تحلیل روابط قدرت و سوژه و تحلیل شبکه ای رابطه میان دانش و قدرت، ریشه در دوره تبارشناسی اندیشه میشل فوکو دارد. این تحلیل به بررسی روابط بین اجزا و گزاره های برسازنده یک گفتمان می پردازد و این پرسش که چگونه، در چه شرایطی و در قالب چه شکل هایی، چیزی مانند سوژه می تواند در نظم سخن ها ظاهر شود؟ عنوان می کند. پژوهش پیش رو قصد بررسی روابط گفتمانی چهار نمایشنامه از محمد یعقوبی را داشته است. تحلیل تبارش...

رمان حکایت ندیمه مارگارت اتوود تصویری حرمان شهر مانند از یک رژیم توتالیتر بنیاد گرا را ارائه می کند که در آینده ای نزدیک به روی کار آمده است. دنیای داستان که بستری مناسب برای ظهور بسیاری از ایده های مایکل فوکو نظیر دنیای سراسربین را فراهم می آورد. در دنیای داستان، قدرت انضباطی آن در تلاش است تا بدن را به عنوان منبع تولید و تکثیر تبدیل کند؛ بدنی که بوسیله فرآیند مطیع سازی فرمانبردار شده است. در ...

امروزه با ظهور تفکر جهانی شدن و دولت های فراتنظیمی که موجب گسترش روابط اجتماعی و ارتباطات در سطح ملی و فراملی شده است، قدرتهای سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعیِ متعددی ظهور یافته اند که موجبات پدیداری نوعی حاکمیت متکثر را پدید آوردهاند. مبانی فکری و فلسفی این مهم، به خوبی در دستگاه فکری فوکو مشهود است. لذا با بررسی مفهوم حاکمیت در عرصه حاکمیت جهانی و دولتهای فراتنظیمی و تبیین ریشۀ فلسفی مفهوم پس...

برخی از نظریه‌پردازان، عقلانیت منهای معنویت را یکی از شاخص‌های برجسته مدرنیته می‌دانند. موضوع این مقاله، بررسی مدرنیته، عقلانیت و معنویت از دیدگاه امام خمینی+ از دنیای اسلام و میشل فوکو از دنیای غرب است. تجربه مدرنیته ثابت کرده است که عقلانیت خودبنیاد انسان بدون وجود معنویت و عالم متافیزیکی، نتوانسته آدمی را به جایگاه اصلی خود برساند. با شکل‌گیری گفتمان انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی+ ، جایگ...

در پرتو نظریه های میشل فوکو و ویلیام دوبیس این تحقیق به بررسی دو رمان برجسته از نادین گوردیمر میپردازد.مفاهیمی تحت عنوان فرد،قدرت ، ضوابط قدرت ، هویت و رابطه ی آن با سیاه پوستی در این پژوهش بررسی می شود.

گفتمان قدرت در اندیشه میشل فوکو تابع نظریه ” دانش، قدرت، رژیم حقیقت “ است .اندیشه پرسشگر وی از یک سو کار اندیشیدن را دشوار می کند و از سوی دیگر لذتاندیشیدن را به محقق می چشاند . وی در تلاش است تا انسان ها را به قلمرو نااندیشیده هاببرد . از راه اندیشیدن به نااندیشیده ها، چیزهایی کشف می شود که در حالت طبیعی صامتهستند . لذا باید اندیشه ها ی او را مخالف همه چیزهایی دانست که جهان شمول و بدیهیمی نمای...

این مقاله در صدد تحلیلِ هستی‌شناسانۀ نظریات چارلز داروین و میشل فوکو با هدف دست‌یابی به وجوه اشتراک بین آن دو است. در نگاه نخستْ مقایسۀ چارلز داروین با میشل فوکو مقایسه‌ای ناهمگون است و شاید در بهترین حالت بعید به نظر ‌آید؛ زیرا از یک سو، شالودۀ تفکر فوکویی را که یکی از پایه‌های اصلی جنبش «پسامدرن» است، مفهوم نسبی‌گرایی (relativism) شکل می‌دهد؛ از سوی مقابل، تفکر داروینی، یا همان داروینیسم، به‌عن...

چکیده این مقاله در پی آن است که با رویکرد تحلیل گفتمانی فوکو، تقابل گفتمانی غرب با  اسلام و ایران را در عظیم‌ترین صنعت فرهنگی آمریکا یعنی هالیوود نشان دهد. از این رو به تحلیل تبارشناسانه گفتمان اسلام هراسی و ایران‌هراسی با رویکرد تحلیل گفتمانی فوکو پرداخته می‌شود و سپس با کاربست همین رویکرد، بازنمایی این گفتمان در فیلم سینمایی «غیرقابل درک» (گرگورجردن،2010) - که یکی از برجسته‌ترین فیلم‌ها...

مدرنیته بیش از دیگر گفتمان‌های رقیب، به مناظره و گفتگو بر سر موضوعات بنیادین خود اهمیت ‌می‌د‌هد و به‌نظر می‌رسد وضعیت ایدئال مدرنیته، امکان نوعی چندصدایی در جامعه است. مجادله‌های فلسفی دربارۀ بنیان‌های مدرنیته از جمله نتایجی است که این چندصدایی به‌بار آورده است. افراد مختلف از دیدگاه‌های گوناگون به گفتگو‌های انتقادی دربارۀ این بنیان‌ها پرداخته و تأویلی بر تأویل‌های پیشین افزوده‌اند. فوکو و هابر...

ماهیت تئاتر سیاسی دههﻫﺎی هفتاد و هشتاد بریتانیا را ﻣﻰتوان باپایداری آن در برابر گفتماﻥهای ایدئولوژیک قدرت حاکم- به ﻭیژه حزب نومحافظهﻛﺎرمارگارت تاچر-بررسی کرد. نمایشنامهﻧﻮیسان انگلیسی که ازاندیشة میشل فوکو تأثیر بسیار گرفتهﺍند، با استناد ﺑﻪ رویدادهای تاریخ، تلاش کردﻩانددر برابر پنداشتﻫﺎی آرمانی قدرت حاکم سکوت نکنند. از جملة آنها، کاریل چرچیل است کهدر نمایشنامة پاسباﻥهای مهربان (١۹۸۴) با تأثیرپذی...