در ساخت و ساز عمارت مساجد از بعد اعتقادی و عامل بودن به احکام دینی درگذشته دقت زیادی بعمل می آمده است و هر شخصی صلاحیت مسجد سازی را نداشته است و هرگاه می خواستند کلنگ اولیه مسجد را بر زمین بزنند از متقی ترین و پاک ترین افراد برای این امر استفاده می کردند، یعنی می توان گفت دقیقاً این بخش از آیه 108 سوره توبه:« ..لمسجد اسّس علی التقوی من اّل یوم احق ان تقوم فیه...» در ایجاد بنای مساجد رعایت می گردید...

زمینه وهدف: بهداشت به دانش پیشگیری از بیماری ها، افزایش طول عمر و افزایش سطح سلامتی در انسان اطلاق می شود و در شاخه ای مهم از بهداشت، بهداشت محیط را علم و هنر ایجاد شهر و شهروند سالم تعریف می کند. از آن جایی که مسجد در فرهنگ اسلامی پایگاه قداست، پاکی و سنگر دفاع از حریم مقدس اسلامی می باشد، چنین سنگری باید نمونه ای از به کارگیری عملی آموزش های اسلامی باشد. در روایات اسلامی نیز به بهداشت مساجد ت...

بنای مسجد در بردارنده رسالت دینی و اجتماعی است. در واقع همانند آینه ای است که اوضاع دینی عصر خود را جلوه گر می شود. معماری مسجد، نمایانگر عمق برداشت های فرهیختگان و افراد عادی از جوهره ذهنیت و ایمان جامعه مسلمان آن دوره است. از این حیث بنای مسجد می تواند میزان و ماهیت جهان بینی مسلمانان هر عصر را بازگو کند. معماری مسجد افزون بر اینها بر ارکان معرفتی دیانت اسلام تکیه دارد و به پشتوانه همین معرفت...

مسجد در اسلام، دارای جایگاه قدسی و اهمیت معنوی است. «تزیین» در هنر معماری مساجد ایرانی و اسلامی، یک بخش مهم و جدایی ناپذیر و همواره از جایگاهی والا برخوردار بوده است. هنرمند ایرانی همواره مشتاق بوده تا آثارش را در قالب طرح و شکل های زیبایی ارائه دهد. در سده های نخست دوره اسلامی با جانشین شدن الفبای عربی به جای حروف پهلوی، خوشنویسی و کتیبه نگاری از جایگاهی مهم برخوردار شد. در این دوران انواع بسی...

مساجد همواره طی دوران اسلامی به‌گونه‌ای خاص تجلیگاه ذوق و مهارت خالصانة هنرمندان بوده و همچون بومی بزرگ مجموعه‌ای از هنرهای رایج هر عصر را به‌نمایش می‌گذاشته است. با آغاز سلسلة قاجاریه، آرایه‌کاران این دوره به پیروی از سفارش‌دهندگان و بانیان اصلی آثار معماری، گرایش آشکاری به بهره‌گیری از تزیینات سنگی در معماری بناهای این دوره داشته‌اند. حجاری ستون‌های سنگی نمونه‌های پرشماری است که در مساجد قاجا...

مساجد یکی از ارکان جامعه اسلامی هستند که با کارکردهای عبادی، سیاسی، تربیتی و غیره نقش موثری در پیشرفت و اعتلای آن دارند. آنچه در این پژوهش مورد توجه قرار گرفته، مساله ی مهم مکان-یابی مساجد در شهرسازی و مدیریت شهری است. بدین منظور پژوهش با سه سوال اصلی پیگیری شده است: 1) معیارهای موثر بر مکان یابی مساجد کدامند؟ 2) وزن هر یک از معیارهای موثر بر مکان یابی مساجد چقدر است؟ 3) مدل ریاضی مکان یابی مسا...

هنرهای سنتی نظیر گچ بری، کاشی کاری و آجرکاری در معماری ایرانی خصوصاً در مساجد جایگاه ویژه ای دارند. از سویی از زمان پیدایش اسلام در ایران شاهد دگرگونی گسترده در شکل، محتوا، شیوه و محل اجرای آنها می توان بود. به جهت یافتن روند این تحولات، مسجد جامع نایین ـ به عنوان نمونه ای از مساجد نخستین دورۀ اسلامی ـ  با آرایه های باشکوه گچ بری و مسجد جامع ورامین ـ از یادگارهای برجامانده پس از حملۀ مغولان ـ  ا...

تاریخ نقاشیِ ایران در دور? بین دو انقلاب، شاهد جریان هایی متفاوت، از نقاشی قهوه خانه ای تا نقاشی طبیعت گرا در ابتدای آن؛ انواع گرایش های غربی در میان? آن و ظهور مکتب هایی ایرانی چون «سقاخانه» و «نقاشیخط» در انتهای آن است. ضمن اینکه نقاشی سنتیِ ایران، نگارگری، نیز به شکلی جدید به حیات خود ادامه داد. در این دوره عناصری از هنرهای سنتی و همچنین میراث های فرهنگی ایرانی - اسلامی با تجربه های نقاشی غرب ...

مهّم‎ترین هدف این پژوهش پی ‎بردن به نقش معماری مسکونی در روابط انسانها با یکدیگر بود. یافته های پژوهش ضمن اثبات چهار فرضیه از پنج فرضی? موجود، آشکار ساخت که معماری سنّتی و معاصر خانه‏های ایرانی در رفتار و روابط انسان ها تأثیر گذارند و باعث تغییراتی در انواع ارتباطات انسانی می‎گردند. به طوری که بین معماری سنّتی و معاصر خانه‎های ایرانی با ارتباط درون‎فردی، گروهی، جمعی و فردی ـ جمعی ( گونه‎های ارتباط...

مسجد اولین مرکز اجتماعی، سیاسی و مذهبی مردم مسلمان بوده و در سرزمین‌های اسلامی به‌عنوان پناهگاهی برای زندگی پر آشوب و پرتلاطم شهر به‌شمار می‌آید. از این رو معماری آن در میان معماری اسلامی اهمیت فوق‌العاده‌ای داشته است. پژوهش حاضر با استفاده از روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و با مطالعه در مورد ویژگی‌های معماری دو دوره ایلخانی و صفوی و همچنین بررسی نقشه‌ها، اسناد و مدارک مربوط به مساجد دو دوره مذکور و...