عشق حالتی است که در همه انسان ها وجود دارد و در برهه ای از عمر هر فرد به اوج خود می رسد. این پدیده همگانی در مورد پیشوایان الهی وضع ویژه ای دارد، چرا که عدّه ای آنان را در عرصه عشق ورزی، الگوی خود قرار می دهند و عدّه ای آنان را به انتقاد می گیرند. در این مقاله معنا و اقسام عشق از دیدگاه نحله های مختلف و از منظر وحی بررسی می شود و سپس در مکتب و سیره پیشوایان مورد مطالعه قرار می گیرد. در مکتب پیشوا...

عشق در خلق شاهکارهای ادبی نقش بسزایی داشته و جلوه های گوناگونی در آثار ادبی دارد. در مقاله حاضر به شیوة تطبیقی عشق در غزلیات سه شاعر بزرگ ادب فارسی مولانا، سعدی و حافظ بررسی گردیده و بر مبنای گزینش برخی غزلیات آنان، ابیات حاوی نظرات مشترک و متفاوت آن ها در باب عشق بیان شده است. تطبیق عقاید بزرگان ادبیات همچون مولانا، سعدی و حافظ دربارۀ عشق می تواند در روشنگری پیچیدگی های این موضوع جهان شمول موث...

ابوالقاسم شابی(1909-1934م) یکی از شاعران برجستۀ معاصر تونس در ادب عربی به شمار می آید که شعر و اندیشه اش را در خدمت انسان و ارزش های انسانی قرار داده است. یافته­های این پژوهش توصیفی ـ تحلیلی بیانگر این است که شعر او توانسته است به عنوان الگوی دیگر شاعران معاصر عرب در مسیر انسانیّت حرکت نماید. وی برآن بود تا در چارچوب هنر شعری ، تجسّم کننده آرزوها و رؤیاهای ناب انسانی باشد.شابی برای رسیدن به چنین ...

این پژوهش از نوع تحلیل محتواست که به تحلیل دیدگاه نظامی دربارة هویت فردی، اجتماعی و آرمانی انسان در پنج گنج می­پردازد. نظامی متفکّری آرمان‌گراست که شعر را در خدمت رهایی انسان از مدینة جاهله و دست یافتن به مدینة فاضله قرار داده است. پنج گنج، آیینة تمام‌نمای شخصیّت نظامی است که شاعر در آن غیر از جذبة عشق و زهد، متوجّه جلوه‌های گوناگون حیثیت و عظمت گوهر انسانی بوده است. او در سیمای قهرمانان قصّه‌هایش ...

یکی از موضوع­های مورد توجه در دیوان میرزا عبدالقادر بیدل دهلوی، موضوع عشق است. واژه عشق در دیوان بیدل بسامد بالایی دارد. در این مقاله سعی برآن است که مفهوم عشق عرفانی از دیدگاه بیدل مورد بررسی قرار گیرد. بیدل برای رسیدن به خداوند راه عشق را اختیار می­کند و آن را بر راه زهد ترجیح می­دهد و عشق را ازلی و منشاء پیدایش عا­لم و آدم می­داند. بیدل مذهب و آیین خویش را عشق معرفی می­کند و این عشق را خارج ...

چکیده: از جمله مفاهیمی که در تمامی اعصار توجه آدمی را به خود جلب کرده و او را به تدبّر، تعمّق و تلاش جهت تفسیر و تأویل آن واداشته است، مفهوم "عشق" می باشد. افراد زیادی در طول تاریخ در خصوص عشق سخن گفته اند، اما در آن میان نام افلاطون به عنوان نخستین فیلسوفی که عشق را مورد تفحص قرار داده و شهرت جهانی مفهوم "عشق افلاطونی" را تا ابد از آن خویش ساخته و نیز نام حافظ که در جهان اسلام و ادب پارسی از...

همه ­عاشق­ انگاری یا باور به سریان عشق در همه موجودات و مراتب هستی، هم در آرا ابن­ سینا و هم در اندیشه سهروردی به چشم می­خورد. شیخ­ الرئیس دو تعریف از عشق بیان می­کند که در یکی تنها کمال اخذ شده و در دیگری علاوه بر کمال، ادراک نیز ملحوظ شده است. بنا بر تعریف نخست، هیچ موجودی از شمول عاشقی بیرون نیست، هر چند بیش­تر اشیا به عشق خویش عارف نیستند. این عشق شامل دو گونه عشق طبیعی و ارادی است. عاشقی د...

عشق، عمیق­ترین و محوری­ترین مفهوم در اندیشه و سلوک صوفیانه است. از منظر هستی­شناسیِ صوفیانه، هستی قائم به عشق است و از منظر سلوک و اخلاق، عشق حبل­المتین صوفی برای تعالی سعه وجودی تا مرتبه فناست. مشهور است که عشق هیچ نظم و آداب و ترتیبی ندارد؛ اما با این­حال دارای مراحل، مراتب و شرایطی است که فهم دقایق ­آن برای اهل­ حقیقت و نیز برای اهل تحقیق اجتناب­ناپذیر است. در این مقاله به نکته­ای اساسی دربار...

چکیده: مسئله ی عشق یکی از مهمترین و اساسی ترین مسائل در زندگی می باشد که از دیر باز مورد بحث و مطالعه قرار گرفته است. آثاری که از نویسندگان و هنرمندان مختلف در دست داریم عموماً جنبه ی مرگ بار عشق را در نظر گرفته اند، به این طریق که ابتدا از خوشی و لذت هایی که در بین عاشق و معشوق وجود دارد سخن به میان آورده اند و در نهایت به خاتمه ی آن توسط یک واقعه ی تلخ یا ازدواج یکی از آن دو پرداخته اند. ر...