محسوب می‌شود که از گذشته‌های دور، تحت عنوان «حیله‌های ربا» مورد بررسی دانشمندان مذاهب مختلف قرار گرفته است. امروزه این گونه نظر و نگاه به عقود شرعی در ربا، اهمیت بیشتری نسبت به قبل پیدا کرده است، زیرا از دیدگاه بنیانگذاران طرح بانکداری بدون ربا، عقود شرعی پیکره اصلی این طرح را تشکیل می‌دهد. بر اساس همین عقود است که بهره‌های بانکی از ربویت ...

هر چند بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، فضای لازم برای همگرایی نظام مالیاتی کشور با نظام مبتنی بر وجوهات شرعی و به نوعی پیاده سازی نظام مالیاتی متناسب با الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت پیش آمد اما بنا به دلایلی آن طور که باید، دغدغه فقها و محققان اقتصاد اسلامی قرار نگرفت. این عدم توجه موجب شده است تا مؤدیِ مسلمان مقیّد به پرداخت وجوهات شرعی با پرداختی‏های تکلیفی دوسویه (پرداخت مالیات از یک سو و پرداخت و...