آزاررسانی و ظلم از مهم ترین موضوعاتی است که قرآن کریم به طور گسترده به آن پرداخته و مشخص کرده که پرهیز یا انجام آن می تواند تأثیر عمیق روحی و روانی، اخلاقی، اجتماعی، عملی و ... به صورت مثبت یا منفی بر انسان داشته باشد. این مقاله با هدف تبیین موضوع آزاررسانی در قرآن کریم و بازتاب آن در «گلستان» سعدی، سامان یافته است که در آن به ریشه ها و عوامل آزاررسانی، انواع ظلم(اعتقادی، اجتماعی و فردی)، انواع...

«با دیگران آنگونه رفتار کن که دوست داری با تو رفتار کنند». این جمله ساده، یکی از کهن ترین اصول اخلاقی پذیرفته شده بشر در غالب فرهنگ هاست. این قدمت در کنار محوریتی که همواره در بحث های فلسفه اخلاق داشته، تا بدانجا پیش رفته که به عنوان «قاعده زرین» در اخلاق، شهرت جهانی یافته است. اکنون سوال اینجاست: «آیا می توان اخلاق پزشکی را با محوریت قاعده زرین از آموزه های دینی استنباط کرد؟» در این مقاله ابتد...

سرایت جنایت از موضوعاتی است که در بحث قتل مطرح می شود. در اینجا مسئله این است که سرایت، اگر فرجامش مرگ مجنی علیه باشد، چه حکمی خواهد داشت؟ در جایی که جانی قصد قتل داشته یا جنایتش غالباً سرایت کننده به نفس است، مشکلی وجود ندارد و قتل عمدی است، لکن چالش هنگامی رخ می دهد که نه قصد قتل وجود دارد و نه جنایت غالباً سرایت کننده به نفس است. این موضوع هم در فقه و هم در حقوق امکان بررسی دارد. فقها در این م...

اثبات گرایی حقوقی از جمله مکاتب حقوقی است که داشتن نظریه­ای اخلاقاً بی­طرف توصیفی یا مفهومی از حقوق را هم ممکن می­داند و ضروری. بر پایۀ این مکتب، قوانین اثباتی، قوانینی است که دولت ها آن را تصویب می­کنند و متفاوت از اصول اخلاقی مکتب حقوق طبیعی است که دائمی تلقی می شوند و حتی بنابر بعضی از نظریات، ریشۀ الهی دارند. اثبات گرایی حقوقی در دوران معاصر، اغلب خود را با نظرهای هانس کلسن و هربرت هارت معرف...

از نظر مسئولیت مدنی، اصل اولی در استیلا بر مال دیگری ضمان و یکی از استثناهای آن ید امین است. امین، تا هنگامی که مرتکب تعدی و تفریط ( تقصیر) نشود، ضامن نقص یا تلف مال مورد امانت نیست. این مقاله در پی پاسخ به این پرسش است که در صورتی که امین پس از ارتکاب تقصیر، با توبه ای حقوقی به امانت داری مورد تعهد خود باز گردد، آیا از ضمان حال تقصیر برائت می یابد یا خیر. این بحث با نگاه به ماهیت امانی برخی از...

   بر اساس «قاعدۀ اصل سند»، وقتی سندی به عنوان دلیل ابراز می‌گردد، اصل سند (نه کپی آن) باید ارائه شود. نظر به اینکه تلقی سند الکترونیک به‌مثابه اصل به سبب ماهیت آن دشوار است، قاعدۀ یادشده در بسیاری از کشورها لغو شده است. مقررات نمونۀ آنسیترال و همچنین قانون تجارت الکترونیک ایران با پیش‌دستی در این خصوص مشکل را حل کرده‌اند؛ با تصریح به این امر که ارزش اثباتی داده‌پیام را صرفاً به این دلیل که در ش...

مدیریت پایدار سواحل نیازمند آگاهی از روند تغییرات خط ساحلی است و آشکارسازی تغییرات خط ساحلی، می‎تواند سلامت ساحل را تضمین کند. پهنۀ مورد مطالعۀ این پژوهش، بخش غربی خط ساحلی دریای خزر، در محدودۀ قاعدۀ دلتای سفیدرود، به‎طول تقریبی 15 کیلومتر است. هدف این مطالعه، بررسی متغیرهای مؤثر بر تغییرات سریع خط ساحلی طی شصت سال گذشته است. برای دست‎یابی به این هدف از اطلاعات دِبی و رسوب سفیدرود، باد و نوسان‎ه...

مسئله پذیرش عمل خیر از غیرمسلمانان و نجات و رستگاری آنان هرچند در گذشته فقط بین متکلمان دینی مورد بحث و گفتگو واقع می شد، ولی در روزگار ما به دلیل رشد فناوری اطلاعات و ارتباط آسان تر پیروان ادیان، به میان محافل عامه پاگذاشته و به صورت اشکالی در مسئله عدل الهی درآمده است. این پرسش مطرح می شود که آیا کارهای نیکی که غیر مسلمانان یا غیر موحدان انجام می دهند اجر و پاداش اخروی دارد یا تنها راه نجات و...

تغریر جاهل ـ چه با کتمان حقیقت و چه با اظهار خلاف آن ـ در صورت وجود شرایط مشخص، حرام است و این از قواعد فقهی مشهور است که در موارد گوناگون و حتی در مسائل مستحدثه، مورد اشاره و استناد قرار گرفته، ولی همه جوانب آن ـ در یک اثر مستقل و متمرکز ـ به شکل تفصیلی بررسی نشده است. این مقاله برای نخستین‌بار با روش تحقیق توصیفی۔تحلیلی و اسناد کتابخانه‌ای‌‌، مفاد‌‌، ادله حجیت (آیات‌‌، روایات‌‌، عقل‌‌، قواعد ...

عدالت در اندیشۀ صدرایی، یک محور اساسی بوده و در آثار او به ابعاد مختلف آن پرداخته شده است؛ این پردازش تا آنجاست که حتی می توان مدعی شد که بنیان حکمت متعالیه، براساس نگرش به عدل بنا شده است و بر این اساس حکمت صدرالمتألهین را می­توان حکمت عدل و اعتدال، و فلسفۀ او را فلسفۀ عدالت اجتماعی دانست. عدالت پژوهی در حکمت متعالیۀ ملاصدرا، ساحت­های مختلفی دارد که کمتر به آنها توجه شده و ما در نوشتار حاضر، ب...