براساس رویکرد بینامتنیت، هیچ متنی خودبسنده نیست و هر متن در آن واحد، هم بینامتنی از متون پیشین و هم بینامتنی برای متون پسین خواهد بود. در این جستار به بررسی مناسبات بینامتنی در سه اثر مثنوی ولدنامه سلطان ولد، رسالۀ فریدون بن احمد سپهسالار و مناقب العارفین شمس الدین افلاکی بر پایۀ نظریۀ ژرار ژنت پرداخته شد. این پژوهش نشان می دهد که رسالۀ سپهسالار و مناقب العارفین در ساختار و محتوای حکایت ها به ا...

فصل اول رساله ی حاضر شامل عناوین : مقدمه، بیان مسأله، هدف و پیشینه ی تحقیق بوده و در فصل دوم با ذکر پیشینه ی تاریخی طرح مدینه فاضله از جانب حکیمان و دانشمندان جهان اسلام چون فارابی، ابن سینا، سهروردی، اخوان الصفا، غزالی ، خواجه نظام الملک، خواجه نصیر طوسی، ابن خلدون و صدرالمتألهین، به تقابل اندیشه ی این بزرگان با کلام امام در نهج البلاغه پرداخته شد و بعد با مراجعه به نهج البلاغه و کتب مرتبط با ...

شرح احوال و افکار منطقی و فلسفی و کلامی نجم الدین دبیران کاتبی قزوینی و معرفی آثار وی موضوع رساله است. کاتبی تحت تأثیر افکار امام فخر رازی بوده و از اینرو به شرح کتابهای محصل و ملخص وی می پردازد. کتاب « المفصّل فی شرح المحصل » در مبحث الهیات و تصحیح آن بخش دوم رساله را تشکیل می دهد و در آن به طرح مباحثی چون امور عامه ، علت و معلول ، مقولات ، اثبات واجب الوجود و احکام نفس ناطقه می پردازد. نگارند...

چکیده نسخه های خطی آثار بالقوه ارزشمندی هستند که ارزش آنها، اکثراً تا زمان تصحیح و چاپ آشکار نمی شود و در حکم دفینه هایی هستند که باید استخراج شوند. از جمله این آثار خطی می توان به نسخه ای تحت عنوان «سکینه الصالحین» اشاره کرد. این رساله اثری اخلاقی است که به شیوه و رسم صوفیان پیشین نگاشته شده است. مولف در آن، اصول اخلاقی را بیان کرده و آن را اصل سعادت و خوبیها و حامل اسرار و امانت الهی می داند...

لفظ ترجمه و مشتقات آن در متن‌های لغوی کهن تازی چون: «کتاب العین» خلیل بن احمد فراهیدی، ادیب و لغت شناس بزرگ تازی و استاد سیبویه و نیز استاد بسیاری از ادیبان پیشتاز دیگر، «جَمْهَره اللغه» ابن درید، «مَقایِیس اللغه» احمد بن فارس همدانی «المحْکَم» و «المخصّص» ابن سِیده و کتب نَوادِر لغت عربی چون «النَّوادر فی اللغه» ابوزید سعید بن اوْس انْصاری، «کتاب النَّوادِر» أبی مسْحَل اعْرابی، و «مَجالِس ثَعْلَب» ... نیامده است. واژه ...

میر فندرسکی : میر ابوالقاسم فرزند میرزا بیک بن امیر صدر الدین موسوی حسینی مشهور به « میر فندرسکی » از اجله حکماء موحدین و عرفاء متألهین و فلاسفه متصومین و از اکابر دانشمندان شیعه امامیه است که در حکمت طبیعی و الهی و علوم ریاضی و بالاخره در همه دانشهای عقلی یگانه زمان و وحید دوران و سرآمد حکماء و سر سلسله عرفا بوده وامور عجیب و شگفت انگیز بسیار به او نسبت داده اند. در کتاب « طرائق الحقایق » جل...

اندیشه کمال گرایی در پی میل فطری به تعالی و کمال، همواره در همه قرون و اعصار، همراه انسان بوده و ذهن جستجوگر بشر، به دنبال یافتن پاسخی نیکو، به کاوش در درون و بیرون خود پرداخته است. ظهور مکاتب مادی که زاییده فکر و اندیشه خود انسان هاست از ثمرات این جستجوست. و البته بعثت پیام آوران الهی و نزول کتب مقدس آسمانی نیز پاسخ و آبشخوری الهی از جانب خداوند برای انسان ها است. یکی از مسلّم ترین عرصه هایی که...

رساله غوثیه ، رساله ای است به طریقه خطاب فهوانی و محادثه مثالی حضرت ربانی باغوث اعظم که به زعم عده ای از محققان سخت کوش صبرنوش به محیی الدین بن عربی نسبت داده شده است. اما دراین مقاله، ضمن بررسی و نقد دلایل کسانی که آن را به ابن عربی نسبت می دهند، با بررسی رساله غوثیه و نیز انطباق مفاد معنایی آن با دیگرآثار محی الدین عبدالقادر گیلانی معلوم می شود که این رساله از عبدالقادرگیلانی است و به اعتبار...

منظومه های نحوی جایگاه ویژه ای در ادبیات عربی و آموزش علم نحو دارند. مشهورترین این منظومه ها الفیه ی ابن مالک (م.672) است. ولی پیش از او احمد بن منصور یشکری (م.370)؛ حریری (م.516) و ابن معطی (م.628) منظومه های تعلیمی خود را در علم نحو سروده اند. اما نخستین منظومه ی نحوی از آن خلیل بن احمد (م.170) است در 293 بیت که در این نوشتار به ویژگیهای آن اشارت رفته است.

در این رساله کوشش شده است تا با توجه به دریچه¬های ورودی به بحث رابطه خداوند با جهان (علیت، توحید افعالی، آفرینش، مشیّت و تقدیر الهی) از دیدگاه اشاعره، خاصه فخررازی و نیز دیدگاه معتزله، خاصه قاضی عبدالجبار در این خصوص مورد کاوش و تدقیق قرار گیرد. اشاعره ، برای حفظ تعظیم و عمومیت قدرت خداوند، قاعده لا موثر فی الوجود الاالله را چنان وسیع و فراگیر تفسیر کردند، که دیگر جایی برای انسان و خواص اشیاء در...